Trong một nghiên cứu mới về cá ngựa vằn và tế bào người, các nhà khoa học phát hiện ra rằng hormone oxytocin do não tạo ra có thể giúp mô tim tái tạo sau khi bị “tan vỡ” theo đúng nghĩa đen.
Oxytocin đã được đặt biệt danh là “hormone tình yêu” hoặc “hormone âu yếm” vì vai trò được biết đến trong việc tạo dựng mối liên kết xã hội và sự tin tưởng giữa con người. Nồng độ của hormone này thường tăng lên khi người ta người âu yếm nhau, quan hệ tình dục hoặc đạt cực khoái.
Tuy nhiên, cái gọi là “hormone tình yêu” này còn phục vụ nhiều chức năng quan trọng khác trong cơ thể, chẳng hạn như kích hoạt các cơn co thắt trong quá trình sinh nở và thúc đẩy quá trình tiết sữa ở phụ nữ. Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Frontiers in Psychology vào năm 2020, oxytocin cũng giúp bảo vệ hệ thống tim mạch khỏi bị tổn thương, bằng cách giảm huyết áp, giảm viêm và khuếch tán các gốc tự do, một sản phẩm phụ phản ứng của quá trình chuyển hóa tế bào bình thường.
Nghiên cứu mới nhất, được công bố vào cuối tháng 9 trên tạp chí Frontiers in Cell and Developmental Biology đã nêu bật một lợi ích tiềm năng khác của oxytocin. Trong loài cá ngựa vằn, hormone này giúp tim thay thế các tế bào cơ tim bị thương và chết. Đây chính là các tế bào có trách nhiệm cung cấp năng lượng co bóp cho tim.
Trong bài viết của họ, các tác giả nói rằng rằng tim có khả năng khá hạn chế trong việc sửa chữa hoặc thay thế các mô bị hư hỏng. Nhưng sau một chấn thương, chẳng hạn như một cơn đau tim, một tập hợp nhỏ các tế bào ở lớp màng ngoài cùng của tim, còn được gọi là màng ngoài tim, sẽ hình thành chức năng mới. Chúng sẽ di chuyển xuống lớp mô tim, nơi các cơ tim cư trú, và biến đổi thành một dạng tế bào giống như tế bào gốc. Tiếp đó chúng sẽ biến thành một số loại tế bào tim, bao gồm cả tế bào cơ tim.
Quá trình này mới chỉ được nghiên cứu và phát hiện trên động vật. Nhưng đã có một số bằng chứng cho thấy nó cũng có thể xảy ra ở người trưởng thành. Thật không may, nếu quá trình xảy ra ở người, nó dường như kém hiệu quả và tạo ra quá ít tế bào để mang tới sự thay đổi có ý nghĩa sau một cơn đau tim. Các tác giả nghiên cứu kết luận rằng nếu bằng cách nào đó chúng ta có thể khiến những tế bào ở màng ngoài tim biến thành tế bào cơ tim, quả tim của chúng ta sẽ khỏe hơn sau khi bị thương tổn.
Và các tác giả phát hiện ra rằng họ có thể kích thích quá trình này bằng cách cho tế bào người tiếp xúc với oxytocin. Họ cũng đã thử nghiệm với 14 loại hormone khác do não tạo ra, nhưng không loại nào có khả năng đưa tế bào về trạng thái giống như tế bào gốc, yếu tố cần thiết để tạo ra các tế bào cơ tim mới.
Nhóm nghiên cứu cũng lặp lại thí nghiệm trên cá ngựa vằn, một loài cá có khả năng tái tạo các mô trong cơ thể một cách ấn tượng, bao gồm não, xương và tim. Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng trong vòng ba ngày kể từ khi bị chấn thương tim, não của những con cá bắt đầu bơm ra một lượng cực lớn oxytocin. Lượng hormone này được tao ra nhiều hơn gấp 20 lần so với trước khi cá bị chấn thương. Sau đó, các hormone sẽ di chuyển đến tim và khởi động quá trình biến đổi các tế bào màng ngoài tim thành tế bào cơ tim mới.
Các thí nghiệm này cung cấp những gợi ý ban đầu rằng oxytocin có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc “sửa chữa” tim sau chấn thương. Thông qua nghiên cứu, các nhà khoa học hy vọng có thể phát triển các phương pháp điều trị mới, để cải thiện sự phục hồi của bệnh nhân sau cơn đau tim và giảm nguy cơ suy tim trong tương lai
Những phương pháp điều trị này có thể bao gồm các loại thuốc có chứa oxytocin. “Giai đoạn nghiên cứu tiếp theo, chúng tôi cần xem xét tác động của oxytocin ở người sau chấn thương tim”, tác giả Aitor Aguirre, trợ lý giáo sư tại Khoa Kỹ thuật Y sinh Đại học Bang Michigan, cho biết trong tuyên bố. “Nhìn chung, các thử nghiệm tiền lâm sàng trên động vật và thử nghiệm lâm sàng trên người là cần thiết để tiến thêm các bước mới”.
