Dương Anh Thức: thế hệ 10X nói chung đang dư thừa kết nối nhưng cô đơn

Cách Dương Anh Thức chọn lựa đam mê, suy nghĩ về khoảng cách thế hệ, khủng hoảng thông tin, trầm cảm và xây dựng hình tượng trong mơ về một người đàn ông chìm đắm trong thế giới mùi hương có thể khiến bạn suy nghĩ lại về thế hệ 10X: họ không hề dễ sa ngã và ngô nghê như chúng ta vẫn tưởng.

Người đàn ông lịch lãm đắm chìm trong hương liệu

– Nếu miêu tả ngắn gọn tính cách của em bằng 3 từ, sẽ là gì?

Cứng đầu, thẳng thắn, sòng phẳng.

– Vì sao em chọn nước Nga là điểm đến cho sự nghiệp học hành, chứ không phải Anh, Mỹ, Úc… như xu thế hiện nay?

Vì được nhận học bổng toàn phần nên em đã cân nhắc rất kỹ. Du học là một quyết định mạo hiểm, đòi hỏi không chỉ nỗ lực mà còn tài chính. Em không thể đánh đổi tương lai của mình chỉ để chạy theo xu thế, trong khi vẫn phụ thuộc vào tiền của bố mẹ.

– Cuộc sống hiện tại của em diễn ra như thế nào?

Em đang tận dụng một năm “gap year” để lên kế hoạch cho hai kênh YouTube: một kênh về mỹ phẩm (đúng với ngành em học hiện tại) và một kênh về nước hoa (điều mà em sẽ dành cả cuộc đời để theo đuổi). Em muốn giúp các bạn trẻ Việt Nam am hiểu hơn về nước hoa, đầu tư nhiều hơn cho bản thân và biết dùng những mùi hương để trị liệu cho tinh thần.

– Có lãng mạn quá không, với một chàng trai đam mê hóa học như em?

Đúng ạ (cười). Hình tượng mà em muốn trở thành là một người đàn ông lịch lãm đắm chìm trong những hương liệu điều chế nước hoa.

Lúc mới sang Nga, em mông lung mất một thời gian dài, nhưng hiện tại em nhận ra mình thuộc về thế giới của mùi hương, sự giao thoa hoàn hảo của nghệ thuật, hóa học và tâm lý học. Tất cả cảm xúc, sự tinh tế và những điều không thể nói thành lời đều có thể mượn mùi hương để thể hiện.

Không cần hiểu đâu, chỉ cần chấp nhận nhau là được!

– Từ khi nào em bắt đầu nhận ra mình đã trưởng thành?

Em sẽ không bao giờ trưởng thành, chỉ là lớn hơn một chút.

– Định nghĩa về một người trưởng thành ở thế hệ của em là gì?

Đó là một người điềm tĩnh ngay cả khi vấp ngã.

– Em nghĩ gì về nhận xét: thế hệ trẻ bây giờ rất dễ kiếm tiền?

Giới trẻ ngày nay sớm nhận thức được việc kiếm tiền. Nhưng nhận thức lại có tới 6 cấp độ khác nhau: nhớ, hiểu, vận dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá, theo bậc thang đo nhận thức của Bloom. Nhiều bạn trẻ thường sử dụng mức độ thứ nhất, bỏ qua mức độ thứ hai và dừng lại ở mức độ thứ ba. Đó thật sự là vấn đề mà em lo ngại. Đồng ý rằng cái gì dễ cũng hấp dẫn, nhất là việc kiếm tiền. Nhưng nó sẽ là cám dỗ nếu chúng ta chỉ biết kiếm tiền bằng những hình thức hào nhoáng, nhất thời thay vì dựa trên kiến thức thực sự.

– Vậy sử dụng tiền đúng cách hay biết cách tiết kiệm tiền quan trọng hơn với 10X?

Người sử dụng tiền đúng cách sẽ là người biết tiết kiệm tiền. Điều này quan trọng đối với mọi thế hệ chứ không riêng 10X chúng em.

– Theo em thì đâu là điểm giao giữa 10X và các thế hệ đi trước?

Em nghĩ sự gắn kết giữa các thời đại cũng giống như sự giao nhau giữa các mùa trong năm. Đó là lúc ta dễ cảm bệnh nhất, nhưng cũng sẽ nhìn thấy được những khoảnh khắc tuyệt đẹp nhất của thiên nhiên. Vậy nên các thế hệ không cần hiểu nhau lắm đâu, chỉ cần biết chấp nhận nhau là được.

