“Đừng chết ở Fansipan”

Toàn bộ nội dung chia sẻ trên facebook cá nhân của anh, nhiều ý kiến trái chiều, người ủng hộ, người cho rằng có kết luận vội vàng. Nhưng rút lại, đây là một bài học lớn cho dân đi bụi, cảnh báo về những hiểm nguy và các kỹ năng cần có khi quyết định chinh phục Fansipan cũng như những nơi nguy hiểm khác.

“KỸ NĂNG SINH TỒN NƠI HOANG DÃ. HÃY ĐỪNG CHẾT NHƯ AIDEN SHAW WEBB!

Kính thưa các đồng chí Facebookers !

Bài viết này hoàn toàn là chia sẻ của một phượt thủ dày dạn kinh nghiệm, một người có hơn 24 năm làm công tác nghiên cứu Đa dạng sinh học ở khắp các cánh rừng Việt Nam từ Bắc đến Nam và rất nhiều lần bị lạc rừng, rắn độc cắn, đói đến mức phải xơi những món mà tôi tin rằng bạn nghe đến đã ói ra bàn…

Tại sao Aiden Shaw Webb chết ở Fansipan??? Theo kinh nghiệm của tôi, bạn Aiden Shaw Webb quá chủ quan và coi thường những nguyên tắc cơ bản khi phượt nơi hoang dã. Bạn ấy đã không quí trọng mạng sống của mình do tự tin thái quá khi một mình đi vào một khu vực rừng núi được xem như khó khăn và hiểm trở nhất Việt Nam. Trong khuôn khổ bài này, tôi chỉ viết về kinh nghiệm sống sót ở dãy núi Fansipan.

Aiden Webb là một người đam mê leo núi và đã chinh phục nhiều ngọn núi cao tại Việt Nam.

1. Liều mạng đi một mình với các thiết bị trên tay chỉ là một chiếc smart phone mà bạn ấy không hiểu rằng chiếc smart phone của bạn ấy chỉ là stupid phone khi vào những hẻm núi hoàn toàn không có sóng 3G ở Fansipan để thông báo cho bạn gái. Nếu bạn ấy có một thiết bị GPS loại tốt, rất có thể bạn ấy đã thoát khỏi cái chết oan nghiệt. Tại sao tôi lại chọn GPS mà không chọn La bàn hay thiết bị khác – vì chiếc kim La bàn sẽ chạy loạn lên nếu trong khu vực bạn đang dùng có mỏ sắt hay mỏ kim loại nặng. Còn GPS dù bị cản bởi cây cối hay mây thì vẫn có những lỗ hổng hoặc mây tan để tìm ra tọa độ mình đang đứng.

2. Aiden Shaw Webb quá tự tin vào khả năng của mình khi không thuê một người dân bản địa hoặc đi cùng với một nhóm bạn. Nhóm bạn sẽ có thể cứu được anh ấy khi bị té gãy chân, tay, chảy máu, đập đầu vào đá khi đi qua các con suối nước rất lạnh và đầy rêu. Loài rắn độc nhiều nhất ở Fansipan là loài rắn lục Jerdon Protobothrops jerdonii, lục đầu trắng Azemiops feae và lục núi Ovophis monticola, lục cườm Protobothrops mucrosquamatus. Những loài này rất hay ăn đêm, nhưng cũng có con ăn cả ngày. Chuyên gia nghiên cứu về rắn như tôi khi gặp bọn này cũng 2 tay 2 gậy mà vẫn còn hồi hộp bởi chỉ một phát thì đến bò rừng cũng đổ.

Aiden và bạn gái cùng đến Sapa, nhưng cô không leo núi cùng anh.

3. Aiden Shaw Webb leo núi gần như không có bất cứ một thiết bị gì cứu hộ, không lều, võng, không đồ ăn, áo ấm đủ để mặc khi gặp sự cố. Mùa này, những cơn mưa thất thường ở Fansipan sẽ khiến bạn bị thấm lạnh rất nhanh và mất nhiệt – dẫn đến cái chết nhanh. Bởi những lúc lâm vào hoàn cảnh như thế tay, chân, người bạn lẩy bẩy đến nỗi không còn có khả năng bật nổi chiếc hộp quẹt để hút thuốc, chứ chưa nói đến nhóm lửa (nếu có người bạn đi cùng thì chuyện đó sẽ dễ dàng hơn, nhất là người bản địa).

Tôi cũng không hiểu sao Aiden Shaw Webb không đốt lửa? Rất có thể anh ấy không mang theo hộp quẹt? Nhưng dù có mang theo với độ ẩm lớn ở Fansipan thì chỉ có cây tươi mới giúp bạn nhóm lửa nhanh nhất. Còn những khúc củi khô thì còn lâu mới giúp bạn có một bếp lửa bập bùng. Kinh nghiệm này các bạn phải ghi nhớ nằm lòng. Vì sao ư? Ở một nơi độ ẩm cao như thế, các cây khô mục đều ngậm nước rất khó bắt lửa. Trong khi cây tươi chẻ nhỏ có tinh dầu sẽ cháy rất nhanh.

