Và
cũng chính âm nhạc xóa nhòa ranh giới giữa các dân tộc, quốc gia, để cùng tấu
lên những giai điệu đẹp đẽ… Đó là những điều đọng lại sau đêm nhạc cổ điển
Toyota 2011, diễn ra tại Nhà hát Lớn Tp.HCM, với sự trình diễn hết sức ấn tượng
của dàn nhạc Đông Bắc Đức, cùng sự góp phần của tài năng trẻ đầy triển vọng của
Việt Nam: giọng nữ cao Phạm Thị Duyên Huyền.
Những tuyệt tác vượt không gian, thời gian
“Toccata và Fugue” do nhạc sĩ Pamela Tan Nicholson chuyển soạn được chọn làm tác
phẩm mở màn là một sự sắp xếp đặc biệt để giới thiệu ngón đàn piano solo đòi hỏi
kỹ thuật cao cùng tiếng violon kiệt xuất của cặp song tấu nổi tiếng Pamela
Nicholson và Vasko Vassilev. Khúc nhạc cứ thế được nối tiếp bởi sự xen cài các
bè thường thấy trong phong cách sáng tác của Bach ở đoạn fuga (đoạn nhạc được
tăng thêm màu sắc với việc sử dụng nhiều loại nhạc cụ).
Pamela Nicholson
Vasko Vassilev
Như một cách chuyển màn khi phần trình diễn tiếp theo là “Thế giới của Carmen:
Habanera – Love song – Live fast – Die Young” của G. Bizet. Có lẽ đây là trích
đoạn nhạc kịch được yêu thích nhất trong chương trình biểu diễn năm nay. Cốt
truyện khai phá một làn sóng mới trong nhạc kịch Pháp: opera verismo – thể loại
opera đặc trưng với chủ đề về bạo lực hoặc sự nghèo khổ. Bản phối khí của Pamela
Tan Nicholson thể hiện chân thực chất flamenco Tây Ban Nha và nhạc múa mang
phong cách Gypsy – hai chất liệu chứa đựng các cách thức chuyên biệt để có thể
chuyển tải hết những sắc thái cảm xúc trong Carmen.
“Khúc cuồng tưởng Turandot” (G. Puccini), một lần nữa khiến người xem lặng người
trước ngón đàn quá tuyệt vời của cặp song tấu piano và violon nổi tiếng. Đó là
câu chuyện về công chúa Turandot – cô gái lạnh lùng, vốn căm ghét đàn ông, cuối
cùng cũng bị chinh phục bởi sự thông minh vượt trội của hoàng tử Calaf. Chàng đã
có một đêm hả hê vui mừng chờ bình minh trong sự “bực tức” của nàng Turandot,
bằng khúc aria Nessum Dorma (Sẽ chẳng ai có thể ngủ được).
“Voodoo” là khúc nhạc được ra đời trong lúc nhà biên soạn Pamela Tan Nicholson
mường tượng tới ngón đàn điêu luyện của Vasko, lấy cảm hứng từ giai thoại cho
rằng các buổi trình diễn violon của Paganini thành công vang dội chỉ vì ông đã
bị ma quỷ thâu tóm. Phiên bản biểu diễn trong đêm nhạc này được kết dệt bởi
những giai điệu đầy kỹ thuật của các bè piano, violon và guitar điện.
Sự xuất hiện ấn tượng của một tài năng mới
Xuất hiện với giọng soprano trong trích đoạn “Una donna a quindici anni” (Phụ nữ
tuổi 15) của vở “Cosi Fan Tutte” (Phụ nữ là vậy đấy – Mozart), Phạm Thị Duyên
Huyền khiến nhiều người bất ngờ bởi chất giọng thiên bẩm hết sức truyền cảm. Cô
đóng tròn vai cô nàng giúp việc Despina xảo quyệt phác ra những mánh mưu mà các
cô gái trẻ cần biết để có thể trải nghiệm mối tình lãng mạn. Đây là vở cuối cùng
trong ba vở opera do Mozart sáng tác với phần lời của nhà thơ tài năng Lorenzo
da Ponte.
