“Những mảnh đời được ban tặng”

Nhà văn, nhà báo Dana Sachs

Tháng Tư năm 1975, ngay trước khi Sài Gòn sụp đổ, Chính phủ Mỹ đã phát động “Chiến dịch Không vận Trẻ em”, một kế hoạch được quảng bá mạnh mẽ trên các phương tiện truyền thông, nhằm di tản và cho đi làm con nuôi nước ngoài gần 3.000 trẻ em Việt Nam. Hỗn loạn từ phút đầu cho đến lúc kết thúc, sứ mệnh này thu hút sự chú ý của thế giới bắt đầu từ vụ tai nạn máy bay kinh hoàng cũng như qua hình ảnh của những đứa trẻ ngơ ngác bước về nơi ở mới được các phương tiện truyền thông quốc tế ghi lại, và qua cảnh các gia đình la hét đòi nhận nuôi những đứa trẻ lang thang này.

Tác giả cho thấy một chính sách riêng lẻ đã làm thay đổi cuộc đời của hàng ngàn con người, và không phải lúc nào cũng là tốt hơn, một cách vĩnh viễn như thế nào. Mặc dù phần lớn những đứa trẻ này là trẻ mồ côi, song nhiều em không phải vậy. Thế nhưng những người cứu giúp chúng đã không tạo cơ hội cho các gia đình nhận lại con cái của mình.

Với một sự nhạy cảm và cân bằng, Sachs đã làm cho bản miêu tả của mình thêm sâu sắc bằng cách tính đến vô số các góc cạnh của vấn đề: Những bà mẹ đẻ đưa ra quyết định đau đớn là từ bỏ con cái của mình; các nhân viên ở các trại mồ côi, nhân viên quân sự, các bác sĩ cố gắng “cứu giúp” trẻ; các chính trị gia và các quan tòa nỗ lực gỡ rối các vụ tranh cãi; các gia đình nhận nuôi chờ đợi trẻ đến trong lo âu; và chính lũ trẻ, những sinh linh còn non nớt đã phải gắng sức để hiểu điều gì đang diễn ra. Nội dung cuốn sách đi theo một đứa trẻ như vậy, Anh Hansen, người đã rời khỏi Việt Nam trong Chiến dịch Không vận và quay về đoàn tụ với mẹ đẻ của mình sau ba thập kỉ.

Thông qua câu chuyện của cô bé Anh, và của nhiều đứa trẻ khác, “Những mảnh đời được ban tặng” sẽ truyền cảm hứng và khích lệ các cuộc đối thoại về cái giá mà con người phải gánh chịu trong chiến tranh, về vấn đề con nuôi quốc tế, các nỗ lực cứu trợ và về sự can dự của Mỹ ở Việt Nam.