Chọn dây cho bộ dàn hi-fi

Trong một bộ dàn hi-fi, dây tín hiệu và dây loa thường được coi là những “nhân vật thầm lặng” vì chúng thường ẩn mình phía sau bộ dàn. Thế nhưng chính những “nhân vật thầm lặng” này lại có tác động nhất định đến chất âm nói chung của cả hệ thống.

Nếu dây loa và dây tín hiệu trong một bộ dàn mà hoàn toàn trung tính, không áp đặt bất kỳ đặc tính nào lên âm thanh thì thật tuyệt vời. Song đây lại là một điều không tưởng, nên chúng ta bắt buộc phải chọn dây dẫn sao cho phong cách trình diễn và âm sắc của nó tương hợp với hệ thống để chúng bổ khuyết cho nhau và tạo nên một âm thanh hài hòa, cân đối theo mong muốn.

Ví dụ: nếu hệ thống trình diễn tiếng treble hơi sáng và gắt quá thì dây dẫn phù hợp với nó phải là loại dây dung hòa nhược điểm này, giúp người nghe cảm nhận âm thanh dễ chịu hơn; còn nếu tiếng bass quá mạnh, hay quá mềm, thì kiểu dây cho âm thanh chắc gọn lại khắc phục được điều này. Hoặc như một hệ thống mà tiếng trung thiếu “sự hiện diện”, tức là không làm người nghe cảm nhận được độ nổi và vị trí của ca sĩ, thì bộ dàn đó rất cần những dây dẫn giúp âm nhạc hướng về phía trước, tức là làm cho âm trung nổi lên hơn.

Chọn dây sau khi chọn dàn máy

Dây loa và tín hiệu không thể là giải pháp vạn năng, mà chỉ nên là bước cuối cần hoàn thiện để tôn thêm những nét đẹp âm thanh sẵn có của bộ dàn. Dây dẫn tốt chỉ tạo điều kiện cho thiết bị phát huy hết tiềm năng vốn có của chúng mà thôi, nó không thể làm cho một hệ thống kém chất lượng trình diễn hay hẳn lên được. Nên bạn hãy bắt đầu bằng việc chọn hệ thống, sau đó, tìm đến những dây loa và tín hiệu giúp hệ thống trình diễn tối ưu. Những chiếc dây chất lượng tốt không thể tạo ra biến chuyển căn bản nào trong âm thanh của bộ dàn mà chỉ có thể giảm thiểu ảnh hưởng của chính chúng lên âm thanh mà thôi.

Ưu tiên dây cho thiết bị

Xác định số tiền dành cho dây sao cho hợp lý là điều băn khoăn với nhiều bạn. Kinh nghiệm cho thấy trong điều kiện tài chính có hạn, bạn nên đầu tư nhiều hơn vào cặp dây tín hiệu nối với nguồn âm mà bạn sử dụng thường xuyên nhất, ví dụ như đầu CD. Tất nhiên dây nối giữa preampli và ampli cũng cần tốt nhất có thể. Và âm thanh của bộ dàn sẽ phụ thuộc vào chất lượng của dây loa.

Có nên chọn dây cùng hãng

Có quan điểm cho rằng tất cả dây dẫn nên mua cùng của một hãng vì ngay từ khi sản xuất, nhà sản cuất đã thiết kế sao cho chúng hợp tác với nhau ăn ý để có thể tạo ra hiệu quả âm thanh tối ưu. Quan điểm khác lại cho rằng nên phối hợp dây của nhiều hãng khác nhau tùy theo chất âm. Đây cũng là một điều thú vị để bạn trải nghiệm và khám phá trong quá trình hoàn thiện hệ thống nghe của mình.

Nghe đánh giá dây

Để thử dây, hãy lắng nghe dây đầu tiên trong khoảng 15-30 phút, rồi chuyển sang dây thứ hai. Tiêu chuẩn chọn lựa đơn giản là dây nào khiến bạn thấy âm nhạc nghe hay hơn, thú vị hơn thì chọn. Không cần phải phân tích quá nhiều, chỉ cần chọn chiếc dây mang lại cho bạn cảm giác hứng thú và say mê hơn khi thưởng thức âm thanh là được. Một cách khác đối với người có kinh nghiệm là phân tích âm thanh của từng dây rồi xác định thế mạnh và hạn chế của chúng. Bạn sẽ thấy rằng nếu ngang tầm giá, mỗi dây đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, không có chiếc nào hoàn hảo. Và một lần nữa, lắng nghe một cách cẩn thận sự phối hợp giữa dây và hệ thống của chính bạn là cách duy nhất để chọn ứng cử viên xuất sắc nhất.

