Điều đáng nói là nhiều người vẫn chưa thực sự ý thức về tác hại của nước rửa chén dỏm này.
Công khai bày bán nước rửa chén “dỏm”
Theo khảo sát của phóng viên, không khó để tìm mua những loại nước rửa chén không nhãn mác, nguồn gốc tại các cửa hang tạp hóa ở các khu chợ trong thành phố – từ những chợ có tiếng như: Chợ Lớn, chợ Bình Chánh, chợ Bà Chiểu, chợ Gò Vấp, chợ Thủ Đức, chợ Thị Nghè cho đến những chợ nhỏ, chợ tụ họp… Nước rửa chén ở đây được chế vào các can to, bán cho những quán ăn, cửa hàng hay đựng trong bịch nylon, chai nhỏ… tùy vào nhu cầu của người mua và lượng người mua không phải là nhỏ.
Tiếp cận chị T. Hà – một người tiêu dùng vừa mua một can nước rửa chén lớn không nhãn mác tại chợ Thanh Đa (Q. Bình Thạnh), người viết hỏi dùng loại này liệu có ảnh hưởng sức khỏe , chị cho hay: “Mua can lớn xài cho tiết kiệm chứ mua mấy chai nhỏ được quảng cáo trên tivi về nhanh hết lắm, tốn kém. Nước rửa chén chủ yếu là mình rửa cho sạch dầu mỡ, thức ăn nên cầu kỳ chọn loại thương hiệu làm gì! Mà nhà tôi dùng bao lâu nay rồi thấy cũng chưa có gì nguy hiểm cả!”.
Có lẽ cũng chung tâm lý với chị Hà nên nhiều bà nội trợ ưu tiên cho việc mua nước rửa chén không nhãn mác.
Trong vai người mua nguyên liệu về pha chế nước rửa chén, chúng tôi tìm đến chợ Kim Biên (Q.5, TP.HCM). Lúc ghé một sạp cũng có một số khách hàng đến đây tìm những loại hóa chất có tính tẩy rửa cực mạnh như: LAS, Xút, Natri Sunphat, chất tẩy (Tripoly), Amol Clorua và các chất phụ gia như màu công nghiệp, hương liệu, chất tạo đặc HEC… về pha chế nước rửa chén.
Thấy chúng tôi là khách hàng mới, bà chủ sạp này đón tiếp niềm nở và thao thao quảng cáo về cách thức pha chế: “Anh chỉ cần mua chất tạo bọt 1kg, chất cô đặc 50g, chất tẩy 500g, hương liệu cần khoảng 10.000 đồng, màu 5.000 đồng, nếu muốn nước rửa chén đặc sệt thì thêm 1kg muối là có cả thùng lớn nước rửa chén bỏ mối rồi”. Bà chủ giải thích thêm: “Hàng này, anh chỉ cần bỏ mối từ 3.000/lít cũng lời chán!”.
Quản lý lỏng lẻo
Mặc dù sản phẩm nước rửa chén không thương hiệu và nhãn mác tràn lan trên thị trường, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người tiêu dùng, nhưng ngành y tế và quản lý thị trường vẫn dường như phó mặc cho người tiêu dùng.
Tìm đến một cơ sở sản xuất nước rửa chén không thương hiệu trên con hẻm tại đường Phạm Văn Bạch, Q. Tân Bình, TP.HCM, khi trao đổi cần mua lượng lớn nước rửa chén và đặt hàng lâu dài, phóng viên được đón nhận rất niềm nở. Ông chủ cơ sở chế biến dẫn đi xem xưởng làm nước rửa chén. Đó chỉ là căn phòng diện tích chưa đầy 20m2, bên trong không có bất kỳ một loại máy móc nào ngoài những chiếc chậu, can bằng nhựa và inox cùng với hơn 10 bao hóa chất dùng để pha chế nước rửa chén.
Thấy phóng viên hồ nghi về công nghệ sản phẩm, ông chủ không ngại bật mí: “Cho chất lỏng Las vào chậu nước, cho chất Xút vào khuấy, rồi cho tiếp Natri Sunphat. Tiếp đến là cho thêm chất tẩy Tripoly. Cuối cùng là cho thêm Amol Clorua và màu công nghiệp. Kết quả thu được là một hỗn hợp sền sệt – nước rửa chén. Còn màu thì tùy theo ý thích, cần màu gì sẽ cho chất tạo màu công nghiệp loại ấy. Nói đơn giản thế thôi, chứ cậu không có kinh nghiệm thì không bao giờ làm được đâu”. Ông cũng quảng cáo thêm về lượng tiêu thụ hàng của xưởng. “Mỗi tháng cơ sở tôi xuất xưởng từ 4.000 – 6.000 lít, chủ yếu là khu vực thành phố và một số tỉnh lân cận như Bình Dương và Đồng Nai”.
Ở các tiệm tạp hóa vùng ngoại thành thì luôn có các loại nước rửa chén pha sẵn bên cạnh những loại nước rửa chén có thương hiệu.
Chị Hương, chủ cửa hàng tạp hóa ở chợ Thủ Đức chia sẻ: “Tâm lý thích hàng rẻ nên mọi người mua nước pha sẵn nhiều hơn. Hơn nữa loại này ở đây ai cũng bán nên cũng chẳng sợ bị phạt”.
Rẻ nên dễ bị bệnh
Ham rẻ lại đúng thời buổi lạm phát, giá cả sinh hoạt tăng nên nhiều bà nội trợ tranh thủ tiết kiệm được đồng nào hay đồng ấy. Việc buôn bán hàng giả hàng nhái như thế này không chỉ gây thiệt hại về mặt kinh tế cho các nhà sản xuất, kinh doanh chính đáng, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.
Chị Thu, nhà ở Q. Bình Tân cho biết: “Do thấy nước rửa chén ngoài chợ bán rẻ, mình mua bình 5L về dùng thử thấy chén bát cũng sạch dầu mỡ, nhưng kết quả là tay bị bong da, thô ráp đã đành mà còn bị ngứa nữa. Sợ quá bỏ luôn không dám dùng lại nữa”.
Chị Oanh, Q.3 được một người thân sản xuất nước rửa chén cho thử 1 chai 2L về dùng thử. Do sợ bị ăn tay nên chị đã dùng găng tay để rửa, nhưng sau đó một thời gian, đôi găng rửa chén chuyển màu và có dấu hiệu mục. Thấy nước rửa chén có chất tẩy rửa quá mạnh nên chị Oanh đã không dám dùng nữa. Chị rùng mình: “Không tưởng tượng nổi chén bát rửa xong lại lấy ăn tiếp thì cơ thể sẽ ra sao nếu hóa chất còn vương lại đi vào cơ thể!”.
| Một bác sĩ ở Viện Vệ sinh Y tế công cộng TP.HCM cho biết: Nước rửa chén siêu rẻ, với công thức pha chế cực kỳ đơn giản, không cần vitamin bảo vệ da tay, khiến không ít người dùng bị khô da, dị ứng – thậm chí gây ngộ độc mãn tính và nhiều bệnh đường tiêu hóa. Bác sĩ còn cho biết: ngoài việc làm hại da tay, nước rửa chén dỏm còn có thể gây thủng ruột và gây ngộ độc mãn tính, nếu như bị các hóa chất này đi vào cơ thể qua đường ăn uống với một mức độ đều đặn. Khi xâm nhập vào cơ thể, các hóa chất sẽ làm tổn hại đến gan, thận, các bệnh đường ruột lâu dài và cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn tới ung thư… |
Hà Minh – Lâm Anh
(theo CNMS)
