Suối bạc

Một tay ôm bức tranh cuốn trong chiếc ống tre, một tay xách va li, anh bước xuống xe. Sau dốc đồi, một vùng cây xanh mênh mông. Hình như giờ đây cây nhiều hơn, những tàn lá mượt mà hơn. Cũng lâu lắm rồi, hơn mười năm, giờ anh mới quay về.
 
Bé Bi từ trên dốc cao chạy xuống, hai tay đưa ra, chiếc khăn quàng lụa trắng bay phơ phất. Gió nhiều quá, cũng y như ngày xưa. Hai tay đều bận nên anh lúng túng chẳng biết làm sao ôm con vào lòng. Vì vậy anh đứng ỳ ra, để mặc con bé vòng hai tay quanh cổ anh mà hôn vào cái cằm có những sợi râu tua tủa. Khi bé Bi bắt đầu cười ríu rít và kéo anh đi, đôi mắt đen, trong rơm rớm lệ thì anh mới bắt đầu rủa mình, sao mình có thể chậm chạp đến mức không biết ném cái va li xuống đất để ôm lấy con. Nghĩ ra thì đã muộn, phút đầu gặp gỡ đã qua rồi. Đành vậy, anh nhủ thầm như biện bạch: Tình cảm là cái ở sâu trong lòng, chứ đâu phải là thứ bộc lộ hoa hòe ở ngoài miệng lưỡi. Trước kia anh thường nói với nàng như vậy. Còn nàng thì thường trêu anh: vào những phút lẽ ra người ta phải sủi bọt như sâm banh thì anh cứ lờ đờ như một ly trà nguội.
 
“Mợ Minh và em Huy có khỏe không ba?” Bé Bi hỏi, tay đỡ lấy bức tranh trên tay anh. “Cả nhà khỏe cả, cảm ơn con”. Gọi bé Bi là theo cách quen miệng từ mười năm trước. Chứ bây giờ, con bé đã lớn tướng, có lẽ chỉ còn thiếu mấy phân là cao bằng anh rồi. Con bé mảnh khảnh, trắng xanh, giống như nàng. Cũng giống nàng ở cái mùi thơm gây gây từ mái tóc dài, gió làm cho những đuôi tóc cứ quấn quýt lấy vai anh trong khi hai cha con đi theo con đường rải sỏi dẫn vào cái quán trà cũ xưa, với những bức vách sụt lở phủ đầy rêu và lá vạn niên thanh.
 
Hồi ấy chính anh đã vẽ ra phác thảo trang trí cho cái quán này. Phác thảo của anh dựa theo ý tưởng của nàng: một khu phế tích đầy cây xanh. Đấy là một không gian vừa phố thị vừa hoang vu, với những bộ bàn ghế bằng tre thu mình bên những góc vách lộ thiên phủ đầy cây tầm gửi và dây cát đằng hoa tím. Những giọt nước trong rỉ ra từ các khe nứt trên vách. Thuở ấy, anh và nàng đã mơ ước sống một đời bình thường, nàng pha trà còn anh chọn nhạc, một cuộc sống đầm ấm và giản dị như cỏ cây. Bây giờ quán trà vẫn còn đó, mọi thứ gần như y nguyên vị trí cũ, bàn ghế, góc vách, đèn hoa. Nhưng bàn ghế tre đã thay bằng đồ nhựa màu, nhiều ngọn đèn đã mất đi chao lụa, vách tường thì chỗ quá um tùm, chỗ quá khô trọc bày cả thớ gạch bên trong. Quán trà ngày trước vẫn còn, nhưng linh hồn của nó không còn nữa.
 
Giản, em trai nàng, dẫn anh vào trong. Cả hai đi xuyên qua quán nhỏø. Trong buổi chiều im mát thật đẹp mà chỉ có mấy người khách ngồi lác đác. Giản bật đèn, chỉ lối đi vào nhà vệ sinh, chỉ khăn tắm, bồn rửa mặt, vẻ ân cần như một chủ nhà hiếu khách. Như thể anh là một người lạ chứ chưa từng có thời gian làm chủ ngôi nhà này…
 
Ừ, thời đó xa lắm rồi. Thuở còn phiêu lưu qua những xứ lạnh giá, anh đã nhìn thấy những dòng sông đang chảy miệt mài bỗng âm thầm quánh lại, từng ngày, từng ngày rồi bất ngờ đóng băng sau một đêm. Giữa anh và nàng cũng thế. Vì sao? Thật ít khi cả hai có thời gian để nghĩ cặn kẽ vì sao. Nghĩ về nàng lúc nào anh cũng có cảm giác là nàng ở bên anh mà rất xa. Quái quỷ, cảm giác ấy đeo dính vào hồn anh như một cái bã kẹo cao su, không sao giẫy ra được.
 
