Đã 20 năm kể từ ngày tai nạn xe hơi thảm khốc ấy, nhưng nó chỉ tước đi mạng sống của một con người bởi tình yêu và ký ức mà người dân dành cho công nương Diana vẫn chưa từng phai nhạt. Có quá nhiều điều để nói về cái tên đi vào huyền thoại này, về nhan sắc đã trở thành biểu tượng, những hoạt động thiện nguyện không bao giờ dứt, trái tim nhân ái chưa từng chối từ ai và cả cuộc sống riêng đầy những thăng trầm.
Và đoạn đường đời ngắn ngủi 36 năm ấy của công nương Diana có thể gói gọn qua 20 bức ảnh, như một cách phác thảo chân dung “bông hồng nước Anh” một cách rõ ràng nhất :
Diana Frances Spencer sinh ngày 1/7/1961 tại Park House gần Sandringham, Norfolk. Spencer thuộc dòng dõi Stuart và là một trong những gia đình danh tiếng lâu đời nhất tại Anh có mối quan hệ mật thiết với gia đình hoàng gia
Bố mẹ ly hôn vào năm bà 8 tuổi nên suốt thời thơ ấu của mình, Diana thường di chuyển giữa hai ngôi nhà ở Northamptonshire và Scotland. Bà cũng tiết lộ, mình không phải là học sinh xuất sắc nhưng có năng khiếu ở các bộ môn liên quan đến thể thao, nghệ thuật. Từ nhỏ, Diana đã ước mơ trở thành một vũ công ba lê, nhưng đành phải từ bỏ vì chiều cao quá vượt trội.
Sau hai lần thi trượt, Diana đã rời khỏi trường West Heath năm 16 tuổi. Sau khi kết thúc việc học tập tại Thụy Sĩ, bà đã từng làm những công việc bán thời gian như công nhân vệ sinh hay bảo mẫu cho tới khi tìm được công việc chính thức tại trường Young England.
Diana gặp mặt Thái tử Charles vào tháng 11/1977 tại một cuộc đi săn do gia đình Spencer tổ chức. Nhưng ba năm sau đó, vào mùa thu năm 1980, Diana với Charles mới bắt đầu quan hệ yêu đương. Chuyện tình này nhanh chóng lọt vào ống kính giới truyền thông.
Bức hình đầu tiên về cặp đôi hoàng gia bên ngoài Điện Buckingham ngày 24/02/1981 sau khi thông báo về lễ đính hôn. Khi đó Thái tử Charles 32 tuổi còn Diana sắp sang tuổi 20. Điều đặc biệt, nhẫn đính hôn của Công nương xứ Wales không theo chuẩn Hoàng gia thông thường. Nó được làm bằng vàng trắng, trang trí 15 viên kim cương xung quanh một viên đá sapphire được Diana chọn trong bộ sưu tập của thương hiệu Garrad. Hiện tại, chiếc nhẫn thuộc về con dâu bà – Công nương Kate Middleton
Ngày 29/7/1981, cặp đôi nói lời thề ước tại nhà thờ St.Paul. Chiếc váy cưới của Công nương dài 40m, làm từ lụa và được trang trí 10.000 viên ngọc trai và là chiếc váy cưới dài nhất trong lịch sử Hoàng gia Anh. Hơn 600.000 người đã phủ kín các con đường ở London để chào đón lễ cưới hoàng gia.
Thái tử Charles và Công nương Diana dành tuần trăng mật trên du thuyền hoàng gia mang tên Britannia. Chuyến đi kéo dài 12 ngày qua Địa Trung Hải đến Ai Cập. Sau đó đôi vợ chồng son dừng chân ở lâu đài Balmoral, Scotland.
Ngày 21/06/1982, vợ chồng Thái tử Charles đón con trai đầu lòng. Chia sẻ với báo giới về việc sinh hoàng tử William, Diana nói: “Tôi cảm giác cả đất nước này lâm bồn cùng tôi”
Không lâu sau đó, ngày 16/9/1984, cặp đôi lại đón tiếp sự ra đời của một thành viên mới – Hoàng tử Harry
Trên cương vị Đại sứ đặc biệt của Hội Chữ Thập đỏ Anh quốc, Công nương đã sử dụng địa vị và quyền hạn của mình để hỗ trợ cho nhiều tổ chức nhân đạo trên toàn thế giới.
Trong chuyến thăm Mỹ đầu tiên của vợ chồng Thái tử Anh năm 1985, tại Nhà Trắng, Diana khiêu vũ cùng John Travolta, còn Charles trò chuyện với đệ nhất phu nhân Nancy Reagan. Tối muộn hôm đó, Công nương tiếp tục nhảy điệu waltz với Neil Diamond và Clint Eastwood. Lúc này đã có tin đồn xôn xao về việc vợ chồng công nương lục đục vìThái tử Charles vẫn còn nhớ người tình cũ Camilla.
