Businessman: Lê Anh Đức – Người nuôi cá Tầm ở Việt Nam

Giấc mơ điên rồ ấy cuối cùng cũng thành sự thật. Cá tầm, một loài cá quý hiếm có từ cùng thời với khủng long cũng được wikipedia khẳng định là chỉ sống được ở môi trường xứ lạnh và không thể nuôi ở xứ nhiệt đới. Thế nhưng, một người Việt Nam đã nuôi thành công loài cá đẻ ra vàng đen này và thậm chí còn tham vọng đưa Việt Nam thành “điểm đến của trứng cá tầm trên thế giới”.

“Điểm đến mới của trứng cá tầm trên thế giới”

Thực ra Lê Anh Đức, vị doanh nhân mới 35 tuổi này không phải là người đầu tiên nuôi cá tầm ở Việt Nam. Anh chỉ là người tiếp quản nó từ dự án của Bộ Thủy sản. Khi bố vợ, một lãnh đạo của Ngân hàng và cũng là một người bạn lớn của Đức đề nghị anh tiếp nhận dự án này, Đức gần như chưa có khái niệm về cá tầm. Nhưng vốn là một kẻ thích thách thức bản thân nên anh đã vào cuộc với tất cả nhiệt huyết, từ nghiên cứu, tìm tòi đến mời các chuyên gia giỏi nhất từ Nga sang đào tạo. 7 năm, từ ngày tiếp quản dự án đến giờ, gần như bỏ hết tất cả các công việc kinh doanh khác để đầu tư vào cá tầm, Đức đã gặt hái những quả ngọt đầu tiên.

Hai năm trước, lứa cá tầm đầu tiên đã cho trứng và thương hiệu Caviar de Đức bắt đầu xuất hiện, gây tò mò cho nhiều người về món trứng cá xa xỉ này được sản xuất ngay tại Việt Nam. Tháng 12 vừa qua, có dịp đến hồ Đa Mi, lòng hồ thủy điện được Đức thuê để nuôi cá tầm từ năm 2008, chúng tôi đã không khỏi ngỡ ngàng khi nhìn hàng chục ngàn chú cá tầm tuyệt đẹp được nuôi trong những chiếc lồng lưới trên hồ. Trong năm ngoái, cá tầm từ hồ Đa Mi đã cho hơn 3 tấn trứng cá và hàng trăm tấn thịt cá. Trong khoảng 2 năm tới, số cá lớn đến tuổi cho trứng tại hồ Đa Mi và 3 lòng hồ thủy điện khác có thể cho tới 30 tấn trứng cá tầm. Trong khi đó, sản lượng trứng cá tầm trên toàn thế giới trong vài năm gần đây chỉ có khoảng 70 tấn. Thế nên chẳng có gì điên rồ khi Đức tham vọng biến Việt Nam thành “Điểm đến của trứng cá tầm trên thế giới”.

Hiện tại, giá một kg trứng cá tầm tại Việt Nam khoảng 25 triệu đồng (ở thế giới, mức giá của các nhà buôn lên tới 5000 USD/kg, trứng cá bạch tạng đột biến Beluga giá còn cao hơn gấp nhiều lần). Chỉ mất chưa tới 10 năm thử thách mà trước đó ít ai nghĩ là thành công, Đức đang đứng trước một cơ hội lớn để gầy dựng thương hiệu xa xỉ Caviar de Đức tại Việt Nam.

Tất nhiên, để chạm được vào tham vọng đó, Đức và công ty Cá Tầm Việt Nam còn phải làm nhiều việc để quảng bá thương hiệu và xóa bỏ định kiến của thế giới về việc Việt Nam có thể nuôi và cung cấp được trứng cá tầm chất lượng cao. Trong năm qua, có nhiều tập đoàn của thế giới đến Việt Nam đặt vấn đề đặt mua trọn gói trứng cá tầm của Đức theo dạng nguyên liệu thô và sau đó đóng gói dưới thương hiệu của họ, nhưng anh đã dũng cảm từ chối và chọn một con đường khác: phát triển thương hiệu Caviar de Đức ngay tại Việt Nam.

