Đặt chân đến miền sông nước Cửu Long, nhất là khu vực Bến Tre, Vĩnh Long và Tiền Giang, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên thanh bình, mà còn được đắm chìm trong hương vị ẩm thực độc đáo của những vùng đất này. Sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu tươi ngon từ sông nước và bàn tay khéo léo của người dân nơi đây đã tạo nên một phong vị đặc biệt, mang đậm tinh hoa của miền Tây Nam Bộ.
“Phong vị Sông Tiền” gợi mở một chuyến đi điền dã đầy thi vị xuôi về miền sông nước Cửu Long, khám phá những món ngon độc đáo và hiếm thấy của 3 miền đất: Bến Tre, Vĩnh Long, Tiền Giang dọc theo sông Tiền mang dòng phù sa dồi dào cho cây lúa đơm bông, cây trái ngọt lành, cá tôm trù phú. Và nơi ấy, vẻ đẹp ẩm thực đong đầy mộc mạc, đậm nét chân phương mà không kém phần tài hoa của người dân châu thổ.
Tại sự kiện, thực khách có dịp thưởng thức một bữa tiệc đầy hương vị với 13 món ngon đặc sắc được tái hiện trong một không gian ẩm thực độc đáo mang hơi thở của miệt vườn sông nước. Một phần hấp dẫn khác không thể thiếu trong các sự kiện “Hương vị Quê nhà” là giao lưu, chia sẻ với những câu chuyện lý thú về văn hóa ẩm thực từ các nghệ nhân, chuyên gia ẩm thực – những người tâm huyết tìm hiểu, kể lại từng nét tinh tế, từng cái ngon lạ của món ăn miền sông nước làm ta yêu thêm mỗi hương vị xứ sở.
Không chỉ nổi danh với dừa, Bến Tre còn hấp dẫn du khách bởi những món ăn đặc sắc như: bì cuốn Bến Tre, bánh tét chữ, tép bạc đất rang dừa, hủ tiếu Mỹ Lồng và bánh dừa Giồng Luông. Mỗi món ăn không chỉ đặc biệt trong hương vị mà còn trong cách dùng nguyên liệu bản địa độc đáo cùng sự khéo léo chế biến.
Bánh tét Bến Tre có đặc trưng là gạo nếp thường được trộn thêm nước cốt dừa, bên cạnh bánh tét mặn nhân đậu xanh, thịt heo còn có bánh tét ngọt nhân chuối, hay đậu đỏ, đậu đen. Thú vị của bánh tét chữ khi được cắt thành từng khoanh sẽ có hình chữ Phước, Lộc, Thọ, Phúc … ở giữa như những lời chúc thể hiện tâm ý và sự khéo léo của người gói bánh.
Nếu bạn từng thưởng thức hủ tiếu Mỹ Tho hay Sa Đéc “danh trấn” của đất Nam Bộ thì nhất định phải thử thêm Hủ tiếu Mỹ Lồng để thấm được cái tinh hoa, cái hào sảng mà người dân xứ dừa đặt vào món này. Hủ tiếu Mỹ Lồng đặc trưng gồm giăm bông, kèm theo miếng pate mềm với gan và sườn non. Để tạo vị đặc biệt cho món ăn, thịt heo sẽ được xay và trộn với lòng, gân hoặc tai heo tạo thành một khuôn chả thơm ngon, có vị giòn giòn béo béo từ tai heo hoặc lòng. Món ăn còn được dùng kèm với tôm sú màu đỏ bắt mắt.
Theo đầu bếp Võ Trương Kha, điều khiến món hủ tiếu Mỹ Lồng trở nên hấp dẫn nhờ vào sợi hủ tiếu. Sợi hủ tiếu ở đây rất nhỏ, dai và trong, đặc biệt không bị chua khi nấu nhờ quá trình phơi dưới ánh nắng mặt trời. Điều này giúp hủ tiếu giữ được độ dẻo, không bị mủn. Nguyên liệu làm nên sợi hủ tiếu cũng vô cùng đặc biệt, bởi người làm phải chọn loại gạo nổi tiếng của vùng đất Mỹ Lồng, vốn có hương vị thơm ngon và độ kết dính lý tưởng, tạo nên sợi hủ tiếu vừa mềm mại, vừa có độ dai khi nấu.
