Mặc dù đối diện với nhiều luồng ý kiến trái chiều từ khán giả lẫn giới phê bình, thế nhưng, không thể phủ nhận được sức lan tỏa mạnh mẽ của “Saltburn” trên toàn cầu. Bộ phim hiện đang chinh phục nhiều giải thưởng lớn và được đánh giá là ứng cử viên sáng giá tại Oscar 2024 tới.
“Saltburn” là dự án phim do nữ đạo diễn Emerald Fennell cầm trịch. Ra mắt vào cuối năm 2023, bộ phim đã làm dậy sóng truyền thông bởi nội dung và nhiều tình tiết gây sốc. Dù vậy, phim vẫn nhận được nhiều sự quan tâm từ khán giả khắp thế giới. Từ khi lên sóng trên nền tảng Amazon Prime, phim vươn lên vị trí dẫn đầu mảng phim điện ảnh và thống trị hơn 89 quốc gia. Tác phẩm còn đạt chứng chỉ “Tươi” trên Rotten Tomatoes với 71% bình chọn từ giới chuyên môn và 79% của khán giả.
“Saltburn” khiến khán giả nhớ đến nhiều tác phẩm nổi tiếng trước đây, một chút châm biếm giới thượng lưu trong “Parasite” (2019), màu sắc giật gân của “Gone Girl” (2014) lẫn phảng phất mối tình đầu cuồng nhiệt ở “Call Me By Your Name” (2017). Dù vậy, điều giúp “Saltburn” trở thành dự án phim ăn khách chính là cách cài cắm khéo léo hàng loạt cú twist khó lường, đưa khán giả đi từ bất ngờ này sang bất ngờ khác.
Từ những thước phim đầu tiên, người xem có thể thấy dáng vẻ tự ti của cậu sinh viên năm nhất Oliver lạc lõng ở môi trường mới, bị bạn bè chăm chọc vì cách ăn mặc lỗi thời. Anh được tuyển vào trường Đại học Oxford tiếng tăm nhờ học bổng, trong khi đây là nơi đề cao xuất thân hào môn, thậm chí cổ vũ cho việc phân biệt giai cấp. Thế nhưng, để rũ bỏ gốc gác không phải nhà trâm anh thế phiệt, anh nhắm đến Felix như một công cụ hòng đổi đời. 
Ở một hành tinh thu nhỏ như Đại học Oxford, tình bạn giữa Oliver và Felix ngày càng khăng khít. Từ những khoảnh khắc tình cờ như việc Oliver cho Felix mượn xe hay Felix biết về hoàn cảnh gia đình khó khăn của cậu bạn, tình bạn đó thật êm đềm qua ống kính nhẹ nhàng và mộng mơ của Emerald Fennell. Những tưởng mối quan hệ của cả hai là “trên tình bạn, dưới tình yêu”, song mọi thứ nhanh chóng bị đảo lộn khi Oliver được mời đến nhà của Felix. Oliver sớm nhận ra một kẻ không có xuất thân từ danh gia vọng tộc như anh khó có thể sánh cùng gia đình Catton quyền thế. Điều này đồng nghĩa với việc anh phải được nhìn nhận là một phần của xã hội thượng lưu. Do đó, Oliver đã tự thêu dệt câu chuyện về xuất thân của mình để lấy lòng tin của Felix và gia đình Catton. Chính tham vọng bước vào thế giới thượng lưu đã đẩy Oliver vào vũng lầy không thể cứu vãn.
Bên cạnh kịch bản đầy rẫy cú twist bất ngờ, kịch tính thì những cảnh quay táo bạo cũng trở thành thứ gia vị thú vị giúp bộ phim trở nên đặc sắc hơn. Cảnh quay Oliver uống nước bồn tắm hay trần trụi nằm trên phần mộ của Felix đã gây ám ảnh cho không ít khán giả xem phim. Cảnh tượng cấm kỵ và đen tối đó được Emerald Fennell mạnh dạn khai thác nhằm thể hiện một điều rằng: “Đến cuối cùng, chúng ta có thể tàn nhẫn và đánh mất chính mình đến nhường nào?”
Sự phối hợp ăn ý của bộ đôi Barry Keoghan và Jacob Elordi được giới phê bình đánh giá cao. Trong phim, Barry Keoghan thu hút người xem bằng những màn chuyển biến cảm xúc ấn tượng. Anh được Fennell đặt để vô cùng khéo léo trong tâm thế “chân trong chân ngoài”, khi vừa phải đánh lừa khán giả với thủ đoạn dưới vỏ bọc của một cậu sinh viên năm nhất vụng về, vừa phô diễn chân thật sự khó lường của kẻ đa nhân cách.
Trong khi đó, Jacob Elordi lột xác ngoạn mục ở vai diễn lần này. Xóa bỏ hình tượng nam thần học đường ở “Kissing Booth”, Elordi cho khán giả thấy một Felix vừa đáng sợ nhưng đầy cuốn hút. Anh chàng thể hiện hoàn hảo hình ảnh phong lưu, đa tình của một cậu ấm ngậm thìa vàng Felix, đồng thời cũng là bức tường vững chãi để vật ký sinh.
“Saltburn” là hình ảnh ẩn dụ về sự cách biệt địa vị giữa Oliver và Felix. Chính sự cách biệt này đã khiến cho Oliver và Felix không thể trở thành những người bạn đúng nghĩa. Việc đó được thể hiện bằng phân cảnh “ngồi lê đôi mách” của gia đình Felix về xuất thân của Oliver mà không bận tâm cậu có thể nghe thấy sau cánh cửa, hay việc họ ban phát một chỗ trú chân cho cô bạn gái thân thiết Pamela sau những rối loạn về mặt tâm trí vì cuộc hôn nhân đổ vỡ.
Bên cạnh đó, tác phẩm còn phản ánh sâu sắc về khái niệm “Eat the rich”. Đây là câu nói nổi tiếng được trích từ “when the people shall have nothing more to eat, they will eat the rich” của một trong những nhân vật hàng đầu Cách mạng Pháp – Jean Jacques Rousseau. Nó có nghĩa là: Một khi người giàu lạm dụng thế lực chiếm đoạt của cải, tích trữ lương thực khiến người nghèo khó lâm vào bước đường cùng thì họ buộc phải giành lại những thứ đó để nuôi sống bản thân và gia đình.
Oliver là hình ảnh điển hình của khái niệm “Eat the rich” đó. Một mặt, Oliver đại diện cho người thuộc tầng lớp phổ thông đang tìm kiếm con đường đổi đời. Mặt khác, anh là hiện thân của kẻ hành quyết đầy thù hận những kẻ áp bức giàu có. Anh sẵn sàng loại bỏ gia đình Felix bằng những cách lạnh lùng và tàn nhẫn nhất, đồng thời khiến họ phải trả giá vì lối sống xa hoa của mình. Nếu ví Felix cùng gia đình Catton là một “vật chủ” hấp dẫn thì Oliver chính là “ký sinh trùng” hủy hoại họ từ bên trong.
Với thời lượng 120 phút, “Saltburn” đã thể hiện rõ nét về việc lòng trắc ẩn không đươc đặt đúng chỗ. Lòng tốt không khiến cho người ta cảm thấy biết ơn mà càng làm cho họ trở nên tham vọng và đánh mất chính mình.