Bé Bi chạy vào phòng, cầm cái khăn tắm to bằng vải bông vẽ hình con gấu. “Ba ơi, ba tắm đi, rồi ra ăn cơm với hai cậu cháu”. Giọng con bé trong, vui nhưng không giấu được chút rụt rè. Biết làm sao được, nó đã không lớn lên bên anh.
 
“Khoan đã, con gái”. Anh kéo nó ngồi xuống bên mình, bàn tay anh chạm vào mấu xương đòn gánh trên bờ vai mảnh dẻ. “Con có đi với ba không?”. Bé Bi bỗng trở nên tư lự:
– Ba và mợ đã có em Huy rồi mà.
– Em Huy cũng là em con.
 
Cô bé im lặng một giây, rồi quàng hai tay lên cổ anh và lại hôn một cái rõ to lên cái cằm có những sợi râu cứng. “Thôi, chuyện đó để nói sau đi ba”. Giọng nói này anh đã quá quen. Một giọng âu yếm và lảng tránh. Giống hệt như nàng. Anh cầm cái khăn đi vào phòng tắm thầm nghĩ: “Tại sao? Mình đã làm gì?” Anh biết thời gian về sau nàng đã nhận ra anh không muốn ở gần nàng nữa. Cuộc sống chung trở thành một thứ trách nhiệm ngột ngạt trong lặng lẽ. Nước từ vòi sen lăn theo từng chân tóc, anh cảm thấy dễ chịu dần. Ngày xưa, từ phòng tắm này vào phòng ngủ, anh thường đứng một lúc nhìn nàng nằm cuộn mình trong chăn nệm, đôi mắt lim dim lơ mơ ngủ. Anh rất thích đểå cho ánh trăng hắt lên người nàng, nhưng lúc nào trước khi đi nằm nàng cũng đóng kín cửa sổ. Nàng sợ mùi hoa quỳnh từ ngoài vườn, bởi thói quen dị ứng với những mùi thơm quá ngạt ngào. Có lần nàng bảo mùi hoa quỳnh là mùi ma, mặc dù anh phản đối quyết liệt tính mê tín vớ vẩn. Đêm nào cũng vậy, ngay từ tối tân hôn, sau phút nồng nàn bao giờ nàng cũng nhanh chóng vuột mình ra khỏi vòng tay anh, rồi xoay lưng về phía anh mà ngủ say. Cái thế nằm ấy làm tổn thương anh, một người chồng cục mịch nhưng nhạy cảm. Có lần anh cố ý giữ nàng quay mặt về phía mình và nàng nằm yên như thế, thiu thiu ngủ. Nhưng chẳng mấy chốc, trong giấc mơ, nàng lại xoay mặt về phía khác, bỏ mặc anh nằm ngửa mặt ngó lên đình màn như một người chiến thắng và cô đơn.
 
Giản chờ anh trong phòng ăn, mâm cơm có cà mắm, tôm chua, dưa giá. Giản cười: “Nghe chị nói ngày trước anh thích những món này phải không?” “Ừ, cá thịt gì ăn cũng chán rồi, chỉ có mắm muối là còn hấp dẫn”. Anh vừa trả lời vừa ngồi xuống. “Bé Bi đâu?” Anh nhìn ra ngoài nhà. Con bé đang tìm cách mở ống tranh anh đem theo. “Đừng, con không biết cách tháo đâu. Để đấy rồi ba sẽ mở”. “Ba ơi, sao ba lại đặt tên bức tranh này là “Suối Bạc”?.
 