Ngoài hủ tiếu Mỹ Lồng, món tép bạc đất rang dừa cũng khiến bao thực khách say mê, bởi sự kết hợp độc đáo giữa vị ngọt tự nhiên của tép và hương thơm béo ngậy của dừa. Những con tép tươi ngon được rang kỹ trong nước nhão (nước cốt dừa thứ hai), sau đó được nêm thêm đường và muối để tạo độ giòn, đồng thời làm tăng hương vị cho món ăn. Đặc biệt hơn nữa, món tép này thường được dùng kèm với cơm trắng nấu cùng dừa tươi, làm tăng thêm sự hấp dẫn cho bữa ăn. Song, nói đến xứ dừa, không thể không nhắc đến món bánh dừa Giồng Luông. Nguyên liệu chính làm bánh là nếp sáp dẻo thơm được gói bằng đọt non của lá dừa nước, rồi đem nấu trong vòng 5 – 6 tiếng. Món quà mộc mạc này ngày nay đã thành đặc sản lan xa khắp vùng.
Để làm phong phú thêm “Phong vị Sông Tiền”, Vĩnh Long giới thiệu 4 món ngon dân dã gồm tàu hủ ky xốc muối ớt, cá kèo nướng ống sậy, cháo gà bồ ngót Vĩnh Long và bánh pía Vĩnh Xương.
Có thể nói, món cá kèo nướng ống sậy chính là món ăn thể hiện đúng nhất cái chất mộc mạc của ẩm thực miền Tây Nam bộ, mang trong mình cả văn hóa và tinh thần của người dân địa phương. Chuyên gia ẩm thực Chiêm Thành Long cho biết: “Trong những ngày khẩn hoang, người dân thường tận dụng những nguyên liệu sẵn có để chế biến món ăn, như cá lóc thì nướng trui, gà thì nướng đất sét. Món cá kèo nướng ống sậy cũng được ra đời từ hoàn cảnh đó. Khi đi làm đồng, vì không có thời gian nấu nướng, người dân sẽ bắt được cá kèo, tìm ống sậy, bổ ra, cho cá vào rồi đem nướng, tạo nên một món ăn đơn giản nhưng vô cùng đặc biệt”. Cá kèo được làm sạch, tẩm ướp muối ớt, rồi cuộn vào ống sậy. Mùi thơm tự nhiên của ống sậy quyện cùng hương của cá nướng trên bếp than hồng, tạo sức hấp dẫn khó cưỡng, làm say lòng thực khách.
Quen mà lạ, đó chính là cháo gà bồ ngót Vĩnh Long với vị rất riêng, không lẫn vào đâu được. Phần gà khi chọn là loại gà giò chắc thịt, đem luộc rồi xé phay, trộn với các gia vị như muối, tiêu, chanh, ớt, hành tím, rau răm và chuối cây bào mỏng. Phần cháo nấu loãng từ gạo nguyên hạt, thêm chút nếp để tạo độ sánh nhẹ, cho thêm huyết gà, đầu hành và tiêu. Món cháo này sẽ không dùng hành phi, ngò rí nhằm giữ lại được mùi thơm đặc trưng của bồ ngót, là linh hồn của món ăn.
Đến Vĩnh Long mà không thưởng vị bánh pía Vĩnh Xương quả là một thiếu sót. Một thức quà nức tiếng, có nguồn gốc từ món “bánh lột da” ngồ ngộ của người Hoa, gặp xứ Mê Kông với cây trái nhiệt đới bản địa dồi dào càng trở nên mê hoặc hơn bao giờ hết. Nào nhân đậu xanh, khoai môn, sầu riêng rồi thập cẩm béo bùi thơm ngọt. Để rồi, cái bánh pía phương xa đã được Việt hóa, trở thành một phần hòa quyện tự nhiên trong đời sống của người Hoa, người Việt ở miền Tây sau mấy trăm năm cùng làm ăn sinh sống bên con nước Cửu Long.
