Mứt là món ăn chơi truyền thống không thể thiếu, chỉ dùng cho ngày Tết của người Việt chúng ta, trước là dành để đãi khách, sau là để cho gia đình thưởng thức trong những ngày Tết cổ truyền. Còn nhớ những ngày cuối tháng Chạp, toi luôn theo mẹ ra chợ để mua nguyên liệu, nào là những quả dừa thật dày cơm, quả bí xanh vừa to vừa tròn ục ịch như chú heo con, rồi khoai lang, khoai tây, củ gừng, hạt sen … về làm mứt Tết.
Ngày ấy ở quê tôi, nhà nhà đều tự làm mứt Tết và chia sẻ với nhau cách thức làm các loại mứt Tết sao cho vừa ngon vừa đẹp mắt mà không cần dùng đến bất cứ loại hóa chất nào gây hại cho sức khỏe. Vì thế, việc làm mứt trong những ngày sắp đến Tết đã trở thành phong tục đẹp đẽ từ xưa, làm mứt Tết mang đến một không khí nôn nao vô cùng và đó cũng chính là hương vị báo hiệu những ngày đầu xuân đang đến, mà lũ trẻ chúng tôi khao khát mong chờ nhất.
Tôi nhớ như in những buổi chiều tha thẩn trên con đường đi học về, tôi cứ đưa chiếc mũi của mình lên để ngửi từng làn hương thơm nức mũi nứt gừng cay cay, mứt dừa béo ngậy hòa quyện trong cái vị ngọt thanh tao của đường cát tỏa ra từ các gia đình đang làm mứt Tết, rồi những lúc hồ hởi phụ mẹ sên mứt dừa và thích thú ngửi cái làn hơi nhè nhẹ bốc lên thơm nức mũi, làm cảm giác nôn nao của một đứa trẻ mong đến Tết cứ thôi thúc thật lạ thường và một niềm hạnh phúc dạt dào khó tả.
Rồi ngày tháng trôi qua, những hương vị xuân ngày ấy cứ dần phai nhạt đi theo năm tháng. Cuộc sống cứ hiện đại lên, người dân quê tôi ít làm bánh mứt dần đi mà chỉ cần ra chợ thì đã có đủ loại bánh mứt vừa ngon, vừa đẹp mắt tha hồ mang về mà không phải mất thời gian làm từng loại mứt Tết nữa.
Nhưng cũng chính vì đời sống ngày càng khấm khá hơn mà phong tục làm mứt Tết của người xưa để lại đã dần mất đi, nên mỗi khi Tết đến tôi lại thấy buồn hơn, cảm giác hụt hẫng vô cùng. Tết ngày nay giống như một nhiệm vụ bắt buộc để làm cho qua quýt mà không mang một ý nghĩa thiêng liêng của ngày Tết cổ truyền như trước.
Ngày nay, mỗi khi Tết đến, từ các chợ đến siêu thị lại chưng ra hàng ngàn món nào là đủ loại mứt, đủ loại bánh kẹo được làm sẵn trông rất bắt mắt … nhưng người đi mua lại nơm nớp lo sợ vừa ăn bánh mứt Tết nhưng đồng thời cũng đưa vào cơ thể rất nhiều loại hóa chất độc hại dùng để làm bánh kẹo, mứt Tết trông cho thật hấp dẫn. Nhìn cảnh tượng ấy, tôi ước gì mỗi nhà có thể dành ra chút ít thời gian và tấm lòng của mình để tự tay làm từng loại kẹo, loại mứt thì sẽ an tâm về sức khỏe mà còn giữ gìn được phong tục từ ngàn xưa để lại, tạo cho các thành viên trong gia đình có một không khí chuẩn bị đón Tết tràn đầy niềm háo hức, để mỗi cái Tết qua đi là một niềm trông chờ Tết lại nhanh đến mà không phải cái cảm giác lo sợ đến Tết như bây giờ.
Salsa (theo Young Style)