Trong hai năm qua, Caviar de Đức đã xuất hiện trong các khách sạn 5 sao, các nhà hàng cao cấp và gần đây là Dom Beluga Caviar, một mô hình bar độc đáo: nhiệt độ lạnh dưới -10 độ C để thưởng thức trứng cá tầm đúng kiểu Nga. Dom đầu tiên đã khai trương tại Nha Trang vào ngày 21/12 vừa qua và trong năm tới sẽ tiếp tục khai trương tại TP.HCM và Hà Nội. Đức cũng không giấu tham vọng sẽ mở mô hình Caviar Icebar này ra nhiều điểm trên thế giới, như Singapore, Dubai và London trong tương lai không xa.

Dân buôn quần sịp, tay chơi có số đến cuộc chơi lớn: Trứng cá tầm

Câu chuyện về thành công của Đức với trứng cá tầm nghe có vẻ quá hoàn hảo. Mà thường những câu chuyện hoàn hảo thì hoặc là kém hay, hoặc là khó tin. Tôi đã tiếp cận Đức ở nhiều góc độ khác để tìm hiểu về quý ông có vẻ mặt như một đứa trẻ này: đầu gọt sát và gương mặt luôn nở nụ cười tươi rói, dù có lúc, Đức thừa nhận, cười quá nhiều là một tật xấu của mình. Những câu chuyện về Đức cho thấy, không có sự thành công nào là nhờ may mắn cả và cũng không có sự thành công lớn nào mà không phải vật lộn với đời cả!

Năm 1991, Đức theo mẹ, một chuyên viên của Bộ Tài chính sang Nga công tác từ năm anh mới 13 tuổi. Ngay từ độ tuổi ấy, Đức đã có sự nhanh nhẹn và máu me kinh doanh, dù ở thời điểm này, tất nhiên chỉ là buôn chuyến lặt vặt. Thời đầu, anh đã từng buôn bán quần jeans và hàng đống thứ đồ xách tay còn khan hiếm khác khi Việt Nam còn bị cấm vận. Sau đó, anh chàng này còn buôn bán sang Ba Lan, từ quần lót của phụ nữ đến máy tính, vàng… Đức cười đùa kể, sau này khi về nước, anh lấy vợ… bé tí, chỉ cao 1m55. Nhiều người đùa sao không lấy vợ cao lớn để… cải thiện nòi giống. Anh bảo, tại hồi buôn quần lót ở Nga, toàn phải bán quần lót cỡ lớn nhất cho những phụ nữ Nga có số đo 3 vòng 120cm trở lên, nặng trên dưới 2 tạ nên bị… ám ảnh kích cỡ, cứ thấy gì to cao là sợ.

Máu me kinh doanh những năm còn trẻ giúp Đức có một vốn liếng khá lớn thời Việt Nam nói chung là nghèo. Nhưng khác hẳn những tay kinh doanh… tiểu thương khác, Đức lại có máu chơi. Nghĩa là làm giàu trước hết để phục vụ cho sự ham chơi của mình. Trong những năm tháng ở Nga, lúc đủ tuổi thành niên, Đức là một tay chơi có số má. Do ham mê thể thao nên Đức đã từng học để lấy bằng lái xe đua F1, chuyên xử lý khủng hoảng trên đường đua hay drift trên băng. Khi đã có bằng lái xe thể thao rồi thì bắt đầu sưu tập siêu xe. Bộ sưu tập siêu xe thời ấy của Đức đều thuộc loại tầm cỡ, từ Morgan Supersport, Cadillac Becker, Bentley Arnage Limited… Chưa hết, sau siêu xe là đến hi-end audio, vì hồi còn ở Việt Nam, Đức từng học khoa piano và cello ở Nhạc viện nên rất “nghiện” âm thanh. Bắt đầu từ năm 15 tuổi và đến giờ vẫn còn giữ, Đức chơi hi-end thuộc hàng cao thủ, từ ultra hiend set tube amp + multiway loudspeakers cho đến do it youseft subwoofer… Và tất nhiên, đã chơi hi-end thì phải nghiện game. Tay chơi có số má này từng vô địch Game đế chế (Age of Empire) của Microsoft World Championship…

