Nhân sâm đã được tìm thấy trên một ngọn núi phía Bắc Trung Quốc hơn 5.000 năm trước đây. Đầu tiên nó được dùng như một thứ thực phẩm. Sau đó, người ta bắt đầu nhận ra tác dụng dược học của nó. Theo các cổ liệu y học, nhân sâm khiến tâm hồn thư thái, mắt sáng, trái tim cởi mở, đẩy lùi quỷ dữ, nâng cao trí tuệ và giúp con người trường thọ.
Không ngạc nhiên, các hoàng đế Trung Hoa là những người tôn sùng nhân sâm nhất, họ sẵn sàng trả mức giá bằng vàng tương đương cân nặng của nhân sâm, vì thế đã góp phần hình thành cả một hệ thống bao gồm phu đào sâm, thương nhân, và cả nạn trộm cướp. Nhu cầu ấy cũng đã tạo nên hệ thống giao thương nhân sâm với Hàn Quốc bắt đầu từ thế kỷ thứ 3 sau Công nguyên. Không may, điều này đã dẫn đến tình trạng cạn kiệt nhân sâm hoang dã ở Châu Á. Vào thế kỷ 16, Hàn Quốc là nơi đầu tiên trên thế giới thử nghiệm trồng sâm.
Ở Châu Mỹ, các bộ lạc da đỏ từ lâu đã biết tới giống cây đặc biệt này. Năm 1716, một linh mục, cha Joseph Francis Lafitau, nghe nói về thứ rễ cây được quý như vàng ở Châu Á. Cho rằng điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng vùng cao Canada khá tương đồng với vùng núi cao Trung Hoa nơi tìm ra nhân sâm, vì vậy ông bắt đầu các chuyến thám hiểm. Sau 3 tháng, chuyến tìm kiếm đã cho kết quả, ông tìm thấy sâm ở ngọn núi gần Montreal. Sau này người ta còn tìm thấy nhân sâm tại nhiều vùng khác như New England, New York, Massachusetts và Vermont…
John Jacob Astor (ông chủ của công ty American Fur) là một trong những người đầu tiên đánh tàu chở nhân sâm sang Trung Quốc, và có lẽ đây chính là khởi nguồn của khối tài sản khổng lồ nhà Astor. Đầu những năm 1880, New York State Ginseng Association (Hiệp hội Nhân sâm New York) đã được thành lập bởi ngài George Stanton.
Việc buôn bán lên tới đỉnh điểm vào những năm 1850, vì thế sang thế kỷ 19, nguồn lợi kinh tế đã gần như quét sạch trữ lượng nhân sâm tự nhiên ở Châu Mỹ. Phải tới đầu thế kỷ 20, nỗ lực nhân giống nhân sâm trong các khu vườn tư nhân mới thành công, sau đó lan rộng phục vụ cho ngành công nghiệp, như tại bang Wisconsin. Để bảo vệ nguồn giống, chính phủ Mỹ đã đưa ra các điều luật về bảo vệ nhân sâm và tỷ lệ thu hoạch. Người ta cho rằng hiện nay 99% nhân sâm trên toàn thế giới được trồng trong vườn, trang trại chứ không phải do khai thác từ tự nhiên.
Nếu ở phương Đông, nhân sâm được coi là thần dược chữa bách bệnh, không chỉ tăng cường sinh lực mà còn khiến con người trở nên hạnh phúc hơn, thì phương Tây chưa bao giờ công nhận điều đó. Điều này cũng dễ hiểu, quan niệm y học phương Đông coi bệnh tật đều từ những sự mất cân bằng về khí mà ra, trong khi phương Tây xác định mỗi loại bệnh đều có một căn nguyên nhất định, nên không thể có loại thần dược nào chữa được bách bệnh.
Cuộc tranh luận tới nay vẫn tiếp diễn. Các phòng thí nghiệm Tây phương vẫn không ngừng phân tích thành phần của nhân sâm để mong có lời giải khoa học nhất cho câu hỏi: nhân sâm thực ra có tác dụng như thế nào đối với con người. Người ta đã kể tên được ít nhất 20 thành phần gọi là “ginsenosides” trong nhân sâm, thứ tạo nên các tác dụng tuyệt vời của nó. Tuy vậy, bất kể kết quả ra sao, thì việc sử dụng nhân sâm vẫn dần được ưa chuộng tại phương Tây. Ngoài ra, quan điểm ủng hộ việc dùng nhân sâm của những người nổi tiếng, như Luther King, cũng góp phần củng cố niềm tin của mọi người vào loại thần dược này.
Trong ngành công nghiệp làm đẹp từ trước tới nay, người ta vẫn không ngừng tìm kiếm một thứ nguyên liệu thần tiên có thể làm mất sạch nếp nhăn, khiến da trẻ trung, căng mịn, thậm chí chỉ sau một giấc ngủ. Nha đam, dừa, cà chua, trà xanh… và giờ là một thứ nguyên liệu mới – thực ra là rất cũ: nhân sâm.