Dải trung và cao bị sắc quá

Dải trung và cao bị chói gắt hay sắc quá, không có sự tinh tế, thiếu độ ngân vang của nhạc cụ. Âm thanh thiếu “hình khối” rõ ràng. Nếu bạn nghe thấy những âm gió sau lời hát của ca sĩ bị nhấn mạnh thái quá, hoặc dải cao bị tối và bó hẹp… thì đó là sợi dây không tương thích với hệ thống.

Thiếu không gian và chiều sâu

Bạn hãy sử dụng một bản nhạc có chiều sâu và không gian tự nhiên, lắng nghe xem dây dẫn tác động đến chiều sâu và cảm nhận nhạc cụ như được “nổi” lên trong không gian ba chiều như thế nào.

Độ phân giải thấp

Một số dây trình diễn rất mượt, nhưng đôi khi lại khiến cho âm thanh thiếu chi tiết và sống động. Đối lập với kiểu dây trên là những sợi dây “bóc tách” quá khô khan mọi chi tiết âm thanh tạo cảm giác cứng và sắc. Dây dẫn cần đảm bảo cân bằng giữa độ phân giải âm thanh, độ động và cảm giác thư giãn, dễ chịu cho người nghe.

Tiếng bass bị tối hoặc mờ

Dây loa và tín hiệu kém chất lượng có thể khiến tiếng bass trở nên chậm chạp hoặc đục. Với bộ dây như vậy, âm nhạc sẽ nặng nề chứ không chắc và căng tròn. Phần trầm nghe như âm thanh của chiếc subwoofer rẻ tiền chứ không phân tách ra âm thanh sắc nét của những nốt nhạc riêng biệt.

Cảm thấy mệt khi nghe nhạc

Có những bộ dàn hi-end khá đắt tiền nhưng phối ghép không đúng sẽ làm người nghe thấy mỏi mệt. Một hệ thống tốt, được phối ghép với dây phù hợp sẽ làm bạn nghe nhạc dù vặn volume lớn và nghe lâu dài nhưng vẫn không thấy mệt mỏi. Nếu dây sinh ra hiện tượng “làm mệt” hay làm bạn căng thẳng, hãy tránh xa nó dù có bất cứ ưu điểm vượt trội nào.

Straightwire Musicable II Interconnect – Musicable Speaker

• Dây tín hiệu: 930 ngàn đồng (2m)

• Dây loa: 2,24 triệu đồng (3m)

Hãng Straightwire chia dây tín hiệu và dây loa của mình thành bốn “level” – level 1 là nâng cấp tối thiểu cho những hệ thống bình dân, cho tới level 4 là những bộ dây thuộc đẳng cấp reference. Musicable và Musicable II đều thuộc level 1, được thiết kế cho những receiver, đầu CD, thiết bị di động cơ bản, và đặc biệt là cho những hệ thống home theater. Tuy có giá rất “mềm” nhưng bộ dây này vẫn có đủ khả năng khơi dậy tiềm năng đích thực từ hệ thống âm thanh dù là bình dân của bạn. Thiết kế Star Quad độc quyền của dây tín hiệu Musicable II sử dụng polypropylene làm chất điện môi với hai lớp chắn loại bỏ nhiễu. Dây dẫn được làm từ 14 sợi đồng không oxy hóa (OFC).

Ultralink Caliber Series – Excelsior 2.2

• Dây tín hiệu: 1,6 triệu đồng (1m)

• Dây loa: 5,5 triệu đồng (2m)

Đây là một thương hiệu Canada mới với một số dòng dây tín hiệu và dây loa. Dây dẫn làm từ đồng OFC với độ tinh khiết 6N (99.99997%), điện môi làm từ LDPE (polyethylene có độ đậm đặc thấp) và đầu cắm mạ vàng 24k. Bất chấp mức giá thấp của nó, bộ dây Caliber và Excelsior 2.2 thể hiện giá trị của mình ngay từ vẻ bề ngoài bóng bẩy hiếm thấy ở những bộ dây tương đương cùng tiền.

