Tại một số quốc gia và trong các ngành nghề, mức thu nhập của phụ nữ chỉ bằng một nửa của đàn ông, trong khi họ phải chịu đồng thời áp lực đến từ công việc, quán xuyến gia đình và chăm sóc con cái. Nhưng không chỉ có rào cản về con đường phát triển trong sự nghiệp, phụ nữ vẫn còn bị giam trong nhiều gông xiềng khác. Nhân ngày mà “một nửa thế giới” đang được vinh danh, đã đến lúc phụ nữ cần định vị lại vai trò, vị trí của bản thân và nói không với định kiến về giới.
Trong một cuộc phỏng vấn mới đây với PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến – nữ chính trị gia, thầy thuốc nhân dân, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam (nhiệm kỳ 2011-2019), Trưởng Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương, câu hỏi “Làm sao để chu toàn giữa công việc và vai trò cuả một người phụ nữ trong gia đình?” đã được đặt ra. Sau biết bao cống hiến và nỗ lực không ngừng trên vai trò và cương vị của mình, các chị em bị đẩy thẳng về xó bếp để xứng đáng với danh xưng phụ nữ. Cũng từng rơi vào trường hợp tương tự trên, Thủ tưởng New Zealand – Jacinda Ardern đã thẳng thừng trả lời rằng đây là câu hỏi không thể chấp nhận được. Bởi đã là thời đại nào rồi mà vai trò của một người phụ nữ được cân đo đong đếm theo thước đo cũ kỹ này?
Đây là một câu hỏi thể hiện cho suy nghĩ phân biệt giới tính đã ăn sâu bén rễ. Sự băn khoăn về “trách nhiệm của một người chồng, người cha” hiếm khi dành cho cánh mày râu. Cũng vì suy nghĩ này mà trách nhiệm vun vén gia đình đổ hết lên vai phụ nữ, và đàn ông dù muốn cũng không có cơ hội để chia sẻ về sự hy sinh dành cho tổ ấm của mình. Đã đến lúc vai trò phụ nữ cần được đặt đúng hệ quy chiếu với những góc nhìn công bằng và bình đẳng hơn.
Năm vừa qua, Hiệp hội Fawcett – một tổ chức từ thiện của Anh vận động cho bình đẳng giới – đã công bố nghiên cứu cho thấy những suy nghĩ nặng truyền thống đang gây ra hậu quả tiêu cực cho cả hai giới. Hơn một nửa số người tham gia nghiên cứu nói rằng: định kiến về giới đã hạn chế lựa chọn nghề nghiệp và làm tổn hại đến các mối quan hệ cá nhân của họ. Vấn đề bình đẳng giới vẫn tồn tại nhiều bất cập khi nhiều nơi trên thế giới, các bé trai được giáo dục rằng mình là người làm ra của cải, có quyền xông pha thế giới, còn bổn phận thiêng liêng của các bé gái là đảm đương tốt việc nội trợ, giữ gìn hạnh phúc gia đình. Xã hội đang khiến cả hai giới tôn thờ quan niệm, duy trì xu hướng này một cách vô thức.
Chúng ta không đánh giá thấp sự hy sinh nhưng cũng đừng lý tưởng hóa nó. Từ lúc nào mà sự cam kết thương yêu và hỗ trợ lẫn nhau giữa hai vợ chồng, lại biến thành nghĩa vụ và trách nhiệm riêng của nữ giới? Nếu điều kiện cần để duy trì một mối quan hệ là phải từ bỏ ước mơ hoặc tương lai nhiều hứa hẹn, có lẽ chẳng ai mặn mà yêu đương cho thêm khổ. Quyết định nhường lại sân khấu, trở thành “cái bóng” sau thành công của chồng đối với phụ nữ chỉ dừng lại ở sự lựa chọn của cá nhân, thay vì dùng hai tiếng “bổn phận” quá mỹ miều ấy. Đây là năm thứ bao nhiêu rồi mà phụ nữ vẫn còn mua dây buộc mình, tự hợp lý hóa cho những giấc mơ bị tước bỏ?
