Bắt đầu từ ngày 17/5, Đài Loan (Trung Quốc) trở thành vùng lãnh thổ tại châu Á đầu tiên hợp thức hóa hôn nhân đồng giới và quyền bình đẳng giữa hôn nhân LGBT và hôn nhân dị giới. “Hôm nay là ngày đánh dấu một bước ngoặc mang tính lịch sử của Đài Loan, chúng ta đã tiến một bước dài đưa Đài Loan lên hàng các quốc gia tiến bộ trong lịch sử của thời đại” – bà Thái Anh Văn, Tổng thống Đài Loan không giấu được niềm tự hào.
Đạo luật vừa được thông qua sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 24/5/2019. Cụ thể, các nhà lập pháp Đài Loan phê chuẩn công nhận hôn nhân đồng giới, thay đổi từ ngữ về giới tính trong các văn bản luật pháp về hôn nhân, và thông qua hầu hết dự luật mới cho phép các cặp đôi đồng tính hưởng đầy đủ các quyền pháp lý về hôn nhân gia đình, bao gồm: lợi ích về thuế, bảo hiểm và quyền nuôi con. Tại thủ phủ Đài Bắc, hàng ngàn người đã xuống đường cùng hòa chung niềm vui bất tận này bất chấp trời mưa to.
Đài Loan từ sớm đã là nơi tiên phong trong việc đấu tranh vì quyền bình đẳng cho người đồng tính ở châu Á. Các cuộc diễu hành của cộng đồng LGBT chống lại sự phân biệt đối xử hàng năm ở Đài Bắc đã trở thành nguồn cảm hứng cho cả thế giới. Không chỉ gói gọn trong lãnh thổ, mà chiến thắng của Đài Loan chính là một ngọn lửa thắp sáng niềm tin, sức mạnh và hy vọng cho tất cả cộng đồng LBGT châu Á nói riêng, và thế giới nói chung.
Cùng nhìn lại những cột mốc đáng nhớ trong hành trình đấu tranh vì quyền LGBT đến từ các thế hệ lãnh đạo trong suốt chiều dài lịch sử Đài Loan
1999: Mã Anh Cửu khi còn đương chức thị trưởng, ông đã duyệt ngân sách 1 triệu USD cho hoạt động truyền bá và lan toả thông điệp về quyền lợi của người đồng tính. Chính sách tôn trọng người đồng tính được ông thể hiện trong những phát biểu vận động sự đoàn kết dân tộc trên đảo Đài Loan. Nhưng vẫn không có một hành động hợp thức hoá nào được thực hiện trong thời kỳ ông làm thị trưởng cũng như khi đảm đương chức Tổng thống.
2002: Tổng thống Trần Thủy Biển mời nhà vận động quyền hôn nhân đồng giới Nan Hunter và luật sư về quyền con người Michael Bronskito gặp ở văn phòng tổng thống, với mục đích cùng thảo luận hướng đến việc hợp thức hóa quyền hôn nhân đồng tính.
2003: Phó Tổng thống Lữ Tú Liên đề xướng đạo luật công nhận quyền tự do hôn nhân của người đồng giới trong bộ luật dự thảo về nhân quyền, nhưng nội dung điều luật đã không được Quốc Hội thông qua.
2016: Tổng thống Thái Anh Văn tuyên bố ủng hộ quyền của người LGBT được kết hôn trong một video, tiếp tục thể hiện quan điểm ủng hộ quyền cho người đồng tính – quan điểm chính trị truyền thống của Đảng dân chủ Cấp tiến và của chính bà trong quá trình tranh cử lẫn chương trình nghị sự sau khi đắc cử.
Những sự kiện quan trọng cũng như các bước tiến triển về pháp lý trong quá trình công nhận quyền bình đẳng dân sự và hôn phối của người đồng tính:
2004: Luật Giáo dục, đạo luật Bình đẳng giới tính xác lập việc công nhận bình đẳng cho các giới tính khác nhau trong học đường nhằm “làm phong phú tài nguyên con người và xây dựng một thế hệ xã hội bình đẳng”.
2012: Đám cưới Phật giáo đồng giới đầu tiên được tổ chức cho Hữu Á Đình và Huỳnh Ngọc Mỹ dưới sự chứng kiến của 100 khách mời. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân không được công nhận về mặt pháp lý.
02/2015: 80.000 người Đài Loan tham gia diễu hành tự hào đồng tính. Sự kiện diễn ra trong 4 ngày và thu hút cộng đồng LGBT từ khắp nơi đổ về.
03/2016: Khi người bạn đời đồng giới Tăng Kính Siêu qua đời vì bênh ung thư, giáo sư Jacques Picoux phát hiện mình không được quyền thay người yêu đưa ra quyết định y tế trong những giây phút cuối của cuộc đời, cũng như can thiệp vào tài sản chung của cả hai. Sau đó không lâu, người ta phát hiện ông nhảy lầu tự tử tại một tòa tháp cao tầng. Sau cái chết của Jacques Picoux, vấn đề hợp thức hóa quyền bình đẳng cho hôn nhân LGBT một lần nữa dấy lên mạnh mẽ trong giới chức và công dân Đài Loan.
8/11/2016: Dự thảo “Hôn nhân một vợ một chồng được áp dụng tương đương hiệu lực cho hôn nhân đồng giới” được thông qua.
26/12/2016: Lập pháp viện Đài Loan đề nghị xem xét lại Luật Hôn nhân Gia đình, bổ sung thêm một chương riêng cho hôn nhân đồng tính.
5/2017: Tòa Hiến pháp Đài Loan khẳng định việc chống lại hôn nhân đồng giới là vi phạm Hiến pháp (điều 5 và điều 22 quy định nội dung cơ bản về quyền con người) và đặt ra thời hạn 2 năm để chính phủ sửa luật. Nếu không, hôn nhân đồng giới sẽ tự động có hiệu lực.
11/2018: Thực hiện cuộc trưng cầu dân ý, 7 triệu người dân Đài Loan (chiếm 30% dân số) ủng hộ quan điểm hôn nhân chỉ nên được thực hiện giữa một người nam và một người nữ. Bên cạnh đó, hơn 6 triệu người đồng ý rằng chính phủ nên ban hành các hình thức kết hợp dân sự nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của những cặp đôi cùng giới nhưng không phải hôn nhân truyền thống.
15/7/2019: Đài Loan chính thức hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới.
24/5/2019: Đạo luật chính thức có hiệu lực. Từ đây cộng đồng LGBT xứ Đài là những người châu Á đầu tiên được pháp luật bảo vệ và có quyền mưu cầu hạnh phúc như bất kỳ ai.