Bộ sản phẩm trắng da Sulwhasoo Snowise
Công ty đầu tiên trên thế giới đưa chiết xuất nhâm sâm vào kem dưỡng da chính là Amore Pacific, với loại kem mang tên ABC. Người sáng lập tập đoàn, ông Suh Seong-Hwan, vốn không phải dân Âu học nhưng ngay từ đầu đã xác định hướng đi áp dụng công nghệ phương Tây vào di sản kiến thức phương Đông. Năm 1966, ABC ra đời, thành công tới mức chỉ sau đó 1 năm, tập đoàn đã đưa ra chiến lược phát triển “mỹ phẩm phương Đông chú trọng vào nguyên liệu nhân sâm”. Sau này, năm 1997, nghiên cứu cùng trường Đại học Đông y Kyunghee, tập đoàn đã cho ra đời nhãn hiệu cao cấp Sulwhasoo, dựa trên kinh nghiệm có được từ quá trình phát triển các dòng kem dưỡng da chiết xuất nhân sâm. Chuyên viên nghiên cứu của Sulwhasoo cho biết, nhân sâm phù hợp với mọi loại da, từ da bị tổn thương, da khô hay da lão hóa. Tất nhiên, Sulwhasoo không đơn thuần là sản phẩm dưỡng da chiết xuất nhân sâm, mà còn khai thác kho dữ liệu huyền thoại khổng lồ của kiến thức y học cung đình Hàn Quốc. Ví dụ, dòng Sulwhasoo Snowise trắng da phát triển dựa trên các nguyên liệu chính: Saponin bạch sâm (bạch sâm độc quyền của Sulwhasoo), bạch hoa xà thiệt thảo, chuỗi đa phân tử đường trong bạch sâm. Sulwhasoo được đánh giá là “kết tinh của triết học Á Đông và sự tinh thông đến từ Hàn Quốc”, thường được chọn làm quà tặng đặc biệt đại diện cho Hàn Quốc trong các sự kiện quốc tế.
Nhanh chóng, làn sóng ưa chuộng nhân sâm lan ra khắp Hàn Quốc. Ngày nay, không thể kể hết tên các dòng sản phẩm có chiết xuất nhân sâm tại Hàn Quốc, từ các thương hiệu lớn tới những thương hiệu nội địa ít tên tuổi. Nhưng không chỉ ở Hàn Quốc, nhân sâm còn có mặt tại những “trận địa ít ai ngờ tới” như dầu gội Clear Men chiết xuất nhân sâm và trà xanh hay các loại dầu gội nhân sâm của L’Oreal và Organix. Make Up Store và Uspa cũng đưa nhân sâm vào các loại mặt nạ dưỡng da của mình.
Kem dưỡng ẩm Origins GinZing chiết xuất nhân sâm và hạt cà phê
Wendy Brooks, Giám đốc Phát triển Sản phẩm hãng mỹ phẩm Origins phát biểu: “Nhân sâm là một phần của phức hợp giúp tăng cường năng lượng cho làn da, khiến làn da trông tươi mới, khỏe mạnh, và tràn đầy năng lượng. Đặc biệt, nhân sâm có tác dụng làm sáng và chống bọng cho vùng da dưới mắt và thật tuyệt vời để giải quyết vấn đề về quầng thâm mắt.” Origins cũng phát triển dòng sản phẩm dưỡng da chiết xuất nhân sâm có tên GinZing.
Bà Annet King, Giám đốc Giáo dục Toàn cầu của Học viện Quốc tế Dermal nói: “Nhân sâm là chất chống ôxy hóa và chất kích thích, vì vậy nó rất tốt cho việc làm sáng các tế bào da, phục hồi da lão hóa. Ngoài lợi ích chống lão hóa, các nghiên cứu gần đây cho thấy nhân sâm tiết chế hoạt động tuyến dầu, nó cũng được công nhận như một tác nhân hữu hiệu chống vi khuẩn.”
Sự bùng nổ của nhâm sâm không có gì đáng ngạc nhiên, bởi thứ ám ảnh nền công nghiệp mỹ phẩm hiện thời là “năng lượng”. Người ta cho rằng gương mặt sẽ trở nên tươi sáng hơn khi nó tràn trề năng lượng cả về thể chất lẫn tinh thần. Tất nhiên, bên cạnh đó, hãy nhớ rằng giai đoạn hiện tại đang là thời kỳ đặc biệt của nền kinh tế thế giới, khi mà thế giới cũ/truyền thống (Châu Âu, Nhật Bản, Bắc Mỹ) rơi vào tình trạng suy thoái và bế tắc, còn những “thủ đô” mới của thế giới tại Châu Á (đặc biệt là Hàn Quốc) đang bùng nổ. Khách hàng tại các thị trường cũ cần năng lượng để che giấu sự mệt mỏi cũng như vượt qua những khoảng thời gian khó khăn. Còn khách hàng tại thị trường mới lại cần năng lượng giúp họ cưỡi lên con sóng thời cơ. Nguyên nhân khác nhau nhưng đều dẫn đến sự thèm khát thứ tạo cho họ cảm giác về “năng lượng”. Vì thế, nhân sâm đã, đang và sẽ được ưa chuộng, khi mà con người chưa bao giờ ngừng đấu tranh sinh tồn.
Bộ đôi sản phẩm Dermalogica Sheer Tint và Cover Tint chiết xuất ngọc trai, nhân sâm, cây purslane và centella
Bài: Quế San
Gỗ – mùi thơm của sự thành đạt