4. 99% khả năng Aiden Shaw Webb chết là do bị tai nạn, thiếu bình tĩnh và hốt hoảng khiến anh ấy không có cơ hội sống. Khi bị lạc đường, cách tốt nhất là bình tĩnh, bình tĩnh và bình tĩnh (nhưng đấy là những người có kinh nghiệm chứ lần đầu thì không hoảng mới lạ). Nếu đi cùng đoàn, bạn hãy đứng ngay ở nơi mà bạn cảm thấy bị lạc. Nhất là ban đêm, bị lạc thì lại càng phải đứng ngay chỗ cảm thấy bị lạc (tắt đèn, giảm bớt ánh sáng để tiết kiệm pin, đốt lửa sưởi ấm và tránh thú dữ rắn rết, báo hiệu…). Người trong đoàn sẽ quay lại cứu bạn. Bạn sẽ chết khi hốt hoảng hoặc cố gắng tìm cách kiếm đường về, vì càng đi bạn càng mất phương hướng và lạc rất sâu khiến cho đoàn không biết bạn đi đâu mà tìm… Còn đi một mình bị lạc, cách tốt nhất hãy đứng lại, bình tĩnh đốt lửa, nấu đồ ăn, kiếm thức ăn và nghỉ ngơi để quên đi rằng mình đang bị lạc. Những hoạt động này sẽ khiến cho đầu óc bạn minh mẫn hơn để vượt khó. Chính lúc này các dụng cụ, thiết bị mà bạn chuẩn bị kỹ lưỡng cho chuyến hành trình leo núi mới phát huy tác dụng và giá trị nhất để cứu bạn.

Fansipan ẩn chứa rất nhiều hiểm nguy rình rập, nhất là khi đêm về, trời rất lạnh, ẩm ướt và nhiều rắn rết (Ảnh: Facebook Phung My Trung)

5. Bạn sẽ làm gì khi bị lạc đường ở vùng núi Fansipan? Lời khuyên tốt nhất của tôi là bạn không nên ở dưới các thung lũng sâu (mặc dù nơi đó có nước, nhưng cũng là nơi nhiệt độ rất thấp về ban đêm và các loài rắn độc, thú dữ cũng thường thích kiếm ăn và trú ngụ ở những nơi vực sâu rậm rạp…). Bạn cũng không nên dựng lều hay ngủ dưới một gốc cây lớn vì mưa to gió lớn sẽ làm những cành cây mục gãy đổ vô tình lấy đi mạng sống của bạn, hoặc khiến bạn bị sét đánh. Bạn nên kiếm cho mình một mảng trống, hay leo lên một đỉnh cao nào đó để định hướng và phát tín hiệu bằng cách chặt các cây gỗ tươi, chẻ nhỏ, đốt một đống lửa để làm hiệu. Để có khói nhiều sau khi lửa cháy, hãy kiếm những cành lá tươi và đốt, khói sẽ lên dày đặc và khó tan hơn khói của ngọn lửa để đội cứu hộ có thể nhìn thấy khói mà định hướng cứu bạn. Biết đâu trong lúc leo lên một đỉnh núi nào đó, bạn chẳng có cơ hội gặp một con đường mòn …

6. Nếu bạn đủ nghị lực và sức mạnh để cứu sống bản thân, cách tốt nhất để trở về nhà trong khu vực vùng núi Fansipan khi không tìm ra những con đường mòn là hãy đi dọc theo các con suối nhỏ để tìm ra những con suối lớn và cứ thế đi xuống. Chắc chắn bạn sẽ tìm ra đường về (nhớ không áp dụng kiểu này với các con suối ở rừng miền Đông Nam bộ nhé). Trong lúc vượt suối, nếu đi trên bờ thì đôi giày sẽ hữu ích. Nhưng lội trên các tảng đá trơn trượt thì chiếc tất (vớ chân) sẽ giá trị hơn đôi giày rất nhiều.

Lửa và dao là những đồ quan trọng không thể thiếu cho chuyến đi rừng.

7. Trong chương trình tổ chức mỗi dịp hè, tôi thường dạy lũ trẻ ở thành phố cách vượt qua sợ hãi, cách thoát hiểm khi lạc rừng ban đêm, cách nhóm lửa để sưởi ấm cùng một số kỹ năng cơ bản… mỗi khi chúng tham gia vào các chuyến đi rừng cùng cha mẹ. Nhưng có 2 thứ mà bạn đi rừng đừng bao giờ quên mang theo (nhất quyết không được quên) đó là một con dao thật tốt và một chiếc hộp quẹt còn mới. Hai vật bất ly thân này sẽ cứu bạn trong mọi hoàn cảnh khó khăn nhất mà bạn phải vượt qua.

Hy vọng với chút kinh nghiệm của mình (hoàn toàn không lý thuyết) sẽ hữu ích cho bạn, cũng như con cái các bạn trong những hoàn cảnh tưởng chừng như mạng sống ngàn cân treo sợi tóc và đừng để những điều đáng tiếc xảy ra với bạn như anh chàng người Ăng lê – Aiden Shaw Webb”.

Nguồn: Facebook tác giả Phùng Mỹ Trung