Uyên Linh: Nếu bạn dũng cảm dẫn đường…

Quốc Trung đã thừa nhận,
tham gia đóng vai Ác trong Vietnam Idol 2010 đã làm cuộc sống của anh
bị xáo trộn, mất tập trung (và mất nhiều show) trong hơn bốn tháng,
nhưng anh không ân hận và rất vui. Từ anh, rất nhiều tuyên ngôn và nhận
xét về đời sống âm nhạc nước nhà khiến người ta trăn trở. Ít nhiều, từ
những lời nhận xét ấy, nhiều người nghe đã có những nắn chỉnh tương đối
tai nghe nhạc của mình. Và Uyên Linh thành công, phần nhiều dựa trên
những nhận xét mang tính khẳng định (và cả mang tính áp đặt) vào cộng
đồng.

Nhìn vào “song list” của
Linh hiện giờ, các nhạc sĩ tinh hoa mà cô yêu thích, Quốc Trung, Anh
Quân, Huy Tuấn, Võ Thiện Thanh, Đức Trí, Quốc Bảo, Kim Ngọc, Hồ Hoài
Anh… hầu hết đã có nơi có chốn, mà người uy tín với Uyên Linh nhất
cũng lại đang là người tự do: Quốc Trung. Nói như vài bình luận vui vẻ
trên mạng xã hội, hoàn toàn hợp lý khi sát nhập “hội những người phát
cuồng” vì Uyên Linh và Quốc Trung vào làm một.

Dông dài như vậy để thấy
thành công của Uyên Linh ngay từ lúc này đã mang theo một sự chờ đợi
của công chúng: rằng cô ấy nếu như có được Quốc Trung sẽ có được những
viễn cảnh hết sức tươi sáng cho làng nhạc Việt. Tươi mới – xúc cảm –
văn minh ư? Những tính từ ấy cần có một bàn tay của một nhà sản xuất
tài năng, đứng trên được dư luận, miễn dịch được thị trường, và trấn áp
những xu hướng ngược dòng…

Còn nói về tố chất, nếu Quốc Trung đã khẳng định, cô ấy thực sự là một tài năng thì có cần phải nói gì thêm? Trong tình hình sân khấu ca nhạc hiện giờ, nhiều ca sĩ trưởng thành từ người mẫu, diễn viên, hotboy-hotgirl trên mạng; một số coi nghề hát là một bàn đạp để trở thành celeb kiếm tiền và kiếm đại gia; số khác chấp nhận đó là một cuộc vui… cho thỏa những đam mê không đích. Không nói tất cả những ca sĩ chân chính vẫn đang miệt mài trên sân khấu, nhưng nên nhớ cũng như một gameshow, vạn người thi một người thành sao, làng ca nhạc cũng sàng lọc ra cả mớ những ca sĩ hạng C, D, E, F… để chầu chực, đánh đổi, mệt mỏi và… chuyển sang buôn bán.

Người làm nghệ thuật cũng rất nhiều mâu thuẫn, vì rèn dũa tài năng nghệ thuật, nhiều người chấp nhận thiếu hụt kiến thức phổ thông căn bản (cũng chả thiếu người nổi tiếng bỏ học ngang xương từ lớp 9) trong khi hở ra là đòi hỏi văn minh, thẩm mỹ… Thành danh rồi, người ý thức thì cập nhật kiến thức để hát sao cho có chữ có nghĩa, đọc thêm một cuốn sách để biết nói có văn chương, hiểu sâu xa ca từ Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Dương Thụ…

Trở lại với Uyên Linh, tại sao một cô gái từ trung học luôn đóng vai phụ sau những nhan sắc tươi mới như Tóc Tiên, hay những giọng hát luôn chực trào như Hà Linh lại bỗng nhiên tỏa sáng đến như vậy? Tại sao Linh đã thất bại tại chính Vietnam Idol 2008 và Sao Mai 2009? Thì thiên thời địa lợi nhân hòa mà thôi, khi sân khấu đã tràn những ủy mị giả tạo, người nghe cũng mệt mỏi với sự hời hợt của nhạc trẻ hoặc cũ kỹ tiền chiến, khi người ta được đối chiếu với những tuyên ngôn và kỳ vọng của giới chuyên môn… Uyên Linh là một nhân chứng
cụ thể, khi giọng hát đã ở độ chín với chiều sâu được vun đắp bởi chính
thời gian. Và đám đông đã chọn.

Trong SV’96 – khi thế hệ 1975 vừa đến tuổi trưởng thành, làng nhạc Việt Nam sáng rực với hiện tượng Mỹ Linh “Hà Nội đêm trở gió” và “Thì thầm mùa xuân” hừng hực sức trẻ. Năm nay Vietnam Idol phát hiện ra Uyên Linh với “Chỉ là giấc mơ” và “Take me to the river”, chín chắn, xúc cảm và báo hiệu một tinh thần cởi mở hội nhập. Đã từ lâu lắm rồi, mới có một nhân tố âm nhạc là điểm gặp nhau của chuyên môn và khán giả, của một bên là mong chờ một nhân tố kỹ thuật và mỹ học, còn một bên chỉ đơn giản là xúc cảm.

Chính Uyên Linh cũng thừa nhận “khi yêu người ta mù quáng quá mức”. Xin thưa, hội chứng đám đông là như thế, phần đông đã và đang bị “hiện tượng Uyên Linh” thu hút, khiến cho Linh đã nổi lại càng nổi hơn. Rất có thể Uyên Linh là một giọng ca vàng, nhưng cơn bão Vietnam Idol này nâng cao giá vàng hơn giá trị đích thực của nó. Điều quan trọng nhất bây giờ, Linh phải biết tận dụng cái uy lực đám đông vừa trao thế nào, khôn ngoan và tỉnh táo hay không?

Uyên Linh! Nếu bạn đang được coi là hiện tượng Mỹ Linh thứ hai, xin hãy hỏi điều gì đã đưa Mỹ Linh lên hạng diva của nhạc Việt. Cô ấy đã chấp nhận đi ngược lại đám đông và những giá trị lỗi thời, hướng đến giá trị mới gọi tên riêng cá tính âm nhạc của cô ấy. Hơn 10 năm trước, đám đông chưa biết nhạc R&B là gì. Còn ngày hôm nay thế hệ của Uyên Linh, R&B đã như một thứ phương tiện và ngôn ngữ âm nhạc gộp chung vào 2 từ “Nhạc trẻ”. Diva phải là những người dẫn đường như thế. Và nếu Uyên Linh cũng dũng cảm cầm đuốc lên, chúng tôi sẵn sàng đi theo bạn.