Nếu coi ngành công nghiệp âm nhạc là một đấu trường khắc nghiệt giống như bối cảnh của “Trò chơi sinh tử” (The Hunger Games), thì có lẽ Taylor Swift là người chơi xuất sắc nhất thế kỷ này. Chỉ trong vòng 6 tháng cuối năm 2023, cô đã liên tục chứng minh tầm ảnh hưởng sâu rộng của mình đối với thị trường âm nhạc nói riêng và lĩnh vực giải trí nói chung.
Dù là lĩnh vực nghệ thuật nhưng âm nhạc cũng không thể tách rời khỏi các khía cạnh kinh tế. Trên thực tế, nó chịu sự chi phối không nhỏ bởi các công ty và tập đoàn, mà cụ thể ở đây là các hãng đĩa, đơn vị phát thanh, nền tảng nghe nhạc trực tuyến,… Giới tư bản âm nhạc này không được biết đến rộng rãi hay kiểm soát nghệ sĩ gắt gao như các công ty chủ quản idol Hàn Quốc. Tuy nhiên, họ luôn biết cách tận dụng triệt để nhằm đem về lợi nhuận tối đa cho mình, bất chấp việc đó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của nghệ sĩ.
Cục diện bất lợi này có thể vẫn tiếp diễn nếu như Taylor Swift không bắt đầu lên tiếng. Sự thành công vượt bậc đến từ dự án tái thu âm của cô đã gây nên mối lo ngại lớn đối với các hãng đĩa: nhiều nghệ sĩ trẻ dần quan tâm hơn đến vấn đề bản quyền. Trước khi tranh chấp bản quyền nhạc của Taylor được phơi bày, phần lớn các ca sĩ không chú tâm đến quyền sở hữu master (bản quyền đối với bản thu âm gốc của một ca khúc). Master này thường do phía hãng đĩa nắm giữ, đồng nghĩa với việc họ có thể thu về trên dưới 70% lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh âm nhạc. Khi nghệ sĩ từ chối giao toàn bộ master, hãng đĩa sẽ hao hụt một số tiền không nhỏ.
Không chỉ giúp vấn đề này được quan tâm hơn, việc tái thu âm của siêu sao tóc vàng còn khiến nhiều công ty thu âm lớn phải tăng thêm thời hạn được phép tái thu âm: từ 5,7 năm lên đến 10, 15 năm. Sự thành công quá lớn của “1989” (Taylor’s Version) đã dấy lên mối nguy tiềm tàng mà các nhà tư bản không bao giờ mong muốn, đó là việc bản tái thu âm làm tụt giảm nhanh chóng lợi nhuận của bản thu âm gốc. Trên thực tế, không phải ai cũng có thể tái thu âm một cách thành công như Taylor Swift. Nhưng dưới con mắt của những nhà kinh doanh kì cựu thì “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, họ sẽ luôn phải tìm cách ngăn chặn nguy cơ ngay từ đầu.
Cuộc đình công của các diễn viên và biên kịch (nhằm phản đối chế độ trả lương bất công của các đơn vị phân phối phim) đã dẫn đến tình trạng khan hiếm phim chất lượng được ra rạp. Vì vậy, việc Taylor Swift phát hành bộ phim hòa nhạc “The Eras Tour Movie” đã trở thành sự kiện điện ảnh được mong chờ bậc nhất trong những tháng cuối năm. Nó càng trở nên đặc biệt hơn khi được phát hành thông qua một thỏa thuận phân phối chưa từng có tiền lệ trong lịch sử ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ. Cụ thể, do việc thương lượng với các hãng phim lớn bất thành mà ACM (cụm rạp lớn nhất tại Mỹ) đã được uỷ quyền phân phối trực tiếp “The Eras Tour Movie”. Chiến lược phân phối này đã trở thành một chủ đề tranh luận trong giới truyền thông, nhiều nhà báo và người làm trong ngành đã khen ngợi việc Taylor Swift bỏ qua các hãng phim để trực tiếp hợp tác với các rạp, và nhận xét rằng bộ phim đi ngược lại với mô hình phát hành phim truyền thống (nhà sản xuất–nhà phân phối–hãng chiếu phim).
