Để gói bánh, người ta thường sử dụng lá dong. Tuy nhiên, bạn cũng có thể gói những chiếc bánh chưng bằng lá chuối. Chiếc bánh chưng có thể gói bằng tay hoặc gói bằng khuôn tùy sự khéo léo của mỗi người. Một cái bánh chưng ngon, yêu cầu phải có nếp ngon, nếp nắm vai trò quan trọng nhất của bánh. Nếp phải thơm và dẻo. Bạn có thể chọn những loại nếp ngon nhất để gói bánh.
Thịt cũng nắm vai trò quan trọng trong bánh, bây giờ ai cũng sợ thịt mỡ, nhưng nếu không có thịt mỡ thì bánh cũng kém phần ngon. Phần thịt cổ, thịt vai là ngon nhất để làm bánh. Ngoài ra, hành tím và hạt tiêu là món gia vị không thể thiếu trong bánh.
Nguyên liệu: (cho 5 cái 12cm x 12cm)
+ 800 gr đậu xanh khô cà vỏ
+ 2,5kg nếp ngon
+ 500g thịt nạc vai hoặc thịt ba rọi, phần có mỡ
+1 bịch lá chuối
+ Gia vị: muối, đường, bột ngọt, hạt tiêu, nước mắm, hành tím
Cách làm:
– Hành tím lột vỏ rửa sạch chia làm 2 phần, 1 phần đập dập và 1 phần băm nhuyễn.
– Lá chuối hoặc lá dong rửa thật sạch hong gió cho khô mềm dẻo dễ gói. Nên rửa lá trước 1 ngày để lá có độ mềm dẻo nhất định và không bị rách, không bị xì ở các góc bánh.
– Thịt cắt miếng to khoảng 4 ngón tay, dầy 1cm, rửa sạch để ráo. Ướp thịt cùng với chút nước mắm ngon, bột ngọt, đường, tiêu và hành tím. Thịt cũng ướp trước 1 đêm, đậy kín cất trong tủ lạnh ngăn mát cho ngấm gia vị.
– Cách ngâm đậu xanh và gạo nếp:
+ Ngâm đậu xanh vào nước, nước ngập cao hơn đậu 2cm, cùng với 2 muỗng canh muối. Thời gian ngâm khoảng 4 tiếng.
+ Ngâm nếp vào nước, nước ngập cao hơn gạo 2cm, cùng với 5 muỗng canh muối. Thời gian ngâm khoảng 8 tiếng hoặc qua đêm.
– Cách hấp đậu xanh:
+ Đậu xanh sau khi ngâm mềm thì cho ra rổ xả lại nước lạnh cho sạch bụi bặm, để cho ráo nước.
+ Bắc xửng (chõ) hấp lên bếp, khi nước sôi thì cho đậu xanh vào xửng hấp cho chín mềm.
+ Khi thấy đậu xanh đã chín mềm thì đổ ra thau tán cho nhuyễn đậu xanh.
+ Nêm vào thau đậu xanh: 2 muỗng cà phê đường đầy, 2 muỗng cà phê đường vơi (Bạn có thể bớt đường theo khẩu vị gia đình), 2 muỗng cà phê đầy hạt tiêu.
+ Sau khi trộn gia vị hòa lẫn trong đậu xanh thì chia đậu xanh thành 10 viên bằng nhau, nắm tròn đậu xanh lại thành 10 nắm.
– Nêm vào nếp :
Nếp sau khi ngâm mềm cho nếp ngậm đủ nước thì xả sạch lại bằng nước lạnh. Cho 5 muỗng cà phê muối đầy và 1 muỗng cà phê muối vơi vào nếp, trộn đều cho muối hoà lẫn vào nếp.
– Lưu ý khi gói bánh:
+ Khi gói bánh phải lưu ý lớp đầu tiên thì phải quay mặt ngoài của lá ra ngoài để có được lớp ngoài xanh đẹp, lớp trong cùng thì phải để mặt lá ngoài của lá lên trên tiếp xúc trực tiếp với nếp, để bánh bóc ra được xanh đẹp. Nếu sơ ý để mặt xanh đậm của lá bên trong thì bánh ra sẽ không xanh đẹp đâu nhé.
+ Sau khi xếp lá vào khuôn, cho 1 bát nếp vào đáy bánh, dàn đều cho 1 viên đậu xanh vào. Dàn đều viên đậu xanh nhưng không dàn ra mép lá. Cho tiếp lớp thịt vào, tiếp tục cho 1 lớp đỗ xanh và cuối cùng là lớp nếp, lúc này bạn nhớ cho nếp áo hết đậu xanh và các cạnh thật kỹ.
– Cách nấu bánh chưng:
+ Dùng nồi to nhất bạn có, bạn dựng đứng bánh chưng vào nồi, lưu ý chiều cao của nước phải ngập gấp đôi bánh chưng.
+ Lót lá vụn dưới nồi, nếu bạn không có lá vụn thì dùng 1 bó đũa tre xếp dưới đáy nồi cũng được. Buộc 2 cái bánh chưng úp vào nhau, dựng đứng bánh chưng lên xếp vào nồi.
+ Bắc nồi bánh lên bếp, mở lửa lớn cho thật sôi, sau khi nước đã sôi bùng thì hạ lửa nhỏ nhất có thể, đậy nắp nấu trong khoảng 12 tiếng cho bánh lớn, 6 tiếng cho bánh nhỏ (nếu bạn làm thêm cho các bé). Lưu ý khi thấy nước hơi cạn thì bạn dùng một ấm nước sôi khác châm vào, bạn nhớ phải châm nước vào nồi bằng nước thật sôi, không châm bằng nước lạnh. Nếu bạn châm nước lạnh vào bánh, bánh sẽ không giữ được màu xanh của bánh, bánh sẽ vàng vàng không đẹp.
– Bánh sau khi nấu đủ tiếng thì vớt ra khỏi nồi cho ngay vào thau nước đun sôi để nguội, hoặc cho vào vài viên đá lạnh vào thau cũng được, lúc này nhớ đeo găng tay vào và rửa bánh, rửa thật sạch chất bẩn bên ngoài lá đến khi bạn thấy bánh không còn nhớt là được.
– Xếp bánh lên mặt bàn phẳng dùng 1 mặt phẳng và vật nặng để nén bánh cho thật chặt. Việc này sẽ giúp bánh chặt lại và tạo hình vuông vức cho bánh. Bạn cũng đừng đè nén bánh quá, bánh sẽ bị xì các cạnh.
– Một cái bánh chưng ngon là nếp phải dẻo, nhân phải thơm và béo, vị đậm đà, và mở bánh ra phải xanh mướt.
Bài và ảnh: Hoàng Thụy
Xem thêm: Cách làm bánh tét 3 màu