Tín hiệu khả quan về doanh thu
Đã qua rồi cái thời phim chất lượng thấp miễn có gương mặt những danh hài ở trung tâm poster là có thể kéo người xem ra rạp. Khán giả Việt ngày càng chủ động hơn và có nhiều quyền lực hơn trong việc quyết định sự thành bại của một tác phẩm. Đó là lý do mà bộ phim “Táo Quậy” đã chết ngay trên vạch xuất phát, mặc cho hệ thống rạp chiếu toàn quốc thu về xấp xỉ 350 tỷ đồng tiền bán vé (từ các bộ phim khác) trong suốt dịp Tết vừa qua.
Tuy nhiên, vẫn có vài trường hợp ngoại lệ như “Siêu sao siêu ngố” và “Trạng Quỳnh” của đạo diễn Đức Thịnh dù bị chê tơi tả vẫn thắng lớn trong hai năm liên tiếp. Nhờ chiến thắng của “Siêu sao siêu ngố” năm 2018, đạo diễn Đức Thịnh quyết định đẩy “Trạng Quỳnh” vào dịp Tết 2019 dù về mặt truyền thông, nó không hề có lợi: phim chỉ có gương mặt bán vé duy nhất là Trấn Thành, người cũng đang là nhà sản xuất và diễn viên chính cho bộ phim “Cua lại vợ bầu” ra mắt cùng thời điểm.
Lợi thế nghiêng hẳn về “Cua lại vợ bầu” khi bộ phim này nhận được nhiều sự ủng hộ từ khán giả, báo chí và số suất chiếu tại tất cả các cụm rạp. Nhưng “Trạng Quỳnh” cũng chẳng thiệt đi đâu, bởi ngay từ đầu, nó đã luôn được đặt trong thế đối đầu với “Cua lại vợ bầu”. Cuộc chiến sống còn giữa hai tác phẩm điện ảnh ầm ĩ khắp mặt báo, khiến khán giả dồn mọi sự chú ý vào chúng bởi ai cũng muốn đi tìm câu trả lời cho loạt thắc mắc: “Vì sao Trấn Thành có đến hai phim cùng lúc?”, “Liệu Đức Thịnh có chơi xấu Trấn Thành?”, “Bộ phim nào đáng xem hơn?”…
Việc Trấn Thành công khai chỉ trích thế lực đứng sau chơi xấu “Cua lại vợ bầu” thậm chí còn khiến dư luận hiển nhiên xem “Trạng Quỳnh” là bộ phim thay thế xứng tầm. Những ồn ào này cuối cùng mang đến kết quả hết sức khả quan, khi điện ảnh Việt lại có thêm một bộ phim đạt kỷ lục phòng vé và một bộ phim doanh thu trăm tỷ.
Được biết, kỳ vọng ban đầu của đạo diễn Đức Thịnh chỉ là 60 tỷ doanh thu cho “Trạng Quỳnh”, tức là dù thắng hay thua trước đối thủ, Đức Thịnh vẫn có thể mỉm cười với thành tích này. Giới chuyên môn có thể không công nhận tài năng của anh, nhưng rõ ràng Đức Thịnh đã thành công về mặt lợi nhuận.
Thiết lập luật chơi mới cho điện ảnh
Năm 2018, điện ảnh Việt Nam ghi nhận sự xuất hiện của 41 dự án phim nội địa ra rạp. Con số này là quá thấp so với 871 bộ phim được trang Box Office Mojo tổng hợp để thống kê tổng doanh thu phòng vé Bắc Mỹ trong cùng năm. Chính vì số lượng hạn chế nên chỉ cần vài phim dở, mảng tối của bức tranh càng dễ dàng lộ diện.
Sang đến đầu năm 2019, khi hai bộ phim – một có chất lượng tầm trung là “Cua lại vợ bầu” và một dở đến mức tệ hại là “Trạng Quỳnh” – ngang nhiên tiến vào danh sách những tác phẩm nội địa ăn khách nhất mọi thời đại, người ta lo ngại rằng thị trường điện ảnh Việt Nam đang đi xuống, sau những thành quả của “Em chưa 18”, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, “Dòng máu anh hùng”…
Nhưng đó chỉ là một phán đoán cảm tính. Điện ảnh bên cạnh việc là một bộ môn nghệ thuật, xét ở khía cạnh sản xuất, nó còn là một hình thức đầu tư kinh doanh. Vòng đời của một phim chiếu rạp rất ngắn, nhưng dòng tiền của nó có thể sẽ rất dài nếu doanh thu đủ tốt để các nhà sản xuất tiếp tục có tiền đầu tư cho các dự án tiếp theo. Với quy mô của thị trường điện ảnh Việt Nam, việc làm ra những bộ phim ăn khách nên được coi là ưu tiên hàng đầu, bởi nó thiết lập mối quan hệ mua – bán sòng phẳng giữa nhà sản xuất và khán giả.
Có chăng, điều duy nhất mà chúng ta đang thiếu là một tổ chức độc lập, đủ khả năng và uy tín để thống kê chính xác doanh thu của từng bộ phim như Box Office Mojo. Ngoài ra, cũng nên có một hệ thống đánh giá chuyên nghiệp được tập hợp từ những trang báo, chuyên gia uy tín để đại diện cho khía cạnh phê bình như IMDb, Rotten Tomatoes và Metacritic của Mỹ. Hai mảnh ghép này sẽ phần nào đẩy lùi mảng tối của bức tranh thị trường, tránh tình trạng nhà sản xuất thổi phồng doanh thu nhằm phục vụ mục đích PR hoặc dùng trò bẩn chơi xấu lẫn nhau.
Khi luật chơi được thiết lập, thị trường ắt sẽ có điều chỉnh. Càng nhiều nhà đầu tư đổ tiền vào thị trường, càng nhiều bộ phim được ra mắt, kéo theo đó là chất lượng phim cũng tăng ở mặt bằng chung. Mùa phim Tết qua đi, trong khi hai ê-kíp sản xuất “Cua lại vợ bầu” và “Trạng Quỳnh” đang lên kế hoạch đầu tư cho những dự án kế tiếp thì “Hai Phượng” và “Vu quy đại náo” đã lấp đầy những suất chiếu vừa được bỏ trống, biến giai đoạn nửa đầu năm 2019 thành cột mốc đáng nhớ của điện ảnh Việt.
Một nền điện ảnh phát triển phải là một nền điện ảnh có nhiều tác phẩm nội địa đạt doanh thu cao, dù nó hay hoặc dở theo đánh giá cảm tính của mỗi người.