Ham buôn bán, ham chơi là vậy, và chẳng dành thời gian cho học hành là mấy, nhưng Đức từng hai lần được giải Nhất và Nhì Olympic Toán ở Moscow và một lần đoạt giải Nhì Olympic Vật lý. Những câu chuyện về Đức, đôi khi nghe anh tâm sự, đôi khi nghe bạn bè anh “truyền tụng”, luôn gây bất ngờ cho tôi về chân dung không giống ai của gã doanh nhân thú vị này.

Sau khi về lại Việt Nam để định cư hẳn, Đức cũng từng có nhiều cuộc chơi có máu mặt khác, từ kinh doanh bất động sản, chứng khoán, tài chính, hàng không, thậm chí là cả nghệ thuật khi anh cùng hai người bạn là đạo diễn Việt Tú và nhà báo Chu Minh Vũ lên ý tưởng và thực hiện chương trình Không gian âm nhạc từng gây tiếng vang ở Hà Nội trong hơn 1 năm… Đức nói, kinh doanh với anh là một thứ “game” để thử trí óc hoặc tay nghề. Cái gì không vui và không giỏi thì phải bỏ ngay. Cái gì chơi thấy hay và thấy mình có thể trở thành “game changer” thì cống hiến nhiều trí tuệ và sức lực hơn. Và từ năm 2006, khi tiếp quản dự án cá tầm cho đến bây giờ, Đức nói rằng cá tầm là môn “game” lớn nhất. Tham vọng của Đức là đưa món caviar xa xỉ trở nên phổ biến như 20 năm trước đây và không chỉ giới nhà giàu mới được thưởng thức món trứng cá vừa ngon vừa bổ này!

Ở ngoài đời, nếu tình cờ gặp vị doanh nhân trẻ tuổi này, khó nhận ra anh là ông chủ của một thương hiệu có giá trị hàng chục triệu đôla trong vài năm tới. Gương mặt hay cười và vẻ an nhiên tự tại khiến tôi “chất vấn” điều gì khiến anh vượt qua được áp lực công việc và đạt được sự cân bằng đó. Đức cho biết, cuốn sách gối đầu giường của anh là “Đường xưa mây trắng” của thiền sư Thích Nhất Hạnh. “Cuốn sách này giúp tôi có cái nhìn bình dị và đúng đắn về đạo Phật chứ không thần thánh hóa nó. Lúc vợ có thai đứa đầu tiên, tối nào hai vợ chồng cũng ngồi đọc đi đọc lại và cùng nghiên cứu về sách Phật. Với kinh doanh, cuốn sách giúp tôi nghiệm ra một điều, được thua vẫn chỉ là được thua thôi. Đã chơi thì phải có thắng và thua, nhưng điều quan trọng nhất phải nhớ, tất cả mọi người là bạn chơi của mình, kể cả người làm điều xấu cho mình vẫn là bạn chơi của mình. Có thể mình né bớt những ai mình thấy không muốn chơi cùng thôi, nhưng không nên có kẻ thù”.

Một nhân vật (hư cấu) khác cũng là người thầy về “phẩm chất đàn ông” là Kiều Phong trong “Thiên Long Bát Bộ” của Kim Dung. Ba phẩm chất của Kiều Phong mà Đức trân trọng là nghĩa khí, chịu thiệt và không biết sợ. Với Đức, trong kinh doanh, kết quả chưa phải là thứ quan trọng nhất, như một vị danh nhân nào đó đã nói, cuộc chơi hay nhất là ở trên đường chứ không phải đích đến. “Trong cuộc sống cái gì cũng phải học hết, phải trải nghiệm hết. Để đạt được thành công, trước đó anh phải ngã rất nhiều lần. Nhưng nó sẽ giúp ta tỉnh táo và nếu có ngã tiếp thì không cay cú và dám đứng dậy để đi tiếp”.

Bài: Lâm Lê