– Tra Google tên của em, kết quả trả về khá đa dạng: thí sinh chương trình truyền hình, nam thần học giỏi, chàng trai gây sốt trong video 12 giây. Em có vẻ rất hút truyền thông nhỉ!

Dạ chắc là thế, nhưng mọi thứ chỉ là tình cờ. Tất nhiên, em luôn xem đó là cơ hội để lan tỏa những dự án cộng đồng của mình. Em không có gì để phàn nàn, mà thậm chí còn rất biết ơn về điều này.

Tất cả chúng ta đều đang phải chiến đấu với thông tin

– Em có vẻ rất sành sỏi công nghệ và rành việc sử dụng những nền tảng trực tuyến để xây dựng hình ảnh cá nhân?

Mãi đến năm lớp 10 em mới được sử dụng điện thoại và máy vi tính. Việc lệ thuộc vào smartphone từ sớm chẳng khác nào để nó thông minh hộ luôn phần của con người. Nếu sau này có con, em vẫn muốn con mình phải phát triển tư duy, sức sáng tạo một cách tự nhiên, hoàn chỉnh trước khi dùng đến sự hỗ trợ của công nghệ.

– Khi hiện tượng mạng Khá Bảnh bị khởi tố, nhiều ý kiến cho rằng người hâm mộ của anh ta đa phần là 10X. Có thật là thế hệ của em bây giờ chỉ thích những hình tượng như thế?

Em tin là không phải 10X nào cũng thích những trào lưu ấy. Đôi khi các bạn bấm vào cái gì đó chỉ vì “thích thì xem thôi”. Tắt máy rồi, ai cũng có cuộc sống và những mối bận tâm riêng, đâu còn thời gian để học theo những thứ bị xã hội lên án cơ chứ.

– Nhưng 10X vẫn mở rộng vòng tay chào đón tất cả các hiện tượng hay biểu tượng, miễn là nó được số đông biết đến và chấp nhận đấy thôi!

Có thể vì tụi em đang chịu quá nhiều áp lực, nên nhu cầu giải trí và giải trí nhanh luôn được ưu tiên hàng đầu.

– Phải chăng chỉ có “bọn nhỏ tuổi” mới có sức đề kháng kém trước những thứ độc hại đến vậy?

Những nhân vật nổi tiếng theo cách tiêu cực trên mạng xã hội chỉ là bề nổi trong đám rác rưởi của truyền thông lá cải. Thứ độc hại nhất bây giờ phải là thông tin. Tất cả chúng ta đều đang sống trong thời đại mà thông tin đóng vai trò như hơi thở. Mà việc hít thở thì đâu phải lúc nào cũng mang đến những thứ có ích cho cơ thể. Tin tức giả, video gây sốc, nội dung độc hại cũng nguy hiểm không kém khói bụi, ô nhiễm môi trường ngoài kia. Một cuộc chiến giữa thông tin và con người đang diễn ra thông qua những hoạt động tưởng chừng rất bình thường như đọc, xem, yêu thích, chia sẻ… 7X hay 10X đều chịu tác động. Em nghĩ không nên gây chia rẽ hay mất niềm tin vào các thế hệ.

– Nhìn vào top trending của YouTube khu vực Việt Nam bây giờ, em nghĩ gì?

Em thấy đa phần là những gameshow. Chúng là hệ quả của áp lực từ công việc, học hành và cuộc sống căng thẳng.

– Em thường xem gì trên đó?

Em thích nhạc ballad. Còn điện ảnh thì em cực thích những bộ phim về khoa học viễn tưởng, phim siêu anh hùng như “X-Men”, “Avengers”, “The Gifted”…

– Em biết Billie Eilish chứ? Cô ấy được biết đến với biệt danh “nữ hoàng trầm cảm” của những khán giả 10X, từ bao giờ trầm cảm lại được xem là yếu tố giải trí ở thế hệ bọn em?

Billie Eilish là siêu sao 10X đầu tiên trên thế giới. Nhưng em không nghĩ “nữ hoàng trầm cảm” là một danh hiệu tích cực, nó có lẽ đến từ những định kiến về phong cách, chủ đề, lời bài hát của cô ấy. New York Times cũng nói đã qua rồi cái thời những thần tượng pop phải ngoan hiền, đáng yêu, biết cách chiều lòng khán giả lẫn phụ huynh.

Những ngôi sao sinh sau năm 2000 nói riêng và thế hệ 10X nói chung đang dư thừa kết nối nhưng cô đơn, luôn thiếu những cái chạm thật. Nhờ âm nhạc, những cảm xúc được khắc sâu thành nỗi buồn kịch tính, khiến bọn em cảm giác được chia sẻ và an ủi phần nào.