Trong tập luyện thể thao, caffein được cho là “trợ thủ đắc lực” giúp tăng cường sự tập trung và sức mạnh thể chất. Tuy nhiên, theo nguồn tin của The New York Times, nếu người dùng không hiểu rõ mức độ ảnh hưởng của caffein, họ có thể biến loại chất này trở thành con dao hai lưỡi mà phần thiệt hại chắc chắn sẽ nghiêng về phía họ.
Chia sẻ với thời báo The New York Times, nhà dinh dưỡng trị liệu Steph Gaudreau cho biết bản thân đã ngừng uống cafe trong vòng 2 năm và chuyển sang uống trà thảo mộc lượng lớn. Lý do cho quyết định đột ngột này là vì… một cuộc đua xe đạp địa hình xuyên quốc gia. Cô muốn sức khỏe của mình ở trạng thái tốt nhất trước thềm cuộc đua, và với cô, từ bỏ caffe chính là một quyết định cần thiết cho mục tiêu này.
Cụ thể, kế hoạch được lập ra như sau: Steph Gaudreau sẽ ngừng uống caffe trong vòng 2 năm. Bù lại, cô sẽ thưởng thức một tách cà phê ngay trước ngày thi đấu. Cô hy vọng với tần suất sử dụng ngắt quãng như vậy, cà phê không chỉ là thức uống bình thường mà thực sự đóng vai trò như một loại chất hỗ trợ hiệu suất, giúp tăng cường tác dụng của chất caffein có trong cà phê. Kết quả đúng như kỳ vọng. Steph Gaudreau đã về nhất trong giải đua khu vực dành cho người nghiệp dư Kenda Cup. Đào sâu về lý do thắng giải, bên cạnh sự tập luyện, Steph Gaudreau ngẫm nghĩ rất nhiều về vai trò của cốc cà phê trước ngày thi đấu. Một cốc cà phê mang lại cảm giác sảng khoái, kèm theo đó là sự tập trung cao độ và tinh thần sẵn sàng cho cuộc đua.
Theo thông tin của Thư viện Y học quốc gia Mỹ, caffein là chất gây nghiện tác động thần kinh được tiêu thụ rộng rãi nhất trên thế giới. Người dùng có thể tìm thấy loại chất này trong hạt cà phê, lá trà, hạt kola, hạt cacao và trong các thực phẩm – đồ uống như soda (loại có chứa caffein) và nước tăng lực. Kể từ những năm 1900, các nhà khoa học đã bắt tay nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của caffein lên thể trạng của các vận động viên. Cuộc nghiên cứu kéo dài hàng thập kỷ, những cuộc thảo luận sôi nổi nhưng lắm bất đồng về cơ chế tác động của caffein lên hiệu suất luyện tập, và liệu tạm dừng uống cà phê cho đến trước ngày thi đấu có thực sự công hiệu như đồn đoán. Tuy nhiên, ý tưởng “một cốc cà phê trước khi tập luyện sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn” nhận được nhiều đồng thuận từ các nhà nghiên cứu.
Sau đây, cây bút Shawn Michael Jones của The New York Times sẽ lần lượt phân tích cơ chế hoạt động, liều lượng caffein cần thiết cho cơ thể và gợi ý cách sử dụng loại chất này mỗi ngày để độc giả tận dụng được nhiều ưu điểm nhất từ nó.
Caffein tác động vào hệ thần kinh của con người, ảnh hưởng trực tiếp tới adoselin – một tác nhân tạo ra cảm giác buồn ngủ. Caffein sẽ kết hợp với các thụ thể khác trong cơ thể người và vô hiệu hóa adoselin. “Ngược lại, caffein kích thích cơ thể tiết ra dopamine và epinephrine – hai loại hormon giúp cải thiện tâm trạng, tăng cường sự tập trung và xây dựng sự tỉnh táo cho người dùng”, Nanci Guest, chuyên gia dinh dưỡng, huấn luyện viên và nhà nghiên cứu tại Đại học Toronto cho biết.
Ngoài ra, caffein cũng hỗ trợ cơ bắp tạo ra nhiều lực hơn khi tập luyện. Cơ thể chúng ta cần canxi để bắt đầu hoạt động co cơ và thả lực. Trong quá trình này, caffein là trợ thủ đắc lực – nó huy động các ion canxi và kích thích sự hoạt động của các sợi dây co cơ trong cơ thể. “Caffein củng cố khả năng cho các phần cơ bắp, giúp chúng co lại nhanh hơn và vì vậy tạo ra nhiều lực hơn khi tập luyện”, Brad Schoenfeld, giáo sư khoa học thể dục tại Đại học Lehman ở Bronx cho ý kiến.
Caffein đem lại lợi ích ở cả mặt thể chất lẫn tinh thần cho vận động viên và những người đi theo chế độ tập luyện thông thường mỗi ngày. Nếu tính cụ thể, caffein có thể giúp một người chạy bộ chuyên nghiệp rút ngắn thời gian ít hơn 11 giây với cùng một chặng đường. Con số này sẽ ở mốc 12 giây đối với người chạy bộ nghiệp dư. “Dù là với đối tượng nào, rút ngắn thời gian cho một khối lượng tập luyện tương đương có ý nghĩa rất lớn”, Mike T. Nelson, phó giáo sư tại Viện Khoa học Thần kinh Lâm sàng Carrick nói.
Ngoài ra, caffein cũng có thể cải thiện hiệu suất tập luyện từ 2-5%, bất kể nó được tiêu thụ qua cà phê, thực phẩm chức năng hỗ trợ tập luyện hay nước tăng lực. Hiệu quả của caffein sẽ còn tùy vào môn thể thao hay loại hoạt động mà người dùng nhắm tới. Chẳng hạn, caffein chỉ cho thấy hiệu quả vừa phải đối với các loại hoạt động cường độ cao trong quãng thời gian ngắn như nâng tạ, chạy nước rút. Trong khi đó, nó dường như công hiệu hơn với các hoạt động diễn ra trong thời gian dài ở cường độ ít như bơi lội, chạy bộ đường dài, đạp xe.
Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận được hiệu quả từ caffein như nhau. Mức độ tác động của caffein sẽ thay đổi đối với từng người, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giới tính, gen di truyền, chế độ ăn uống và hoạt động hormones.
Khi nói về chuyện “sử dụng caffein đúng cách”, thắc mắc của hầu hết mọi người chính là “bao nhiêu lượng caffein là đủ cho một ngày trước khi nó bắt đầu gây ra hiệu ứng ngược?”.
Theo The New York Times, liều lượng caffein lý tưởng sẽ rơi vào khoảng 1,4 đến 2,7 miligam trên mỗi pound khối lượng cơ thể. Ví dụ, một tách cà phê 8 ounce có khoảng 100 miligam caffein. Vậy, hai tách cà phê là vừa đủ cho một người nặng 150 pound. Có thể cần một số thử nghiệm để tìm ra liều lượng phù hợp với bạn, bởi vì mọi người chuyển hóa caffein theo cách khác nhau. Bất kể liều lượng lý tưởng của bạn là gì, hãy đảm bảo uống khoảng một giờ trước khi tập thể dục để máu có thời gian hấp thụ caffein.