Với lõi dây dẫn làm từ đồng 6N và áp dụng công nghệ Time-Aligned độc quyền của Ultralink, Excelsior có thiết kế giống với dây cao cấp Ambiance và cũng mang những ưu điểm tương đương về chất lượng âm thanh. Cặp dây loa này có độ trung tính rất cao và âm sắc cân bằng, chính xác trên toàn dải tần. Điểm mạnh của bộ dây này nằm ở tiếng bass được kiểm soát tốt, có lẽ là nhờ áp dụng công nghệ độc quyền nói trên. Tiếng trung mượt nhưng thiếu một chút cảm giác đầy đặn, còn tiếng treble và không gian âm thanh đều ấn tượng.

Với giá chưa tới 2 triệu đồng cho dây tín hiệu và dưới 6 triệu cho dây loa, bộ dây này là lựa chọn ban đầu rất hợp lý cho những ai mới bắt đầu chơi âm thanh và đang dùng một hệ thống bình dân. Nó khác biệt với các bộ dây rẻ tiền không tên tuổi không chỉ ở thiết kế mà còn bởi chất lượng âm thanh tốt hơn rõ rệt, với lượng nhiễu rất thấp nhờ khả năng cách ly tốt. Các tầng của dải tần đều cân đối và hòa âm một cách nhịp nhàng. Nhìn chung, nếu kinh phí đầu tư của bạn giới hạn thì bộ dây Caliber sẽ giúp cải thiện chất lượng âm thanh một cách đáng kể.

• Dây tín hiệu: 3,96 triệu đồng (1,5m)

• Dây loa: 6,1 triệu đồng (2m)

Crosslink là mẫu dây thuộc tầm giá thấp nhất của hãng dây danh tiếng toàn cầu – Cardas, với đầu cắm RCA mạ rhodium và mềm dẻo để có thể dễ dàng dùng trong những không gian chật chội, bộ dây tín hiệu này có cấu trúc đa lõi, dây dẫn làm từ đồng Litz tinh khiết và áp dụng tỷ lệ vàng theo thiết kế độc quyền Constant Q. Thiết kế này giảm cộng hưởng nội của dây sinh ra do dòng điện, nhờ vậy trên lý thuyết mang lại hình âm có độ tập trung cao hơn. Điện môi sử dụng Teflon và cotton, được che chắn hai lần với lớp vỏ neoprene ngoài cùng. Trong khi đó, cũng giống như phiên bản dây tín hiệu, dây loa Crosslink là sản phẩm rẻ nhất trong các dây loa của Cardas, sử dụng EEA và cotton làm điện môi cùng lớp vỏ PVC cao cấp.

Tuy là giá rẻ nhưng một bộ dây này vẫn mang lại sự khác biệt rõ rệt so với những bộ dây ngang tầm tiền. Điểm mạnh của bộ dây này là dải trung rất mượt và tiếng bass ngọt ngào, nồng ấm, do đó góp phần tái hiện lại các nhạc cụ – cụ thể là nhạc cụ mộc – và giọng hát một cách trung thực, thích hợp nhất khi phối ghép với các hệ thống có chất âm giàu cảm xúc.

• Dây tín hiệu: 4,3 triệu đồng (1,5m)

• Dây loa: 8,6 triệu đồng (3m)

Đây là bộ dây chính trong series Leif, sản phẩm kỷ niệm 20 năm thành lập thương hiệu Nordost, nhưng cũng là phiên bản có giá thấp nhất trong series. Nordost là một trong những hãng làm dây lớn nhất thế giới, vì thế mỗi sản phẩm của họ đều có nét dặc sắc và dù nằm ở cuối bẳng của Nordost, bộ dây White Lightning Leif vẫn có những phẩm chất của Nordost nói chung: giàu chi tiết, âm thanh nhanh và nhạc tính cao. Cho dù đôi lúc bộ dây này không thể truyền tải hết mọi chi tiết tinh tế nhất trong mỗi bản nhạc, hoặc là dải cao đôi khi không thật êm như những dòng đắt tiền hơn, nhưng những gì nó truyền tải được thì đều giàu nhạc tính, và thuộc loại xuất sắc so với những sản phẩm cùng tầm giá.