Bức tranh ấy anh vẽ nàng từ hồi mới chia tay, vẽ theo trí nhớ. Anh đã tưởng tượng lại hình ảnh nàng nằm lơ mơ trong chăn nệm, vẻ mặt trắng xanh trong một phối cảnh màu ngân nhũ và tím biếc. Tại sao tên nó lại là Suối Bạc? Đó là cái hình ảnh mà anh nhớ về vợ mình trong những năm tháng khủng hoảng của đời anh. Người ta bảo suối vàng, cõi chết, là nơi âm dương cách biệt. Anh với nàng vẫn ở trong cõi dương, nhưng cũng không bao giờ nhìn thấy nhau nữa. Vì vậy, với anh nơi nàng ở là suối bạc, nơi mà người ta chỉ đến trong những giấc mơ.
 
Mặt hơi cau lại, anh quyết định nháng nhát búa vào vách, đóng vào đấy cái đinh dài. Treo bức tranh lên, anh thầm ước tính: Nơi này gần cửa sổ, những đêm rằm ánh trăng sẽ hắt bóng đến tận đây.
 
Suối Bạc sẽ nằm đây, có lẽ tốt nhất nên như thế. Từ lâu, với anh, thời khủng hoảng đã qua. Nơi căn nhà anh đang ở, đứa con trai anh đang lớn lên. Mọi thứ ở đó đều thuộc về hiện tại. Còn Suối Bạc chỉ thuộc về quá khứ mà thôi. Tuy vậy, anh chẳng đành lòng hủy nó đi.
 
Sau lưng anh dường như có ánh mắt ai đang nhìn. Anh quay lui: Bé Bi đang ngồi trên giường, cười tủm tỉm khi thấy anh đứng nhìn sững bức tranh.
 
Anh bước tới ngồi bên con gái. “Ba vẽ theo trí nhớ, hồi mới rời căn nhà này. Con thấy sao?”
Bé Bi lắc đầu: “Ba vẽ sai rồi. Khi nằm một mình mẹ không bao giờ quay mặt vào vách”.
“Vớ vẩn. Ba biết rõ mẹ con mà”.
Bé Bi ngước nhìn anh, vẻ bỡ ngỡ. “Mẹ bảo con, từ nhỏ, lúc nào mẹ cũng nằm quay lưng vào vách. Có thế mẹ mới yên tâm ngủ say”.
“Sao vậy?”
“Vì bà ngoại mất sớm, từ nhỏ mẹ ngủ một mình. Mẹ rất sợ ma, lúc ngủ mẹ tựa lưng vào tường. Lúc ấy mẹ cứ nghĩ nếu có gì nguy hiểm hiện ra thì nó sẽ đến từ phía bên ngoài, và mẹ quay về phía đó bởi vì ít nhất sau lưng cũng đã có bức tường che chắn”.
“Ba luôn nhìn thấy mẹ quay lưng về phía ba”.
“Vì lúc đó, ba là chỗ dựa, là một chỗ che chắn tốt hơn”.
 
Một cảm giác như là say sóng đột ngột chiếm lấy anh. Bé Bi nằm xuống: “Ba thấy buồn cười phải không? Khi nghe mẹ nói con cũng đã cười mẹ là trẻ con quá đi mất. Ấy vậy mà giờ, mẹ mất rồi, con cũng bỗng nhiên thành thói quen, nằm giống y như mẹ”. Con bé kéo tấm drap mỏng đắp lên ngực và nằm quay lưng vào vách, mặt hướng về phía anh.
 
Anh bỗng ước ao con bé xoay lưng về phía mình. Nhưng anh chỉ ngồi lặng yên không nói. Chẳng còn gì có thể nói về quá khứ, bởi giờ đây nàng không còn nữa. Anh không biết vào giờ phút cuối gương mặt nàng như thế nào, nhưng anh hình dung nàng lúc ấy cũng như thế, cái đầu nhỏ nhắn, những sợi tóc mềm lả trên gối và cái nhìn lúc nào cũng hướng về một phía mà anh cứ nghĩ là không có anh.
 
Anh vuốt mái tóc mềm của bé Bi, cố gượng nhẹ để khỏi làm con thức giấc. Đêm qua đi, và anh ngồi như thế cho đến lúc ánh bình minh dần dần soi sáng ngoài kia, trên khu phế tích đầy cây xanh.
 
 (Trần Thuỳ Mai)