Nhạc sĩ Huy Tuấn: Thanh Bùi – Người mở đường cho hình mẫu ca sĩ – nhạc sĩ Việt

Tôi còn nhớ chừng 4-5 năm trước, thời điểm Thanh Bùi mới về nước, anh mang theo hàng tá câu hỏi của một người biết quá ít thông tin về môi trường làm nhạc tại Việt Nam. Ở Thanh Bùi, khi ấy, có thể thấy sự háo hức xen lẫn lo lắng, nhưng một điều không thể phủ nhận là Thanh Bùi có sự chân thành muốn được cống hiến cho âm nhạc Việt Nam.

Thanh Bùi xuất hiện vào đúng lúc nhạc Việt đang cần sự thay đổi. Đó là thời điểm sau giai đoạn bùng nổ thành công của hàng loạt nhạc sĩ, ca sĩ “Làn Sóng Xanh”. Với sự phổ biến của internet, công nghệ sản xuất âm nhạc của Việt Nam dần chuyển mình theo xu hướng hòa nhập với quốc tế.

Các nhạc sĩ trẻ người Việt lúc ấy còn đang loay hoay với việc viết nhạc theo những chuỗi hòa âm, nhịp điệu có sẵn trên máy vi tính. Thanh Bùi trở về, mang theo cung cách viết nhạc, làm nhạc tiên tiến. Sự chỉn chu chuyên nghiệp trong sáng tác, sự hấp dẫn bởi những âm thanh thời thượng, và cộng thêm lợi thế giọng hát khiến nhiều sáng tác của Thanh Bùi vừa ra đời đã được công chúng đón nhận ngay.

Thị trường âm nhạc luôn cần sự mới mẻ và chắc chắn Thanh Bùi là một sự mới mẻ rất xứng đáng được chào đón. Tuy nhiên, tôi vẫn đánh giá cao nhất ở việc Thanh Bùi đã dám mở đường cho hình mẫu ca sĩ-nhạc sĩ ở Việt Nam – một hình mẫu vốn không xa lạ tại các thị trường khác, nhưng lại là mô hình ít người thành công ở nước ta lúc đó.

Các bài hát của Thanh Bùi do có giai điệu đẹp và rất hợp với những bản hòa âm theo trào lưu mới, ít nhiều đã giúp các nhạc sĩ trẻ mở mang hơn, tự tin hơn với sự lựa chọn trong âm nhạc của mình. Cùng với một số tên tuổi đang thành công trong nước lúc ấy, sự có mặt của Thanh Bùi đã khiến làn sóng thực sự trưởng thành. Cũng từ đó, khái niệm mới về lớp ca sĩ-nhạc sĩ trẻ chính thức được hình thành ở Việt Nam.

Có người cho rằng nhờ tâm lý sính ngoại của người Việt, những người như Thanh Bùi được “hưởng lợi” khá nhiều. Nhưng khó ai phủ nhận được rằng, sự xuất hiện của Thanh Bùi đã giúp truyền cảm hứng cho nhiều người làm nghề. Thanh Bùi truyền cảm hứng chính bằng nét tươi tắn của một ngôn ngữ âm nhạc mang tầm quốc tế.

Thị trường âm nhạc của chúng ta quá nhỏ bé để có thể tạo ra trào lưu hay xu hướng. Sự đón nhận của khán giả đối với Thanh Bùi đơn thuần là đón nhận cái mới mẻ đến từ những thị trường âm nhạc đã phát triển, chứ không phải tâm lý sính ngoại. Đặc biệt, trong thời đại internet và mạng xã hội bùng nổ hiện nay, việc anh xuất xứ từ đâu không còn quan trọng – nhất là trong giới âm nhạc. Cái quan trọng nhất làm nên người viết chính là tác phẩm. Theo quan sát của tôi, âm nhạc mà Thanh Bùi lựa chọn đa số đều là những thể loại đang thịnh hành trên thế giới như new R&B, soul hay dance… Nó giống như là một chất xúc tác trong bước chuyển mình, giúp âm nhạc Việt Nam theo kịp dòng chảy âm nhạc quốc tế.

Hiện Thanh Bùi đã yên ắng hơn trong vai trò ca sĩ-nhạc sĩ mà anh là người mở đường. Câu hỏi mới được đặt ra: Liệu có phải truyền thông bị “hớ” sau cú tung hô quá đà ở quãng thời gian Thanh Bùi mới trở về chăng? Cá nhân tôi luôn cho rằng Thanh Bùi là người chuyên nghiệp, anh ấy sẽ không bị tác động của dư luận, kể cả khi họ tung hô anh. Vì sự làm quá, nếu có, nó đến nhiều hơn ở giới truyền thông (vẫn do tâm lý sính ngoại), chứ không phải từ phía cá nhân Thanh Bùi. Bởi ngoài đời cũng như trong công việc, Thanh Bùi thể hiện mình là một người tham vọng nhưng khiêm tốn. Tôi chia sẻ khát vọng lớn của Thanh Bùi, khát vọng không bó hẹp mình phát triển trong khuôn khổ Việt Nam. Và với những mối quan hệ quốc tế mà Thanh Bùi đang có, tôi thấy đấy mới là cái được cho thị trường Việt Nam mãi về sau.

Riêng cá nhân tôi thì thích Thanh Bùi ở sự chỉn chu trong mỗi dự án, thái độ chuyên nghiệp trong cách tổ chức và tư duy cởi mở trong sáng tác. Thanh Bùi luôn tìm mọi cơ hội để được viết nhạc, tìm cảm hứng trong mọi hình thái cộng hưởng, truyền cảm hứng cho các cộng sự để cùng nhau sáng tạo – điều vốn dĩ rất “hiếm có khó tìm” ở Việt Nam.

Trước khi đón nhận sự mở đường của những nghệ sĩ như Thanh Bùi, Việt Nam từng chứng kiến sự trở về của lứa đạo diễn Việt kiều. Có thể nhận thấy họ đều có một điểm chung là rất bài bản và kỹ lưỡng với sản phẩm của mình. Tuy vậy, họ cũng đều mất thời gian để thích nghi với môi trường làm việc tại Việt Nam sau thời kỳ “trăng mật” ở môi trường quốc tế. Không ít người trong số họ phải trải qua một cú sốc lớn trong việc đấu tranh với chính lựa chọn của mình. Nên đi hay ở? Ở lại một thời gian hay ở hẳn? Đầu tư hàm lượng bao nhiêu thì vừa với thị trường mà không đánh mất đi những gì mình đã được học? Tôi nghĩ đó là những câu hỏi lớn, tác động rất nhiều đến sự sáng tạo của mỗi nghệ sĩ như Thanh Bùi.