Ẩn sau vẻ ngoài mong manh, xinh đẹp, ít ai nghĩ rằng Mira Murati chính là nhà sáng lập đứng đằng sau cơn sốt mang tên “ChatGPT”. Không chỉ sở hữu thành tích học tập đáng nể, cô còn liên tục được các doanh nghiệp hàng đầu “chọn mặt gửi vàng” để đảm đương những vị trí quan trọng bậc nhất về công nghệ – lĩnh vực vốn “thống trị” bởi nam giới.
Theo thống kê từ Google Trends, trong tháng 1/2023, ChatGPT đã vượt qua Bitcoin trong danh sách những cụm từ phổ biến nhất được tìm kiếm. Đặc biệt, dù mới chỉ ra mắt hơn 2 tháng, ChatGPT đã cán mốc 100 triệu người dùng, trở thành ứng dụng phát triển nhanh nhất trong lịch sử. Vậy công cụ này là gì mà sao lại gây sốt đến vậy? Nói ngắn gọn thì “siêu AI” này như một “cỗ máy đa năng” có thể giúp bạn viết code, giải toán, làm thơ, sáng tác truyện cười, thậm chí thực hiện cả luận văn… Điểm đặc biệt là nó được “đào tạo” để học hỏi và cập nhật kiến thức liên tục, đồng thời tinh chỉnh câu trả lời khi dành thời gian “trò chuyện” với người dùng.
Khi ChatGPT mới ra mắt, mọi người đều cho rằng Sam Altman, CEO và gương mặt đại diện của OpenAI là người sáng lập công nghệ này. Tuy nhiên trong một bài phỏng vấn gần đây, anh tiết lộ rằng Giám đốc Công nghệ (CTO) Mira Murati mới là người đứng đằng sau “siêu AI”. Trái ngược với độ nổi tiếng của “đứa con tinh thần”, Mira Murati lại rất kín tiếng. Có rất ít thông tin trên mạng về cô, ngoại trừ những dòng giới thiệu ngắn gọn trên LinkedIn. Nhưng qua đó, người xem có thể nhận thấy rõ đam mê dành cho công nghệ của cô lớn đến mức nào.
Được biết, Mira sinh năm 1988 tại San Francisco, California. Sau khi nhận bằng Cử nhân Kỹ thuật Cơ khí tại Đại học Dartmouth (thuộc nhóm trường Ivy League – 8 trường Đại học danh giá hàng đầu nước Mỹ), cô đầu quân cho rất nhiều công ty nổi tiếng. Đầu tiên là với vai trò là chuyên viên phân tích cho Goldman Sachs, một trong những ngân hàng đầu tư đa quốc gia có tiếng nhất thế giới. Sau đó cô lần lượt đảm nhận những vị trí cấp cao tại Zodiac Aerospace, Tesla, Leap Motion trước khi trở thành CTO tại Open AI, trực tiếp lãnh đạo các nhóm đằng sau DALL-E (dùng AI để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật nguyên bản) và ChatGPT.
Dù là một “nữ tướng” trong cuộc chiến công nghệ khốc liệt, Mira cũng có tâm hồn lãng mạn khi tiết lộ mình thường tìm đến thơ ca và phim ảnh để khơi gợi cảm hứng làm việc. Cô gợi ý “Duino Elegies”, tuyển tập thơ của Rainer Maria Rilke cho những người muốn đi sâu vào tìm hiểu vẻ đẹp truyền cảm của những áng văn. Mira cũng đánh giá cao “A Space Odyssey”, bộ phim kích thích trí tưởng tượng bằng âm thanh và hình ảnh đẹp mắt.
Phải nói rằng, sự ra đời của ChatGPT đã mang lại không ít những “xáo trộn” trong đời sống. Trong khi đa số người dùng tỏ ra phấn khích và hào hứng, thì một số trường học đã cấm ChatGPT bởi lo ngại sinh viên sẽ gian lận và lạm dụng, dẫn đến việc bào mòn khả năng tư duy. Những doanh nghiệp lớn như Google thậm chí đã ban hành “mã đỏ” (code red) vì lo ngại rằng công nghệ này có thể “lôi kéo” người dùng, làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của họ.
CTO 35 tuổi chia sẻ đây là điều hoàn toàn có thể hiểu được: “Khi giới thiệu phần mềm này với số đông – những người có nền tảng kiến thức và lĩnh vực chuyên môn khác nhau, ngoài những điều tích cực, họ hoàn toàn có thể tiếp cận công nghệ với mục đích tiêu cực”
Hơn nữa, một phần mềm tưởng chừng như “toàn năng” giống ChatGPT cũng có điểm yếu và khó có thể bảo vệ mình trước những ý đồ xấu. Mira nói thêm: “ChatGPT về cơ bản là một mô hình đàm thoại lớn, được ‘đào tạo’ để có thể đoán từ tiếp theo. Do đó nó có thể ‘bịa’ ra sự thật.” Chính vì thế, bạn cần hỏi những câu tương tác như: “Bạn chắc chứ? Tôi nghĩ câu trả lời phải là…” để nó dần học hỏi và cải thiện, chứ không nên “dạy hư” nó bằng những thông tin không chính xác.
“Giống như các cuộc cách mạng khác mà chúng ta đã trải qua, sẽ có những công việc mới xuất hiện, đồng thời một số công việc sẽ mất đi…” Mira nói với Trevor Noah trên “The Daily Show” vào năm ngoái về tác động của AI, “nhưng tôi lại rất lạc quan”.
Trái ngược với nỗi lo của nhiều người rằng AI xuất hiện là để “cướp” việc của con người và đẩy họ vào cảnh thất nghiệp, Mira nghĩ rằng AI đơn thuần là công cụ giúp con người phát triển hơn, đồng thời giải phóng hết tiềm năng của mỗi người. Hơn nữa, các kỹ thuật viên (technologist) không phải là những người duy nhất “nhào nặn” ChatGPT. Cô chia sẻ rằng, để đảm bảo mô hình này phục vụ nhân loại, đội ngũ của cô đã phải đặt rất nhiều câu hỏi xoay quanh tác động xã hội, đạo đức, và mang đến những tiếng nói đa chiều từ các nhà triết học, nhà khoa học, nghệ sĩ và những người hoạt động vì nhân quyền.
Nữ CTO xinh đẹp tin rằng, ChatGPT có thể “cách mạng hoá” nền giáo dục: “Trước đây, dù mỗi học sinh có nền tảng, cách học khác nhau, chúng ta đều nhận được cùng một chương trình giảng dạy. Nhưng giờ đây, khi bạn không ngừng trò chuyện với ‘cỗ máy thông minh này’, nó sẽ đưa ra những thông tin, khái niệm phù hợp với hiểu biết của bạn – thể hiện tiềm năng to lớn của “giáo dục cá nhân hoá.”
Dù vậy, cô cũng thừa nhận AI có thể bị lạm dụng hoặc nguy hiểm hơn, bị kẻ xấu lợi dụng nếu không được dùng đúng cách. Vì vậy, điều quan trọng là chính phủ và các cơ quan quản lý cũng vào cuộc để kiểm soát, và người dùng cũng sử dụng ChatGPT với mục đích phù hợp, tương đồng với các giá trị tốt đẹp và nhân văn.