Phạm Thị Duyên
Huyền
Tiếp ngay sau vai cô nàng Despina nhiều mưu mẹo, Phạm Thị Duyên Huyền biến hóa
vào vai Valentina – con gái của viên bá tước, trong bản aria “La Petenera”,
trích từ vở nhạc kịch “La Marchenera” (Cô gái từ Marchenera – F. Moreno –
Torroba). Giọng nữ cao của gương mặt tài năng mới này đã dẫn người nghe đến
nhiều cung bậc cảm xúc của một phụ nữ bị choáng bởi tình yêu sét đánh từ cái
nhìn đầu tiên với một người đàn ông vô cùng khôn khéo tên là Don Felix…
Không gian âm nhạc mở rộng đến nhiều miền đất
Đó là hình ảnh một ban nhạc Tây Tạng gồm vài thành viên chơi đàn banjo sáu dây;
tiết tấu vang lên từ tiếng bước chân họ nhảy trên những đôi bốt nặng trịch bên
đống lửa giữa khí trời lạnh giá… trong tác phẩm “Vũ điệu lửa” của Pamela Tan
Nicholson. Tiếp đó là “Vũ khúc Hungary số 1 và số 5” (J. Brahms), được chuyển
soạn từ những giai điệu dân gian Hungary, vốn được lan truyền khắp Đông Âu bởi
những nhóm nhạc công Gypsy và nhạc công đường phố.
Bộ sưu tập trường ca thần thoại và truyện cổ tích Ba Tư nổi tiếng “Nghìn lẻ một
đêm” cũng là nguồn cảm hứng tuyệt vời và được tái hiện qua cảnh nền sân khấu ở
tác phẩm “Chàng hoàng tử và nàng công chúa” (trích từ Scheherazade (Rimsky –
Korsakov). Và rồi, những tiếng búng gảy của guitar qua thang âm microtone với
những quãng cực nhỏ, tạo ra âm thanh như tiếng chuông trầm bổng đưa người nghe
đến với “Mơ hồ”, nhạc truyền thống của Rumani, do Pamela Tan Nicholson chuyển
soạn. Chảy ngầm dưới những thanh âm đó là sự mơ hồ, nghịch tai tạo ảo giác, sống
động đến dữ dội, được tạo nên bởi phần trầm của những nốt pedal và tiết tấu
không đối xứng.
Nhạc trưởng Thomas Dorsch
Dàn nhạc Đông Bắc Đức
Sau “Bài ca Ấn Độ” (Rimsky – Korsakov) với những giai điệu réo rắt, đêm diễn
khép lại bằng tác phẩm “Điểm nóng phương Đông” (Rimsky – Korsakov) vô cùng độc
đáo. Tác phẩm là sự tổng hợp rất nhiều làn điệu vẫn thường thấy trong âm nhạc
dân gian, dân tộc v ới tác phẩm “Schherazade” ở phần nền. Ban nhạc Đông Bắc Đức
ghi lại dấu ấn đậm nét với đôi song tấu piano – violon quá xuất sắc và màn trình
diễn pha trộn các nhạc cụ gõ phương Đông để tạo ra không gian rộng lớn trong tâm
tưởng người nghe, trong một đêm nhạc đáng nhớ.
| Đây là chương trình thường niên lần thứ 14 được tổ chức tại Việt Nam, do Tập đoàn ôtô Toyota Nhật Bản và Công ty ôtô Toyota Việt Nam phối hợp với Trung tâm Tổ chức biểu diễn nghệ thuật – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện. Toàn bộ số tiền bán vé dành cho Chương trình học bổng Toyota hỗ trợ tài năng trẻ âm nhạc Việt Nam. |