Và thực tế đã chứng minh, không cần chiến lược PR tiền tỷ của các studio danh tiếng, “The Eras Tour Movie” vẫn được đón nhận nồng nhiệt với mức doanh thu đáng ngưỡng mộ. Dù lịch chiếu chỉ giới hạn từ thứ Năm đến Chủ Nhật mỗi tuần, nhưng bộ phim vẫn xuất sắc đem về 246 triệu đô la doanh thu toàn cầu, hiện đã xếp thứ 20 trong danh sách “Những phim điện ảnh có doanh thu cao nhất 2023”. Đây là con số không tưởng đối với một phim tài liệu, nhưng có vẻ nó hoàn toàn phù hợp với giọng ca “Shake It Off” khi mà The Eras Tour của cô nàng đã tạo nên cơn sốt săn vé trên toàn thế giới.
Tại Việt Nam, bộ phim đã vượt qua “Tri âm” của Mỹ Tâm để trở thành phim hòa nhạc có doanh thu cao nhất. Hệ thống rạp CGV liên tục gặp tình trạng cháy vé đối với các phòng chiếu Imax dù giá vé của “The Eras Tour Movie” cao hơn nhiều so với những phim khác. Bộ phim nhanh chóng trở thành chủ đề bàn luận phổ biến trên mạng xã hội nhờ văn hoá xem phim độc đáo cùng những màn “quẩy” có một không hai của fan.
Theo báo cáo của Bloomberg, tài sản ròng của Taylor Swift đã chạm ngưỡng 1,1 tỷ USD. Việc các ngôi sao trở thành tỷ phú không phải quá hiếm, nhưng trường hợp của Taylor được coi là kỳ tích vì cô hoàn toàn không phát sinh lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh nào khác ngoài âm nhạc. Jay-Z trở thành tỷ phú không chỉ bằng âm nhạc mà còn nhờ hai thương hiệu rượu của mình, cũng như khoản đầu tư vào các công ty lớn. Nữ ca sĩ Rihanna bước vào đội ngũ tỷ phú nhờ thành công trong lĩnh vực mỹ phẩm và thời trang nhiều hơn là âm nhạc. Không khó để nhận thấy, nhiều tên tuổi nghệ sĩ lớn hiện nay đã gia tăng đáng kể lượng tài sản nhờ vào các hoạt động kinh doanh chứ không chỉ làm nghệ thuật đơn thuần.
Giữa “cơn bão” người người nhà nhà chuyển sang đầu tư hay ra mắt các dòng sản phẩm riêng, “Người tình nước Mỹ” vẫn chỉ trung thành với việc sản xuất và kinh doanh âm nhạc. Tài sản của Taylor được tính toán dựa trên giá trị ước tính của danh mục âm nhạc và năm ngôi nhà đứng tên cô, cũng như thu nhập từ việc phát nhạc trực tuyến, doanh số bán nhạc, vé xem biểu diễn và merchandise (hàng hóa độc quyền của nghệ sĩ, có liên quan đến sản phẩm âm nhạc của họ). Điều này là minh chứng rõ nét cho việc giá trị âm nhạc của nữ siêu sao đang gia tăng nhanh chóng, liên tục tạo ra lợi nhuận bất kể việc chúng mới ra mắt hay đã hơn 10 năm tuổi.
Thành quả này đến từ việc Taylor Swift gần như dẫn đầu mọi hình thức tiêu thụ nhạc hiện nay. Nếu như các nghệ sĩ khác chỉ mạnh một vài mảng nhất định thì nàng “Rắn chúa” lại đứng đầu toàn bộ từ streaming, sale cho đến đi tour. Dĩ nhiên, nhạc hay thôi là chưa đủ. Để có thể đẩy lượng bán album vật lý lên mức kỷ lục như hiện nay, cô đã phải không ngừng sáng tạo trong cách PR cũng như duy trì sự chỉn chu về mặt hình thức sản phẩm. Với sự tổng hoà hiếm có giữa thiên phú nghệ thuật, tư duy marketing tốt cùng tham vọng lớn, việc Taylor trở thành tỷ phú USD đã được dự báo ngay từ khi cô khởi động The Eras Tour.
