Được giới thời trang quốc tế công nhận là một biểu tượng, một tài năng hiếm có, Iris Apfel đã cống hiến cả cuộc đời cho nghệ thuật với những di sản để đời. Hình ảnh đặc trưng của một lão làng thời trang luôn mang cặp kính đen to bản, phong cách maximalism độc đáo và thần thái lạc quan, chứng minh rõ nét cho câu “gừng càng già càng cay”.
Iris Barrel sinh ra ở New York vào năm 1921, trong một gia đình trung lưu người Do Thái. Bố của bà làm chủ công ty nội thất, trong khi mẹ sở hữu một cửa hiệu thời trang. Bởi lẽ đó, Iris đã sớm được thừa hưởng khiếu thẩm mỹ của bố mẹ. Những ngày thơ ấu, niềm vui của cô bé Iris là khám phá các cửa hàng đồ cổ ở Greenwich Village vào cuối tuần và sưu tập những món đồ trang sức đặc biệt từ khắp nơi trên thế giới. “Kết cấu, màu sắc và hoa văn cuốn hút, tôi có thể chơi đùa cùng vải vóc cả buổi tối. Việc này rõ ràng đã giúp tôi rèn giũa đôi mắt thẩm mỹ và mang đến niềm yêu thích sâu sắc với thời trang”, bà kể lại thời thơ ấu trong quyển tự sự “Iris Apfel: Accidental Icon” (2018).
Iris Barrel lựa chọn theo học ngành Lịch sử Nghệ thuật tại Đại học New York. Bà có một thời gian ngắn giảng dạy ở Wisconsin, trước khi quay trở lại New York để làm việc cho Tạp chí thời trang Women’s Wear Daily (WWD) và làm trợ lý cho họa sĩ Robert Goodman.
Năm 1948, Iris kết hôn với Carl Apfel và đổi tên thành Iris Apfel. Sự kết hợp của họ đã trở thành một cặp đôi hoàn hảo: Carl có đầu óc kinh doanh và bà có mắt thẩm mỹ. Sau đó, hai người thành lập công ty dệt may mang tên Old World Weavers vào năm 1952 và điều hành nó cho đến năm 1992. Công ty đã cải tạo Nhà Trắng 9 lần cho nhiều đời tổng thống từ Harry S. Truman đến Bill Clinton. Chính kinh nghiệm làm việc nhiều năm trong ngành, vào năm 2011, Iris Apfel trở thành giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Texas ở Austin trong Khoa Dệt may.
Miệt mài cống hiến thầm lặng trong ngành thời trang suốt nhiều thập kỷ, Iris Apfel bất ngờ được giới truyền thông chú ý tới vào năm 2005. Bộ sưu tập quần áo và phụ kiện cổ điển thiết kế riêng của bà mang tên “The Irreverent Iris Apfel” đã trở thành chủ đề của cuộc triển lãm tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, New York. BTS gồm 80 bộ trang phục được phối hợp đầy cuốn hút và ngẫu hứng. Giới thời trang bất ngờ khi những món đồ xa xỉ, đắt tiền được bà phối với những phụ kiện rẻ mạt ở chợ trời hay những món đồ cổ. Với bà, vẻ đẹp của thời trang không nằm ở giá trị vật chất mà ở sự tinh tế và phù hợp. Một chuỗi vòng tay vô tình tìm thấy ngoài chợ trời hoàn toàn có thể kết hợp ăn ý với chiếc đầm haute couture kiểu cách, sang trọng. Năm 2010, bà để lại toàn bộ bộ sưu tập “Rare Bird of Fashion” của mình cho Bảo tàng Peabody Essex ở Massachusetts.
Tình yêu với thời trang cùng thái độ sống lạc quan của Iris Apfel thể hiện rõ ràng nhất qua tuyên bố: “Bữa tiệc chẳng vui bằng việc ‘lên đồ’ để tham dự”. Tận mắt chứng kiến và trải qua thời kỳ kinh tế khó khăn, bà cụ biết cách để bản thân trở nên nổi bật bằng cách tạo ra những trang phục đẹp nhất với chi phí thấp nhất. Không chỉ tập trung vào những nhà thiết kế độc quyền, xa xỉ, Iris Apfel vẫn thích mặc cả khi mua sắm ở chợ trời, hay trong cửa hàng lưu niệm, hoặc một nơi xa lạ nào đó trong những chuyến du lịch khám phá của bà.
Iris Apfel “nằm lòng” lời dạy từ người mẹ thời thượng của bà khi phối đồ: “Nếu như không có nhiều tiền, thì hãy sắm cho mình những món đồ cơ bản với đường may đẹp. Sau đó tạo dấu ấn riêng bằng trang sức, phụ kiện. Bà từng nói nếu bạn có một chiếc đầm đen kiểu dáng đẹp và đơn giản cùng những món phụ kiện khác nhau, bạn sẽ có 27 bộ trang phục khác nhau”.
Nhắc đến Iris Apfel, người ta chắc chắn sẽ nhớ đến hình ảnh một quý bà đặc biệt, nổi bật trong những bộ cánh rực rỡ, thời thượng và tinh thần lạc quan, vui vẻ hiếm có ở độ tuổi đã cao. Mái tóc trắng, cặp kính đen to bản và đôi môi đỏ là dấu ấn thương hiệu, giúp bà trở thành một biểu tượng thời trang trong mắt công chúng. Tuổi tắc với Iris Apfel không phải là vấn đề và bà cũng không cố gắng để mình trẻ hơn. Thay vào đó, bà ưu tiên sự thoải mái và lựa chọn mặc những gì mình thích: “Nói một cách thành thật, ngày nay phụ nữ quá nghiêm trọng hóa chuyện ăn mặc. Thời trang không được phép khiến cho bạn cảm thấy bất an vì phụ nữ sẽ trông già hơn mỗi khi lo lắng. Tôi không sách vở hóa chuyện ăn mặc và chỉ mặc những gì mình thích.”
Phong cách thời trang lạ mắt, độc đáo được hưởng ứng nồng nhiệt từ giới mộ điệu giúp bà trở thành người mẫu lớn tuổi nhất ký kết với công ty IMG Model vào năm 91 tuổi. Những năm cuối đời, bà hoạt động mạnh mẽ trong lĩnh vực thời trang với nhiều vai trò – từ người mẫu ảnh cho các tạp chí nổi tiếng, fashionista truyền cảm hứng, cho đến nhà thiết kế thời trang…
Chuyến phiêu lưu trong ngành thời trang của Iris Apfel còn ghi dấu bởi những lần hợp tác với nhiều thương hiệu nổi tiếng như Coach, Kate Spade, MAC Cosmetics, Alexis Bittar và Elizabeth Arden,… Bằng những cống hiến không ngừng nghỉ, một bộ phim về cuộc đời bà do đạo diễn Albert Maysles thực hiện mang tên “Iris” phát hành năm 2014. Tính đến hiện tại, quý bà thời thượng Apfel thu hút 3.1 triệu người theo dõi trên Instagram.
Vào thời điểm trước khi qua đời, Iris Apfel là người lớn tuổi nhất có búp bê Barbie do công ty đồ chơi Mattel làm. Cả cuộc đời hơn 1 thế kỷ, Iris Apfel đã cống hiến không ngừng nghỉ cho ngành thời trang đến những năm cuối đời. Giá trị và những di sản bà để lại xứng đáng được tri ân và tưởng nhớ bởi thế hệ đi sau.