Với mục đích nâng cao nhận thức đúng đắn của mọi người về virus HIV – một căn bệnh lây nhiễm mới và đặc biệt nguy hiểm, Công nương đã bắt tay thân ái với một bệnh nhân bị nhiễm HIV vào ngày 19/04/1987. Chính hành động này đã khiến nhiều người nghĩ khác về căn bệnh nguy hiểm này. Chính cựu Đệ nhất phu nhân Pháp Carla Bruni – Sarkozy cũng phải thốt lên: “Diana thật phi thường. Công nương hôn và âu yếm cả những người mắc bệnh AIDS. Bà thực hiện khối lượng công việc khổng lồ, dẫn đến bước tiến lớn trong cuộc chiến chống lại căn bệnh thế kỷ”
Trong mắt nhiều người, Thái tử Charles và Công nương Diana đã kịp cứu vãn hôn nhân của mình khi cả gia đình cùng nhau đi nghỉ mát trên hòn đảo tây nam nước Anh vào ngày 1/6/1989. Nhưng trên thực tế, mối quan hệ của cả hai đã rạn nứt.
Bức ảnh Công nương Diana với dáng vẻ buồn bã đầy cô đơn bên ngoài công trình biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu như càng khiến nhiều người tiếc cho mối quan hệ đổ vỡ của bà với Thái tử Charles. Chuyến thăm của bà tới đất nước Ấn Độ diễn ra ba ngày trước lễ Valentine vào năm 1992. 24 năm sau, Công nương Kate và Hoàng tử William cũng chụp một bức ảnh khi ngồi trên chiếc ghế đá này trước cung điện Taj Mahal.
Diana luôn dành nhiều tình yêu cho hai con trai. Khi nhắc về mẹ, Hoàng tử Harry chia sẻ: “Phương châm của mẹ đối với tôi là: Con có thể nghịch ngợm thế nào tùy thích, nhưng miễn sao đừng để bị tóm. Mẹ là một người tâm lý rất tuyệt vời”
Trước tấm lòng nhân ái của Diana, Mẹ Teresa – nữ tu được phong thành vị thánh nhiều lần yêu thương nói: “Diana là con gái tôi”. Điều bất ngờ, hai phụ nữ hết lòng vì quyền con người qua đời cách nhau chưa đầy một tuần lễ. Công nương Diana tử vong sau một tai nạn xe hơi ở thủ đô Paris vào ngày 31/08 đang tuổi 36, Mẹ Teresa từ giã cõi thế vào ngày 05/08 cùng năm do bệnh tim, hưởng thọ 87 tuổi.
Trong cuộc phỏng vấn với BBC vào ngày 20/11/1995, Diana lần đầu chia sẻ tình trạng trầm cảm sau khi sinh, sự đổ vỡ hôn nhân của bà với Thái tử Charles và mối quan hệ căng thẳng với gia đình hoàng gia.
Công nương Diana và Thái tử Charles hoàn tất thủ tục ly hôn vào 28/ 08/1996. Dù Nữ hoàng Elizabeth II vẫn muốn giữ danh hiệu Vương phi cho Diana nhưng bà từ chối. Sau này, mọi người thường gọi bà là công nương xứ Wales. Vào tháng 6/1997, bà quyết định bán đấu giá 79 bộ váy đã xuất hiện trên bìa tạp chí khắp thế giới. Buổi đấu giá này đã gây quỹ 3,5 triệu bảng Anh (4,5 triệu đô la) cho hoạt động từ thiện và cũng như khép lại quá khứ không mấy êm đềm của Diana.
Ngày 31/08/1997, sau khi ăn ở Ritz Paris với người tình Dodi Al Fayed – con trai của nhà kinh doanh triệu phú Mohamed Al Fayed, cả hai rời khỏi nhà hàng bằng xe limousine. Họ đã bị theo dõi gắt gao bởi các nhiếp ảnh, trong khi đó, tài xế của Diana lại đang trong cơn say rượu. Tai nạn thảm khốc đã cướp đi sinh mạng của Diana. Theo các bác sĩ, bà đã mất khoảng 2 tiếng trước khi được đưa vào bệnh viện.
Thi thể của Công nương Diana được đặt trong quan tài bằng đá, diễu hành hơn 6 km với 2 triệu người dân tiễn đưa. Năm người đi sau linh cữu Diana lúc bấy giờ là Hoàng thân Phillip. Thái tử Charles, Hoàng tử William, Hoàng tử Harry và em trai của công nương. Công nương được chôn cất trên đảo nổi trong một hồ nước ở Althorp, Northamptonshire để đảm bảo sự yên tĩnh và riêng tư.Xung quanh ngôi mộ của bà là 36 cây, tượng trưng cho số tuổi của bà. Nhưng theo nhiều nguồn tin, thi thể của Diana thật sự được chôn cất ở hâm mộ nhà thờ St Mary.
Thực hiện: Đặng Trung Hiếu