Khi đời sống xã hội được nâng cao, phương tiện vật chất càng đầy đủ, người ta càng đối diện với nhiều bất thường. Tình trạng vô sinh, hiếm muộn là một ví dụ. Việc thực hiện thiên chức làm cha, làm mẹ, vốn dĩ rất đỗi bình thường, nay lại trở thành hành trình khó khăn của nhiều gia đình, đặc biệt là những tổ ấm trẻ.
Bất thường tăng lên, khả năng giảm sút
Mới nửa đêm nhưng phải thức dậy chuẩn bị mọi thứ rồi đến xếp hàng tại bệnh viện cho kịp giờ bốc số, quanh đi quẩn lại ở bệnh viện đến mức nhân viên y tế biết rõ tên gọi ở nhà… là những chuyện mà bạn thường nghe được khi hỏi thăm bệnh nhân ở bất kỳ khoa Hiếm muộn nào của các bệnh viện phụ sản lớn tại TP HCM. Thế mới biết, vấn đề nóng hiện nay là sự đủ đầy về vật chất, tiến bộ của y khoa và những bất thường về khả năng sinh sản của con người lại có vẻ tỷ lệ thuận với nhau.
Hiếm muộn ở nam giới: Vấn đề không nhỏ
Thống kê của Khoa Hiếm muộn, Bệnh viện Hùng Vương, TP.HCM cho thấy, 10 tháng đầu năm 2012, khoa đã tiếp nhận khoảng 24.642 trường hợp đến khám. Đây mới chỉ là con số cụ thể của một bệnh viện, chưa kể những trường hợp đến khám tại hàng trăm phòng mạch tư trên địa bàn thành phố. Theo các bác sĩ, tuy năm 2012 chưa có sự gia tăng đột biến về tỷ lệ hiếm muộn so với năm 2011, nhưng đi sâu vào từng trường hợp mới thấy được những bất thường mà các cặp vợ chồng hiện nay đang gặp phải.
Một điều đáng lưu ý, tỷ lệ hiếm muộn ở nam giới ngày càng tăng cao. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nếu tiêu chuẩn bình thường về mật độ tinh trùng trong tinh dịch của nam giới trước đây là trên 60 triệu/ ml thì hiện nay đã giảm xuống còn khoảng 20 triệu/ ml. Thống kê tại Bệnh viện Hùng Vương cũng cho thấy khoảng 80% nam giới có tinh dịch đồ bất thường.
Gần đây, khoa hiếm muộn Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM cho biết trong 15.000 trường hợp đến điều trị vô sinh, hiếm muộn tại đây thì có đến 10.000 trường hợp vô sinh nam. Những con số này quả rất đáng báo động.
Nhiều báo cáo y học trên thế giới cho thấy tình trạng vô sinh ở nam giới là xu hướng đáng lo ngại hiện nay. Theo bác sĩ Lý Thái Lộc, Trưởng khoa Hiếm muộn Bệnh viện Hùng Vương, TP.HCM, khoảng 10% nguyên nhân vô sinh ở nam giới là do không có tinh trùng, 15% là do chứng giãn tĩnh mạch tinh. Các yếu tố còn lại là do bất thường chất lượng và số lượng tinh trùng, thiếu hụt nội tiết do suy tuyến sinh dục, xuất tinh sớm, xuất tinh ngược dòng. Uống nhiều rượu bia, dùng kháng sinh không đúng chỉ định, thói quen sinh hoạt không điều độ, mặc đồ quá chật, ngồi quá nhiều, tắm bồn nước nóng quá lâu chính là những yếu tố làm cho chất lượng tinh trùng ngày càng kém. Bác sĩ Lộc còn cho biết, hiện nay, không ít nam doanh nhân trẻ lâm vào trường hợp vô sinh, hiếm muộn. Điều này khẳng định rõ hơn về những áp lực do công việc, xã hội ngày càng đặt gánh nặng lên vai người đàn ông.
Những bất thường khó nói của phái nữ
Trong một hội thảo gần đây, ThS. BS Vương Thị Ngọc Lan, Giảng viên Bộ môn Phụ sản, Đại học Y dược TP.HCM cũng cho biết, tỷ lệ hiếm muộn ở nước ta chiếm khoảng 10% dân số, trong đó tỷ lệ vô sinh do nữ chiếm đến 40%. Trong quá trình chẩn đoán và điều trị, các bác sĩ nhận thấy phụ nữ bị hiếm muộn là do những tổn thương ở buồng trứng, rối loạn rụng trứng và không rụng trứng, nhiễm trùng vùng chậu, lạc nội mạc tử cung, tuổi tác đã lớn… và một phần là do chế độ dinh dưỡng kém.
Ngoài ra, yếu tố xã hội cũng tác động không nhỏ đễn bệnh hiếm muộn ở nữ. Bên cạnh nạn phá thai, áp lực từ guồng quay và những đòi hỏi của công việc, gia đình, ảnh hưởng của thực phẩm tẩm ướp quá nhiều hóa chất chính là nguyên nhân làm cho phụ nữ bị rối loạn nội tiết tố, suy buồng trứng. Khi đã có vấn đề, phụ nữ càng tuột dốc tinh thần, cố tìm cách điều trị nhanh chóng nhất.
Một số người vì nguyên nhân nào đó không đến bệnh viện, chỉ tìm các phương thức chữa trị trên mạng, nghe truyền miệng hoặc tự ý mua thuốc kích thích buồng trứng được bán tự do tại các tiệm thuốc về dùng. Việc tự ý dùng thuốc liên tục, không có chỉ định cụ thể của bác sĩ càng làm cho tình trạng vô sinh ở phụ nữ trầm trọng thêm. Nhiều người đã mắc phải hệ lụy: thai bị dị tật, teo buồng trứng, sinh non, tràn dịch màng phổi.
Khó khăn còn bỏ ngỏ
Y học Việt Nam hiện đại có nhiều thành tựu trong điều trị vô sinh, tuy nhiên, vẫn có khá nhiều khó khăn còn bỏ ngỏ. Theo bác sĩ Lý Thái Lộc, một trong những vấn đề ưu tư nhất của các bác sĩ trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản là bệnh nhân nữ có những bất thường tử cung không thể khắc phục được, ví dụ như: bệnh nhân bị cắt tử cung do u xơ, bị lạc tuyến trong cơ tử cung khá nặng, bị dị dạng không thể chứa phôi và thai cho đến ngày sinh. Với những trường hợp này, chỉ định điều trị là mang thai hộ. Tuy nhiên, vì pháp luật nước ta chưa cho phép nên những trường hợp trên không thể có con được.
Một khó khăn khác, các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản chon am giới như thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm, tiêm tinh trùng vào bào tương ứng chỉ giải quyết được phần ngọn chứ không cải thiện triệt để chất lượng tinh trùng. Dù hiện đã có kỹ thuật nuôi tinh trùng trưởng thành trong môi trường bên ngoài cơ thể tại Trung tâm Công nghệ phôi, Học viện Quân Y, Hà Nội nhưng kỹ thuật này lại được ít trung tâm tiến hành và tỷ lệ thành công cũng không cao. Bên cạnh đó, các chương trình tuyên truyền sức khỏe sinh sản trước hôn nhân nhằm can thiệp sớm và giảm các tác nhân gây hiếm muộn, vô sinh vẫn chưa tác động mạnh đến ý thức của người dân. Chỉ tới khi biết có bệnh, các cặp vợ chồng mới tìm đến bác sĩ trong tình trạng hốt hoảng, căng thẳng.
