Hàng ngày có hàng trăm thứ khiến bạn lo âu, buồn phiền. Công việc không suôn sẻ, bị sếp phàn nàn: stress. Chuyện tình cảm đầy sóng gió, chiến tranh lạnh với người yêu: stress. Và đôi khi, chỉ vì một lý do hết sức ngớ ngẩn như tăng cân, nổi mụn… cũng đẩy bạn rơi vào trạng thái tâm lý này. Hệ lụy của stress thì không thể lường hết, từ chán nản đến trầm cảm, nhưng có một điều mà không hẳn ai cũng để ý đến, đó là hội chứng ăn uống vô độ, không kiểm soát.
Chắc chắn, áp lực sẽ làm bạn khủng hoảng về mặt tinh thần, nhưng nó lại gây cho bạn cảm giác thèm ăn vặt. Đây thực sự là một vấn đề lớn. Bạn cảm thấy mình không còn gì để mất trong cuộc đời này. Đó là lúc ba giờ chiều, vào một ngày như địa ngục, bạn có cuộc đối đầu quyết liệt với sếp và sau đó là phát hiện bị người yêu “cắm sừng” bấy lâu nay. Lúc này, bạn cần làm một điều gì đó để trút bỏ mọi bực dọc, giống như một chiếc cống bị nghẹt cần được khai thông, nếu không có thể bạn sẽ nổ tung mất thôi. Khi đó, một thanh sôcôla, một đĩa khoai tây chiên, hoặc thậm chí, tất cả các loại bánh kẹo cũ kỹ bạn để quên dưới gầm bàn cũng sẽ được tận dụng triệt để, chỉ nhằm thỏa mãn tiêu chí “ăn cho đỡ tức”.
Bạn đã bao giờ rơi vào tình trạng này chưa? Và hậu quả sau đó, có lẽ bạn cũng không cần nhờ đến các chuyên gia tâm lý hay dinh dưỡng cũng thừa biết mình sẽ tăng cân vùn vụt tỷ lệ thuận với số lần cũng như mức độ stress. Nhưng có một điều an ủi rằng, bạn không phải là nạn nhân duy nhất của hội chứng này. Trong cuộc khảo sát với hơn 1.800 người được tiến hành bởi Hiệp hội tâm lý Mỹ vào năm ngoái, khoảng 43% thừa nhận họ thường xuyên ăn quá nhiều (đặc biệt là thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, chất béo) do phản ứng với những căng thẳng trong cuộc sống. Và nữ giới dễ mắc phải triệu chứng này hơn nam giới.
Đừng kiêng khem quá mức
Theo một nghiên cứu của đại học Montclair State chỉ ra rằng, phụ nữ có xu hướng ăn nhiều thực phẩm không lành mạnh khi họ phải chiến đấu căng thẳng giữa stress và hạn chế lượng calorie nạp vào để giảm cân. Tiến sĩ Zellner khuyên rằng, phụ nữ nên ngừng tự “tra tấn” bản thân, “Thay vì liệt các loại thực phẩm gây tăng cân vào danh sách đen “never”, bạn hãy chuyển chúng sang chế độ “sometimes”. Thỉnh thoảng, bạn có thể ăn một ít bánh ngọt, hambergur, pizza… chứ đừng kiêng hoàn toàn. Vì theo tâm lý chung, nhất là đối với phụ nữ, họ càng nhịn thì cơn thèm ăn sẽ khó kiểm soát. Một khi sức mạnh ý chí không còn vì những căng thẳng trong quá trình giảm cân, sẽ khiến họ kiệt sức và ăn uống vô độ.