Mang vẻ đẹp của một vùng đất trù phú, nơi đây có nhiều đặc sản nổi tiếng được chọn để dâng triều đình nhà Nguyễn từ thế kỉ XIX. Đến nay, Tiền Giang vẫn bảo tồn được những món ngon “tiến vua” góp phần làm giàu thêm văn hóa ẩm thực của miệt sông Tiền. Với 4 hương vị gồm nham Gò Công, cuốn thịt luộc chấm mắm tôm chà Gò Công, bánh giá (hay bánh vá) Chợ Giồng và cơm rượu Gò Công – xôi vò góp mặt trong bữa tiệc “Phong vị Sông Tiền” hứa hẹn mang đến những trải nghiệm ẩm thực mới mẻ cho thực khách.
Từng là món tiến cung thời vua Tự Đức, nham Gò Công là món cao cấp mà chỉ dân ngày xưa khá giả mới biết. Gỏi trộn với thịt cua được người Gò Công gọi là “nham”. Bí quyết của món này nằm ở sự gắn kết, giao hòa hương vị giữa hải sản với thịt, rau và gia vị. Chọn cua làm nham nhất định phải chọn cua cái bởi chúng có phần gạch đỏ au như son. Rau trộn gỏi thì không thể thiếu lá diếp cá, thêm chút chua từ khế, chút chát của chuối hột. Tinh túy nhất của món ăn phải kể đến phần gạch cua được phi thơm cùng tỏi, thêm chút giấm son khuấy đều trên bếp lửa liu riu. Khi dậy mùi là biết gạch đã chín, nhẹ tay rưới đều lên dĩa rau.
Hay món bánh thơm thảo mang đậm chất miền Tây – bánh giá (bánh vá) Chợ Giồng, được lưu truyền có từ thời khai hoang lập ấp của người Việt vào thế kỷ XVII ở vùng đất này. Là khách mời đặc biệt tại sự kiện “Phong vị sông Tiền”, cô Đỗ Thị Kim Quyên – Trưởng BTC cuộc thi The Future Chef và là Giảng viên trường Đại học Hoa Sen ngành Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống, đã có những chia sẻ thú vị về món bánh này. Cô nói rằng: “Nhiều thực khách thường nhầm lẫn giữa bánh vá và bánh tôm. Thế nhưng bánh vá có hình tròn, đồng thời phần nhân của bánh có tôm, thịt, gan và đậu phộng. Quan trọng là người ta sử dụng nang mực để tạo hình cho bánh thêm phần bắt mắt và giúp tăng độ xốp. Ngoài ra, bánh vá còn sử dụng đậu nành tươi, được ngâm, xay nhuyễn và trộn với bột gạo, điều này tạo sự khác biệt so với các loại bánh chiên khác ở Việt Nam”.
Hơn hết, một điểm thú vị nữa của bánh giá là nằm ở cái tên. Tên gọi “bánh vá” xuất phát từ dụng cụ làm bánh và nguyên liệu chính của nó. Mặc dù nhiều người gọi là bánh giá, nhưng thực tế, phải có “vá” mới làm được món bánh này. Chính phần “vá” và “giá” là những thành phần quan trọng tạo nên sự đặc trưng của bánh vá.
Sự hấp dẫn của bánh vá không chỉ dừng lại ở tên gọi, hay việc kết hợp những nguyên liệu tươi ngon, mà còn ở cách chế biến. Theo cô Đỗ Thị Kim Quyên cho biết: “Dù bánh được chiên ngập dầu, nhưng khi nếm thử, bạn sẽ thấy dầu không bị ngấm vào bên trong bánh. Điều này nhờ vào cách pha bột và kỹ thuật chiên đúng cách, giúp bánh giữ được độ giòn mà không bị ngấy. Khi chế biến bánh giá, cần lưu ý hai điểm quan trọng. Thứ nhất, bột phải có độ sánh vừa phải, không quá loãng như bột bánh xèo, cũng không quá đặc như bánh bông lan. Thứ hai, khi cho các nguyên liệu vào chảo dầu, cần xếp chúng thành từng lớp đồng đều để khi chiên, các nguyên liệu kết dính với nhau. Nhờ đó, bánh có lớp ngoài giòn tan, còn bên trong vẫn giữ được sự mềm mại và hương vị tự nhiên của các nguyên liệu”.
Có thể nói, hành trình khám phá “phong vị sông Tiền” là cơ hội tuyệt vời để các thực khách trải nghiệm những món ăn đặc sắc, thể hiện rõ nét bản sắc văn hóa ẩm thực miền Tây sông nước, nơi hương vị và thiên nhiên hòa quyện tạo nên một ký ức khó quên.
