Khi đứa thiếu niên đưa lên môi cốc bia đầu tiên trong đời, nó nghĩ gì?
Nó muốn làm người lớn, hẳn bạn sẽ trả lời thế.
Vậy thì khi một người lớn nam tử hán đại trượng phu nâng chén rượu, chẳng lẽ hắn muốn làm người già?
Đàn ông con trai uống rượu vì một số lý do, đa phần là không chính đáng, nhưng cũng có một số lý do đúng đắn, thuyết phục.
Trên bàn ăn, năm mười ba tuổi, tôi được người lớn cho phép uống nửa cốc bia lạnh. Và tôi chẳng quan tâm đến việc mình có lớn phổng lên, hay từ nay được coi như người trưởng thành, hoặc phải lảo đảo gục xuống bàn cho ra dáng dân bợm, tôi chỉ thấy bia ngon. Từ đó trở đi, tôi dùng bia để giải khát. Thuần túy giải khát. Tôi không coi bia như một thứ rượu nhẹ, không dùng để nhâm nhi tiêu sầu và càng không đem bia ra đãi bạn bè. Bia chỉ là thức uống.
Có một sự khác biệt lớn giữa uống bia và uống rượu. Tuy nhiên, vào những năm tháng còn trẻ, tôi và những nghệ sĩ thuộc thế hệ trước chỉ đủ điều kiện mời nhau cốc bia hơi giữa trưa nóng bức. Bia đựng trong can nhựa, ở những tụ điểm nhậu đường Tú Xương, đường Trần Quốc Thảo, đường Nguyễn Kim, khu Hòa Hưng, những con hẻm Gò Vấp là thức uống có cồn cao quý duy nhất mà chúng tôi thời ấy có thể chạm tay vào. Bia mặc nhiên trở thành phương tiện “nâng chén”, chắc chỉ có xứ mình mới có vệt văn hóa đó thôi nhỉ?
Và bia, chỉ ở xứ mình, mới uống đông người, mới thành thức uống liên hoan, cụng ly cụng chén – trong khi lẽ ra bia phải được khui nắp khi lấy từ tủ lạnh gia đình ra, ngửa cổ tu cạn khi trời nóng bức. Lẽ ra chỉ rượu mới là đồ uống để hàn huyên, để suy nghĩ, để… tự kỷ.
Thành thử từ đây đến hết bài, tôi nói về chuyện rượu.
***
Thời đại này, chắc ít ai còn giữ quan niệm “nam vô tửu như kỳ vô phong”, ít ai uống rượu cho ra dáng đàn ông mày râu mạnh mẽ, ít ai uống vì thiên hạ trông vào, ít ai dùng rượu như cách tạo hình ảnh. Thời đại này, đàn ông uống rượu (hay kiêng rượu) đều là cho bản thân, vì những lý lẽ riêng.
Tận hưởng cuộc sống bằng rượu ngon là một cách sống hay. Buổi tối cuối tuần, nhạc cổ điển dìu dặt, phòng ốc thơm phức, nến cháy lung linh, tinh thần thư thái, ly vang đỏ trên tay, trang sách trên đùi, tẩu thuốc trên môi, còn gì sung sướng hơn? Nếu để chơi sang như vậy, thì người ta sẽ kén rượu. Và người ta không uống đến say khướt. Những người đàn ông yêu rượu, thích hưởng thụ cuộc sống an nhàn khi có thể, thì thường dùng rượu như vậy. Rượu, xì gà, thuốc lá tẩu, sách, nhạc, phim, không gian thư giãn: công thức hưởng thụ chủ nghĩa.
– Hẳn uống để có cớ buồn
– Hẳn uống để giao đãi bạn bè
– Hẳn uống vì sức khỏe
– Hẳn uống vì cần quên đi thực tại
Bài: Quốc Bảo