• Dây tín hiệu: 6,3 triệu đồng (1,5m)

• Dây loa: 12 triệu đồng (3m)

Nằm giữa Blue Heaven và White Lightning, Purple Flare có chất âm hiền hơn so với Blue Heaven. Về kết cấu Purple Flare Leif cũng tương tự như Blue Heaven với 14 lõi đồng OFC tinh khiết mạ bạc nhưng nhỏ hơn, được bện với nhau một cách tinh tế để loại bỏ khoảng trống không cần thiết bên trong dây. Vật liệu cách điện là FEP (fluorinated ethylene propylene) với tính điện môi cao. Dây loa của Nordost đều đặc biệt bởi thiết kế dẹt của chúng, mà theo lời Nordost thì có tốc độ truyền dữ liệu đạt tới 90% vận tốc ánh sáng, nhờ đó mang lại âm thanh nhanh và rộng mở.

Sống động, dứt khoát và tràn ngập sức sống, âm thanh chạy qua hệ thống Purple Flare khá rộng mở thích hợp với nhiều loại nhạc, từ giao hưởng hùng vĩ đến chi tiết acoustic của nhạc jazz. Mặc dù độ rộng của âm thanh và tính chi tiết chỉ thua kém Blue Heaven Leif một chút, nhưng với mức giá rẻ hơn khá nhiều, bộ dây này là rất đáng đầu tư.

• Dây tín hiệu: 7,8 triệu đồng (1m)

• Dây loa: 10,95 triệu đồng (2m)

Với mức giá cao hơn hẳn Caliber, Ultima MkII đòi hỏi bạn cân nhắc thêm trước khi đầu tư và bộ dây này dành cho những dàn máy đắt tiền hơn. Nhà sản xuất đề cao khả năng chống nhiễu tạp từ nhiều nguồn khác nhau như dòng điện xoay chiều, điện từ trường của các thiết bị khác, v.v. nhờ hệ thống che chắn hai lớp làm từ nhôm Mylar và đồng tinh khiết 98%. Nhờ đó, tín hiệu âm thanh được bảo vệ khỏi tác động bên ngoài trong khi truyền qua dây dẫn làm từ đồng 6N tinh khiết đã được xử lý trong hỗn hợp lạnh.

Sự khác biệt lớn về thiết kế của dây tín hiệu cùng với kích thước lớn hơn của dây loa đắt tiền nhất của Ultralink đã đem lại cho Ultima MkII và Ambiance một dải âm rộng hơn, cân bằng, có hình khối hơn và dải trầm được cải thiện hơn.

• Dây tín hiệu: 8,82 triệu đồng (1,5m)

• Dây loa: 18,9 triệu (3m)

Blue Heaven Leif là phiên bản nâng cấp của dây Blue Heaven ra đời từ cách đây hai thập kỷ. Dây tín hiệu Blue Heaven có lõi đồng OFC tinh khiết mạ bạc, được bện với nhau một cách tinh tế để loại bỏ khoảng trống không cần thiết bên trong dây. Vật liệu cách điện là FEP (fluorinated ethylene propylene) với tính điện môi cao. Dây loa của Nordost đều đặc biệt bởi thiết kế dẹt của chúng, mà theo lời Nordost thì có tốc độ truyền dữ liệu đạt tới 90% vận tốc ánh sáng, nhờ đó mang lại âm thanh nhanh và rộng mở. Bất chấp mức giá nằm trong tầm trung, bộ dây Blue Heaven vẫn có khả năng mang lại chất âm đẳng cấp high-end. Sống động, dứt khoát và tràn ngập sức sống, âm thanh chạy qua hệ thống dây này trở nên hoành tráng và đặc biệt thích hợp với những bản nhạc giao hưởng hùng vĩ. Blue Heaven mang lại sức sống hoàn toàn khác biệt bất kể bạn sở hữu một hệ thống âm thanh cao cấp hay tầm trung.