Ung thư đại trực tràng là căn bệnh liên quan đến thói quen ăn uống, thường gặp ở những người hay mắc táo bón do ăn ít chất xơ. Ở Việt Nam, căn bệnh này nằm trong số 5 bệnh ung thư có số người mắc cao nhất. Dự đoán trong vài năm tới, số người mắc sẽ còn tăng nhanh do lối ăn fast-food ngày một thịnh hành. Theo tính toán, trong tổng số người tử vong do ung thư tại Mỹ thì có tới 60% do ung thư đại trực tràng.
 |
| Rau cải giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng |
Đại tràng chia thành 4 đoạn. Ung thư có thể khởi phát từ bất cứ đoạn nào trên đại tràng hoặc trực tràng. Ung thư xuất phát từ lớp trong cùng của thành ruột (niêm mạc đại – trực tràng) sau đó xâm lấn ra phía ngoài qua các lớp khác của thành ruột. Ung thư ở mỗi vị trí trên khung đại tràng sẽ biểu hiện các triệu chứng khác nhau, thông thường nhất là có máu trong phân. Trong đa số các trường hợp, ung thư đại – trực tràng phát triển âm thầm trong nhiều năm.
Ngày nay người ta biết ung thư khởi đầu bằng một tổn thương gọi là pô-líp, 5 đến 10 hay 25 năm sau, pô-líp trở thành ung thư. Cắt bỏ pô-líp sớm là cách phòng ngừa ung thư hữu hiệu nhất.
Trên 95% các ung thư đại – trực tràng là loại ung thư tế bào tuyến (adenocarcinoma). Loại ung thư này bắt nguồn từ tế bào của niêm mạc ruột già. Thống kê cho thấy ung thư đại – trực tràng là loại ung thư đứng hàng thứ 3 trong các bệnh ung thư của người Việt Nam.
Triệu chứng
Ở giai đoạn sớm, triệu chứng bệnh thường không rõ, nhiều khi người bệnh chỉ bị đau bụng nhẹ cũng có khi bị trướng hoặc đầy, đau tức bụng trước hoặc sau khi ăn. Triệu chứng thường gặp và có giá trị chẩn đoán là đi ngoài ra máu, nhất là những người ở tuổi 40-50. Tuổi này thường bị rối loạn đại tiện, có ngày bị táo bón, có ngày lại bị đi lỏng kiểu tiêu chảy.
Chảy máu của ung thư đại tràng rất ít và "kín đáo" nhưng nếu kéo dài, người bệnh sẽ bị thiếu máu, cảm thấy mệt mỏi, khó thở. Theo khuyến cáo mới của Hội ung thư Mỹ, muốn phát hiện sớm ung thư, cần thử phân xem có chảy máu kín đáo không. Đây là triệu chứng sớm giúp chẩn đoán bệnh.
Điều trị
Trên thực tế, chưa có loại thuốc nào kể cả Tây y và Đông y được công nhận là có tác dụng với bệnh này. Tỷ lệ sống được 5 năm sau mổ là 90% nếu ung thư còn trong lòng ruột, 50% nếu ung thư đă ăn qua thành ruột, chưa ăn vào hạch, còn 30% khi u đã ăn vào hạch và 10% nếu đã di căn vào tạng.
Những trường hợp không nên mổ: tuổi đời quá cao, hơn 80-90 tuổi; sức khỏe suy sụp, quá yếu; có những bệnh lý tim, phổi hoặc gan; ung thư đã di căn tới một số cơ quan khác, có di căn hoặc cổ trướng.
Cảnh báo
3 phương pháp hiện nay được áp dụng trong điều trị ung thư là phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Tuy nhiên, đối với đối tượng nam giới, sau khi điều trị các phương pháp này thường dễ dẫn đến rối loạn tình dục, nặng hơn thì liệt dương hoặc xuất tinh ngược chiều vào bàng quang. Do đó, lời khuyên của các chuyên gia y tế thì trước khi điều trị ung thư đại – trực tràng là nên gửi tinh trùng vào ngân hàng trước khi bước vào phẫu thuật.
GS.TS Đỗ Đức Vân, bệnh viện Việt Đức khuyên rằng, đối với những người ngoài 40 tuổi trở lên, hễ chỉ cần có triệu chứng thiếu máu, hoa mắt chóng mặt và rối loạn đường tiêu hóa thì ngay lập tức hãy nghĩ đến ung thư dạ dày để làm các xét nghiệm, trong đó có kiểm tra bằng kỹ thuật nội soi tại những bệnh viện lớn.
| Để không mắc ung thư đại – trực tràng
Khẩu phần ăn: Loại bỏ trong khẩu phần ăn uống những thức ăn chứa nhiều mỡ, nhất là mỡ động vật, rượu. Tăng cường các loại thực phẩm nhiều xơ và giàu canxi. Vận động: Những người ngồi một chỗ hoặc béo phì dễ bị mắc bệnh ung thư đại – trực tràng. Hút thuốc lá: Hầu như ai cũng biết hút thuốc lá dễ bị ung thư phổi. Nghiên cứu gần đây cho thấy người hút thuốc lá còn chết vì ung thư đại – trực tràng nhiều hơn người không hút 30-40%. Tổ chức phòng chống ung thư quốc tế cảnh báo, mỗi điếu thuốc được đốt cháy sẽ lên đến nhiệt độ 950oC và sinh ra 3.800 chất hóa học. Hút thuốc lá còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác. Phòng tránh: Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo nên dùng thực phẩm có nguồn gốc thực vật, nên ăn trái cây và rau cải mỗi ngày cùng với hạn chế dùng thức ăn nhiều mỡ. Một số nghiên cứu cho thấy hàng ngày dùng nhiều vitamin chứa axít folic và canxi có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại – trực tràng. Bên cạnh đó, việc vận động thường xuyên là phương pháp rẻ nhất và hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc căn bệnh này. |
