Biến suy nghĩ thành hành động thực tế và mang lại lợi ích cụ thể, #trashtag – thử thách dọn rác gây bão cộng đồng mạng đã mang đến một cái nhìn hoàn toàn mới cho những thử thách “ảo” trên mạng xã hội.
Với thông điệp bảo vệ môi trường từ những việc nhỏ nhất, #trashtag là thử thách dọn rác và chụp ảnh so sánh trước – sau đã tạo nên một hiệu ứng đáng kinh ngạc khi được nhiều bạn trẻ trên thế giới ủng hộ. Hàng ngàn bức ảnh của những bãi rác “biến mất” đã được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội Facebook.
Được bắt đầu từ tài khoản Facebook mang tên Byron Roman, anh chàng này đã đăng tải một tấm hình với hai trạng thái trước và sau khi được dọn dẹp của một bãi rác, cùng dòng trạng thái: “Đây là thử thách mới dành cho các thanh thiếu niên đang buồn chán. Hãy chụp ảnh một khu vực nào đó cần dọn dẹp hay sửa chữa, sau đó chụp lại khi bạn đã thay đổi nó rồi đăng lên”. Vài ngày sau, #trashtag được chào đón mạnh mẽ trên toàn thế giới và tất nhiên, không chỉ bởi “những thanh thiếu niên đang buồn chán”.
Khi một hành động nhỏ được lan tỏa với ý nghĩa lớn
Có lẽ chính Byron Roman cũng không tưởng tượng được việc anh chỉ muốn chia sẻ một hành động ý nghĩa giúp bảo vệ môi trường lại có thể trở thành một trào lưu được hàng triệu người trên thế giới quan tâm. Nguyên nhân khiến #Trashtag có sức ảnh hưởng mạnh mẽ như vậy được lí giải là do tính gần gũi và thiết thực. Không quá khó để bạn có thể “tìm” ra một bãi rác và dọn dẹp chúng. Nó có thể ở ngay đối diện khu nhà bạn ở, trong góc một công viên hay thậm chí là trên con đường bạn đi về mỗi ngày. Và bạn cũng chỉ cần một vài công cụ thô sơ như bao tay, đồ gắp rác để bắt tay thực hiện thử thách đơn giản này.
Không cần mất quá nhiều công sức nhưng hiệu quả lại dễ được nhìn nhận chính là nguyên nhân khiến #Trashtag được nhiều bạn trẻ ủng hộ. Chỉ trong thời gian ngắn, vô số hình ảnh các bãi biển được dọn dẹp sạch sẽ, những rừng cây không còn vương vãi rác, đường phố sạch bóng nilon và rác sinh hoạt được chia sẻ ngập tràn trên mạng xã hội. Không băng rôn khẩu hiệu, không chế tài xử phạt chỉ nằm trên giấy tờ, #Trashtag đã “lôi kéo” những người tham gia bằng cách cho họ thấy những hành động nhỏ của mình có thể mang lại tác động lớn như thế nào tới xã hội.
Thử thách “ảo”, kết quả thật
Cùng với sự phát triển của mạng xã hội, nhiều thử thách đã được đặt ra như khoe hình 10 năm, vòng tay chạm rốn, dùng bút đo eo,… Giải trí, mới lạ và hài hước, đó là những điều không hơn không kém mà những trào lưu này mang lại.
Năm 2014, cộng đồng mạng từng hào hứng với trào lưu #IceBucketChallenge – thử thách dội nước đá lên đầu nổi tiếng do một sinh viên người Mỹ khởi xướng, nhằm quyên góp tiền phục vụ cho nghiên cứu về bệnh Xơ cứng teo cơ một bên ALS (amyotrophic lateral sclerosis). Hay tháng 6/2018, trào lưu “một miếng nhỏ hạnh phúc” đã giới trẻ Hàn Quốc. Tuy nhiên, #trashtag lại không giống như đại đa số các trào lưu vốn có tuổi thọ ngắn trên khi theo thời gian sức ảnh hưởng của nó ngày một lớn mạnh.
Nhiều bãi rác đã biến mất hoàn toàn từ khi #trashtag xuất hiện. Khi đến Việt Nam, #trashtag nhanh chóng nhận được sự quan tâm của đông đảo công chúng, từ học sinh, sinh viên, dân văn phòng cho đến những người nổi tiếng. Số lượng tham gia ngày càng đông, những bãi rác từng tồn động lâu năm đã bị xóa sạch. Một khu phố đã cương quyết lắp camera và dán hình những người vứt rác bừa bãi. Hiệu quả tích cực mà trào lưu này mang lại đã không chỉ nằm ở việc dọn rác.
Khi mà Việt Nam đang đứng trước nguy cơ “lọt” top 10 thế giới về sự ô nhiễm, top 20 nước thải rác nhiều nhất thế giới, top 5 thế giới thải chất thải nhựa ra đại dương nhiều nhất, thì những thử thách như #trashtag lại càng có ý nghĩa hơn trong việc thúc đẩy hành động và thay đổi nhận thức của nhiều người về vấn đề môi trường. Bước ra khỏi đời sống ảo và mang lại những thay đổi lớn trong hiện tại, mặc kệ những nghi ngại về sức sống lâu bền của trào lưu, #trashtag đang đóng vai trò đại diện cho tiếng nói, lý tưởng mới để thay đổi xã hội theo cách mà xã hội cần.
