Năm nay con khỉ ra đi nhường chỗ lại cho “con gà cục tác lá chanh” đến trấn ngự. Từ xưa đến nay, gà là loại thực phẩm ít khi vắng mặt trong những bữa ăn gia đình cũng như trong các yến tiệc. Gà góp phần quan trọng trong việc mang lại sức khỏe cho con người.
Xúp gà: Món ăn bổ dưỡng, dễ tiêu hóa
Một hôm, có người hỏi nhạc sư Giuseppe Verdi (Ý): “Xin nhạc sư vui lòng cho biết nguồn gốc mọi cảm hứng sáng tác?”. Ông hóm hỉnh trả lời: “Từ một đĩa xúp gà giò!”.
Món xúp gà giò mà nhà soạn nhạc lừng danh ấy ưa thích đã xuất hiện từ thiên niên kỷ thứ ba trước Công nguyên. Theo một bảng ghi lại trên tường đền thờ Osiris ở Memphis thì con gà giò đã đi vào món xúp một cách ngẫu nhiên. Một nô lệ bắt trộm một con gà giò từ căn hầm vua Pharaon rồi giấu vào một bình nước sôi. Anh ta bị lính canh bắt quả tang giữa lúc đang nhai ngấu nghiến chiếc đùi gà. Kẻ nô lệ khốn khổ bị dẫn đến cung điện chờ lãnh hình phạt. Nhưng nhà vua nhìn vào bình đựng nước gà, mũi hít lấy hít để mùi thơm gợi cảm bốc ra, dùng thử một ít nước và nếm thử miếng thịt gà giò. Vua gật gù hài lòng, y ra lệnh xóa tội cho tên nô lệ và phong làm… bếp trưởng của triều đình.
Cùng với thời gian, kỹ thuật pha chế nấu nướng càng được nâng lên: người ta thêm vào nồi xúp gà rau quả tươi, thịt, cá, tôm, cua, trứng, các loại xương, đậu hạt khô, cà rốt, khoai tây, rau thơm… làm cho món xúp gà càng trở nên ngon miệng. Món xúp gà rất cần thiết cho nhu cầu dinh dưỡng của người già và trẻ em do hàm lượng sinh tố và giá trị dinh dưỡng ít bị biến đổi qua nấu nướng và dù không nhai kỹ vẫn tiêu hóa được dễ dàng.
Gà ác tiềm thuốc Bắc
Gà ác nhỏ, lông trắng nhưng da thịt, xương đều đen thuộc giống Gallus bankiwa, máu đỏ hơn gà thường chứa nhiều lysin. Thịt gà ác được ưa chuộng vì bổ dưỡng nên thường dùng cho người suy nhược, dưỡng bệnh, sản phụ mới sinh, thường được hầm chung với toa thuốc bắc bổ dưỡng (hoài sơn, sinh địa, sâm, táo tàu…) Nếu kết hợp với tam thất, mật ong thì trở thành một món ăn bổ dưỡng không kém gì nhân sâm.
Thịt gà ác giàu axit amin, canxi, photpho, sắt, protid, lipid. Trứng tuy nhỏ nhưng tỉ lệ lòng đỏ cao đến 34,2%. Thịt gà ác trị thận suy, đau lưng, ra mồ hôi trộm, chân tay yếu mỏi, tốt khi bồi dưỡng cho người mới ốm dậy, phụ nữ sau khi sinh.
Canh trứng-cà chua-đậu hũ
Thực đơn rẻ tiền và có tác dụng hỗ trợ cho nhau về mặt dinh dưỡng, lại làm nhanh, đó là trứng, cà chua, đậu hũ nấu canh. Chỉ cần đun sôi nước thêm vài lát cà chua, đậu hũ thái miếng, đập quả trứng gà cho vào, nêm vừa miệng là có được chén canh trứng.
+Tính chất bổ dưỡng của trứng gà: Lòng đỏ trứng chứa nhiều vitamin B1, B2, PP, A, D. Trong một quả trứng, lượng vitamin D gấp 3 nhu cầu hàng ngày, nhu cầu vitamin A, 1/5 nhu cầu vitamin B2 và PP, 1/10 nhu cầu vitamin B1. Tuy nhiên do hàm lượng cholesterol trong trứng gà cao nên không nên ăn nhiều trứng gà để hạn chế các bệnh tim mạch.
+Tính hỗ trợ của cà chua, đậu hũ: Nhược điểm của lòng đỏ trứng gà là giàu cholesterol gây xơ vữa động mạch dẫn đến cao huyết áp hoặc tai biến mạch máu não. Đậu hũ làm từ đậu nành có chứa lexitin chống hình thành cục máu đông nên làm giảm tác hại của cholesterol. Cà chua có các chất chống oxy hóa ngăn cản sự xơ vữa thành mạch và chống lão hóa làm giảm các bệnh tim mạch nên vừa làm tăng tác dụng bổ dưỡng của trứng gà vừa làm giảm tác dụng phụ do trứng mang lại.
Gà dùng làm thuốc
Một loại thuốc bổ được chế tạo từ tinh chất gà cũng đã xuất hiện trên thị trường với tính chất chống viêm và chống sự xâm nhiễm của virut được gọi là Essence of chicken kích thích hệ miễn nhiễm, tăng cường khả năng phòng bệnh cho cơ thể chống lại cảm cúm, các bệnh nhiễm khuẩn khác đồng thời làm giảm chứng huyết áp cao và ngăn chặn bệnh xơ vữa động mạch liên quan đến tuổi tác. Cách đây vài thập niên thì thuốc bổ được bào chế từ phôi trứng gà cũng rất được ưa chuộng.
Trong Đông y, một bài thuốc thường có đủ quân thần, tá, sứ để hiệp đồng và phát huy tác dụng. Theo tác giả Bùi Kim Tùng thì món gà ác chưng ngũ vị phối hợp: gà ác, hạt sen, đại táo, đậu ván trắng, hoài sơn, mộc nhĩ là món ăn phối hợp các chất bổ dưỡng, mạnh tì vị, giúp ăn ngon, giúp người suy nhược mau khỏe lại trong đó:
+Gà ác: nguồn protein lành, không gây dị ứng.
+Hạt sen: dưỡng tâm, bổ tì, cố tinh, trị mất ngủ, suy nhược cơ thể.
+Đại táo: bổ dưỡng, ích khí, tồn thần, tiêu viêm, điều hòa các vị thuốc khác.
+Hoài sơn: thanh nhiệt, ích thận, giải độc.
+Đậu ván trắng tức bạch biển đậu: bổ tì vị, giải nhiệt trị biếng ăn, giải độc.
Như vậy gà là một thực phẩm dinh dưỡng không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Giới sành điệu thường thích ăn gà ta hơn gà công nghiệp vì gà nuôi thả thường xuyên họat động nên cơ bắp săn chắc. Gà thả rong thường bới đất kiếm ăn những chất cần thiết cho sự phát triển như các sinh tố, khoáng chất, vi chất dinh dưỡng. Vì thế thịt gà thả bao giờ cũng ngon, đậm đà hơn. Ngược lại gà công nghiệp được nuôi từ thực phẩm công nghiệp có cả kích thích tố giúp gà mau lớn và các loại thực phẩm có thêm kháng sinh để phòng bệnh nên tuy nặng cân nhưng thịt bở và không ngon.
Thế Ngọc
Thực hiện: depweb