Ngủ đủ giấc
Đây có thể là điều cuối cùng mà bạn có khả năng thực hiện được khi tâm trạng đang rối bời, nhưng những thông tin sau đây sẽ thuyết phục bạn thêm vài lý do chính đáng để khò khò. “Một người ngủ ít hơn sáu giờ một ngày làm tăng lượng cortisol – một loại hóc-môn gây stress vào ban đêm hơn những người ngủ đủ tám giờ”, bác sĩ Talbott cho biết. Thiếu ngủ làm tăng ghrelin (một hóc-môn kích thích sự thèm ăn) và giảm leptin (chất ức chế sự thèm ăn). Bạn thậm chí còn không cần phải ngủ nhiều giấc ngủ ngắn như bạn nghĩ, vì theo một nghiên cứu trên nhật báo Sleep khẳng định một giấc ngủ đêm từ bảy đến tám tiếng là quá đủ, ngủ nhiều hơn hay ít hơn đều có thể dẫn đến tăng cân.
Luôn bình tĩnh
Trừ phi bạn là thành viên của đoàn tùy tùng cho ca sĩ Lindsay Lohan, còn không thì đừng nên đặt mình trong trạng thái căng thẳng quá lâu. Nếu bạn chỉ phải đối mặt với những tác nhân gây căng thẳng thần kinh như ùn tắc giao thông hay một cuộc hẹn với nha sĩ…, bạn có thể đánh bại tác dụng của cortisol nếu biết giữ bình tĩnh. Giống như tất cả các hóc-môn không thể tồn tại trong máu của bạn mãi mãi, vì vậy chỉ cần cố gắng đừng “nhồi nhét” những bực dọc vào mình khoảng 2-3 giờ đồng hồ, khi đó cortisol sẽ tự động rời khỏi cơ thể và bạn trở về nhà một cách an toàn. “Thư giãn có thể là một chiến lược tuyệt vời”, nhà tâm lý Karen Koenig – tác giả cuốn sách Thức ăn và Cảm xúc, chia sẻ. “Đọc một quyển sách hay, hoặc làm một điều yêu thích như may vá, thêu thùa… cũng là ý tưởng thành công, nếu bạn không phải là một tín đồ của Yoga”.
Massage thư giãn
Đừng chờ đợi cho đến kỳ nghỉ phép mới đặt chỗ cho các chương trình mát-xa trị liệu – một nghiên cứu đã cho thấy cơ thể thường xuyên được xoa bóp thư giãn sẽ có lượng cortisol thấp hơn. Trong nghiên cứu này, một nghế mát-xa 15 phút làm giảm mức độ cortisol của các nhân viên bệnh viện xuống còn 24%. Ngoài ra, sau thời gian điều trị, các nhân viên đều cảm thấy bớt căng thẳng, lo âu, trầm cảm và giải quyết công việc cũng nhanh nhẹn, hiệu quả hơn rất nhiều. Còn điều gì tuyệt hơn là được thả mình trong các spa vào giờ nghỉ trưa, sau buổi sáng điên cuồng với công việc? Bạn sẽ không chỉ thoải mái hơn mà tinh thần làm việc cũng phấn chấn hơn. Nhưng bạn không có nhiều thời gian? Không sao cả, hãy sắm thiết bị mát-xa cầm tay để thư giãn vùng cổ, vai, gáy sau những giờ làm việc mỏi mệt.
Vận động
Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày tham gia vào bất kỳ môn thể thao nào có thể giúp bạn chiến đấu chống lại tác dụng của hóc-môn cortisol. “Vận động là cách tốt nhất để rút ngắn lượng cortisol”, bác sĩ Talbott nói. “Trong những nghiên cứu, chúng tôi thấy rằng hóc-môn này giảm từ 15-20% sau thời gian tập luyện từ 6-12 tuần”. Ông ấy cũng đề nghị bạn thay đổi cách tập thể dục của mình: thay vì cứ đều đều đi bộ hoặc chạy bộ với tốc độ chậm mỗi ngày, hãy thử tăng vận tốc tối đa có thể. Vì lượng hóc-môn trong cơ thể sẽ cân bằng nhanh chóng với những hoạt động mang tính thách thức hơn là ở trạng thái an toàn và ổn định. Các tập luyện này thúc đẩy hình thành festosterone (hóc-môn có lợi cho tim mạnh), giúp cơ bắp săn chắc và khôi phục quá trình trao đổi chất trong cơ thể.
