1. Cô bạn tôi từ nhỏ cho tới lúc cưới chồng, điều dũng cảm nhất cô ấy từng làm là hồi mới hò hẹn, có một lần cô ấy đã đi một đôi tất mầu đen.
Cô ấy mặc chiếc váy lụa nhạt mùa thu, nhưng lại đi một đôi tất dầy màu đen, thực ra là để che vết sẹo chưa lành ở chân. Nhưng cô ấy bất an vì tự thấy mình có vẻ không thật tự nhiên. Nhưng vấn đề là, sự bất an của cô ấy đến từ chỗ, có những cô gái trẻ mặc quần jean như đồng phục mỗi ngày, họ chẳng bận tâm tất mầu gì. Còn cô bạn tôi, mẹ cô ấy luôn nói, con gái phải mặc váy mới đẹp và nữ tính. Chỉ một câu nói đó thôi, đi theo cô ấy có lẽ sẽ cả đời! Dù thực ra, cô ấy không thích lúc nào cũng mặc váy, nhưng cô ấy không bao giờ thôi vâng lời mẹ. Và thẩm mỹ bạn tôi cũng nhìn theo cách của một người đàn bà thế hệ trước, là mẹ cô ấy.
Tức là, tất dầy màu đen dành cho chiếc váy dạ mùa đông, mùa thu phải đi tất lụa trong dịu dàng!
Thoạt nghe thấy rất hài hước, vì cái bướng bỉnh nhất của một cô gái chỉ là… một lần đi tất đen. Nhưng nghĩ kỹ thì thấy ta hình như ngày nào cũng gặp được đó đây những-cô-gái-không-dá -khác-biệt. Hình như không phải chỉ là mẹ dặn. Đôi khi chúng ta nhìn xung quanh để điều chỉnh bản thân, điều chỉnh thời trang, cách ứng xử, mong muốn, lối sống… mà không hề ý thức được rằng, càng hài hòa với đám đông, càng chan hòa và dễ chịu, bạn càng mài mòn dần cái tôi độc đáo và duy nhất cho nó tròn nhẵn và phẳng phiu đi. Vì sao chúng ta sinh ra là một bản thể nhưng ngày càng vô tình trở thành một bản sao?
2. Năm 2007 tôi xin được học bổng toàn phần cho một cô sinh viên Đại học sư phạm Hà Nội sang du học thạc sĩ tại Đại học Trung ương Đài Loan. Cô sinh viên ấy vừa ra trường, học bổng có lẽ là lớn nhất của Đài Loan, vào khoảng 30.000 USD cho toàn bộ hai năm học tại Đài Loan. Thế nhưng đầu tháng 9 cô ấy đã không sang học. Đại học Đài Loan rất trách móc tôi vì đã giới thiệu một người không xứng đáng để nhận học bổng danh giá của họ. Với họ, một trí thức trẻ mà từ chối học là một sự nhục nhã. Và khi cô ấy bỏ học bổng khi thủ tục nhập học đã hoàn tất, họ cũng chấm dứt không dành tiền cho du học sinh nào khác của Việt Nam nữa.
Khi tôi hỏi vì sao, cô ấy nói, em chưa ra nước ngoài bao giờ, người yêu em sợ em đi du học thì sẽ chia tay mất, bố mẹ em muốn em về dạy một trường cấp ba thành phố rồi vài năm sau lấy chồng cho nó ổn định. Đã hai mươi hai rồi!
Tôi nghĩ về những thứ tốt đẹp chưa bắt đầu đã kết thúc! Có phải bạn tự chọn hay không, hay ai sống hộ bạn? Tất cả hàng vạn du học sinh Việt Nam đi du học khắp trái đất này, họ cũng có gia đình và người yêu đó thôi! Hay bạn tưởng họ đều là trẻ mồ côi và gái ế, trai hâm? Hay họ chỉ khác bạn một chút thôi, là họ đã tự sống đời của họ?
3. Có người phụ nữ bốn mươi hỏi tôi, làm thế nào để họ có niềm vui sống như Trang Hạ? Tôi ngạc nhiên, ơ sao chị lại hỏi thế?
Chị ấy nói, mùa đông rét mướt chị ngồi trong xe hơi kéo kín cửa kính, thấy tôi khoác ba-lô phóng xe mô tô lướt qua chị ấy trên đường đi tỉnh, như không biết rét là gì. Ngày mưa chị ấy đang phát ngán với món cơm hộp văn phòng khuyến mại tăm tre ướp quế, thì thấy tôi la lên trên mạng rằng, đã thấy tường vi nở sớm bên trong hàng rào nhà hàng xóm. Nắng cháy da thịt tháng sáu, chị ấy mặc áo chống nắng tứ bề, đeo kính đen, thì thấy tôi lên facebook rủ người ta đi phượt. Chị ấy nói, vì sao chỉ một tí thời tiết cũng đã ảnh hưởng đến tâm trạng và nhịp điệu sống của chị, còn tôi hình như có quá nhiều thứ bề ngoài tôi đã không bận tâm?
Tôi bảo, thì chị đã trả lời hộ em rồi còn gì. Em không thể xài tuổi trẻ theo cách, chờ đến bốn mươi mới tiếc về những gì mình đã không kịp tận hưởng từ đời sống. Nên em phải chọn cách, là đừng quá bận tâm đến quá nhiều những thứ xung quanh. Như thời tiết, như thị phi, như được khen và bị chê… và em luôn cố giữ mình đang lao đến một cái đích tự chọn nào đó, mà em biết, đó là những gì em thích, em say mê.
Như một niềm vui. Như một điều bất ngờ đẹp đẽ. Như một bình minh chạy bộ trên bờ hồ. Như một dự định em cố gắng để không bị ai ngăn cản. Em cố sống cuộc sống mà em chọn.
Nên em có niềm vui sống, chứ em không đứng lại như bóng của một niềm vui.
Trang Hạ