Ngày hôm nay chúng ta đang nhìn thấy điểm chung của những gương mặt phụ nữ xuất chúng đang tỏa sáng khắp mọi nơi trên thế giới: đó chính là khả năng làm chủ hoàn hảo cuộc đời mình, mà đặc biệt là mạnh dạn theo đuổi triết lý tình yêu của bản thân. Có lẽ thập kỷ 2020 là thời gian thích hợp để chúng ta dừng lại ở quan niệm phụ nữ đã qua một lần đò sẽ khó tìm thấy tình yêu tiếp theo. Đó là điều có thể thấy rất rõ ở trường hợp của Megan Markel – người trở thành giấc mơ của triệu phụ nữ khi tái hôn với hoàng tử Harry, nữ diễn viên Nicole Kidman – người tìm thấy hạnh phúc bên cạnh ca sĩ Keith Urban, sau cuộc hôn nhân thất bại với tài tử Tom Cruise, hay như cựu thiên thần Victoria Miranda Kerr – người chiếm trọn trái tim của tỷ phú Evan Spiegel bất kể đã là bà mẹ một con,…
Thậm chí, không chỉ là tái hôn nhiều lần, phụ nữ vẫn có thể tìm thấy hạnh phúc ở trong chính các mối quan hệ lệch tuổi. Điển hình nhất phải kể đến mối tình làm hao tốn biết bao giấy mực của Tổng thống nước Pháp Emmanuel Macron và vợ hơn 24 tuổi – bà Brigitte Macron. Mối tình của họ đã từng vấp phải rất nhiều lời dị nghị và cả những tổn thương đến từ hai bên gia đình. Họ đã gặp nhau khi bà Brigitte là cô giáo đã có gia đình tại trường trung học của ông Emmanuel và đã có hai con. Chỉ cần nhìn cuộc sống với trái tim rộng mở và đừng từ bỏ hy vọng vào tình yêu, phụ nữ rõ ràng luôn có rất nhiều cơ hội để có một chuyện tình trong mơ.
Và chuyện phụ nữ ở cái tuổi “quá lứa lỡ thì” nhưng vẫn cô đơn lẻ bóng thì cũng không phải là một điều gì đó quá khủng khiếp. Độc thân chỉ là một trạng thái mà phái đẹp chọn cho mình, mà theo như chia sẻ của nữ diễn viên Jennifer Aniston thì: “Bước qua tuổi 50 tôi không xem những con số là gánh nặng. Quan trọng là điều tôi có được hiện giờ là những gì? Đó là tinh thần lạc quan và một thể lực cực kỳ tốt. Tôi tự hào nói rằng mình đang độc thân và vô cùng vui vẻ”.
Nữ diễn viên Emma Watson cũng đã tạo nên một làn sóng mới khi bày tỏ quan điểm về tình trạng độc thân: “Tôi đã từng không hoàn toàn tin khi ai đó nói họ độc thân hạnh phúc, tôi lúc ấy nghĩ rằng tất cả chỉ là lời thanh minh. Giờ đây tôi hiểu rằng hạnh phúc ấy đến từ việc tự xem bản thân là một nửa mà đối xử với chính mình bằng tất cả sự yêu thương và trân trọng như chúng ta luôn mong đợi”. Chúng ta hãy bước vào một mối quan hệ bằng sự rung động của trái tim, đừng vì bất kỳ sự thúc giục hay sức ép nào mà chấp nhận thỏa hiệp. Chúng ta mới là người chịu trách nhiệm chính cho hạnh phúc của bản thân.
Để đánh dấu một tháng Ba nhiều ý nghĩa, hành trang mà “một nửa của thế giới” mang theo đó là họ không cần phải hoàn hảo trên mọi phương diện mới xứng đáng được yêu thương và trân trọng. Thay vào đó, phụ nữ hãy tự do quyết định vẻ ngoài và phong cách của mình, mạnh dạn làm điều mình thích, đấu tranh cho những bất công, tin tưởng vào sự lựa chọn của bản thân, và hiểu rằng việc đầu tư kiến thức và tự thương mình sẽ thiết thực hơn.
