Ánh nắng mặt trời, khói bụi từ môi trường bên ngoài đã góp phần đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên của da, cũng như hình thành các sắc tố gây mụn, nám, tàn nhang… Nhóm Retinoid được xem là có hiệu quả cải thiện tác động của sự phân hủy collagen do tia cực tím gây ra, sự thoái hóa của các sợi đàn hồi và tình trạng viêm da. Trong đó, Tretinoin là hoạt chất có tính tác động mạnh và hiệu quả nhanh hơn so với các hoạt chất trong Retinoid.
Tretinoin là gì? Thành phần và công dụng
Tretinoin còn được gọi là Retinoic Acid, thuộc nhóm Retinoids – dẫn xuất của Vitamin A. Thành phần này thường được bào chế dưới dạng kem, sữa dưỡng thể và gel dùng ngoài da, với các mức nồng độ lần lượt là 0.01% – 0.025% – 0.05% – 0.1%.
Tretinoin có công dụng điều trị mụn trứng cá, phục hồi tổn thương da do ánh nắng mặt trời và chống lão hóa. Tretinoin hoạt động bằng cách thâm nhập vào bên trong tế bào da, đẩy nhanh vòng đời và tốc độ phân chia của các tế bào, thúc đẩy quá trình tẩy tế bào chết nhanh hơn, từ đó tăng cường tái tạo các lớp tế bào da mới khỏe mạnh hơn.
Tác dụng của Tretinoin
Tretinoin có tác dụng điều trị mụn
Trong sản phẩm trị mụn, Tretinoin thường được kết hợp cùng các thành phần kháng khuẩn và có hiệu quả cao với cả mụn trứng cá viêm và không viêm. Khi tác động vào chu kỳ thay đổi tế bào, Tretinoin sẽ đi sâu vào lỗ chân lông, ngăn không cho các tế bào da chết dính lại với nhau và làm tắc nghẽn lỗ chân lông, tẩy sạch bụi bẩn dưới bề mặt da, cải thiện tình trạng mụn hiện tại và ngăn ngừa hình thành các nốt mụn mới.
Ngoài ra, Isotretinoin – một dạng Tretinoin uống giúp cải thiện mụn trứng cá bằng cách giảm sản xuất dầu trên da, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông, giảm vi khuẩn gây mụn bên trong và trên bề mặt da, cũng như hỗ trợ làm giảm viêm.
Giúp làm mịn và cải thiện kết cấu da
Tretinoin có dạng hoạt tính sinh học cao nhất trong số các Retinoid dùng ngoài da, giúp tăng cường quá trình thay đổi lớp biểu bì trên da, giảm thiểu sự tích tụ của các tế bào chết. Khi đó, Tretinoin sẽ đẩy các tế bào da mới lên bề mặt, giúp làm mịn và cải thiện kết cấu da, phục hồi bề mặt da nhẵn mịn, đều màu.
Tretinoin có tác dụng giảm nếp nhăn
Không những thế, Tretinoin vừa kích thích quá trình sản sinh collagen, tăng tính đàn hồi của da, vừa ngăn chặn tia UV phá vỡ collagen, qua đó ngăn ngừa các nếp nhăn, cải thiện sắc tố da và tông màu, mang đến làn da mịn màng, tươi tắn.
Tretinoin và Retinol khác nhau như thế nào?
Tretinoin và Retinol đều thuộc nhóm Retinoids gồm các hợp chất có gốc từ Vitamin A và được xem là thành phần thiết yếu trong chu trình chống lão hóa với hiệu quả điều trị mụn và ngăn ngừa nếp nhăn từ sớm. Cơ chế hoạt động của hai hoạt chất này tương tự nhau, cùng thúc đẩy quá trình tẩy da chết nhanh chóng, kích thích sản xuất collagen, elastin và tính đàn hồi, mang lại làn da săn chắc, căng mịn. Tuy nhiên, Tretinoin và Retinol có mức độ tác động lên da không giống nhau.
Retinol là một dạng Vitamin A tự nhiên, có tính dịu nhẹ và ít gây kích ứng cho làn da nhạy cảm, có trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, dễ dàng mua mà không cần kê đơn. Dạng Retinol này phải trải qua các bước oxy hóa để chuyển đổi thành Retinoic Acid để tạo hiệu quả sử dụng. Trong khi Tretinoin là một dạng tổng hợp của Vitamin A, tác động trực tiếp lên các thụ thể Acid Retinoic có trên tế bào da, dẫn đến hoạt tính mạnh hơn Retinol gấp nhiều lần và được kê toa từ các bác sĩ. Vì thế, Tretinoin dễ gây kích ứng da, đặc biệt với da nhạy cảm.
Cách sử dụng Tretinoin hiệu quả
Tretinoin là loại thuốc được kê đơn, có nhiều dạng (gel, kem, sữa dưỡng, viên nang) và nồng độ khác nhau, vì thế việc sử dụng Tretinoin cũng cần tuân thủ thứ tự, sử dụng đúng cách để hạn chế tối đa các tác dụng phụ có thể xảy ra với làn da. Cách sử dụng thông thường của Tretinoin là thoa kem hoặc gel trước khi đi ngủ, với lượng vừa đủ để che phủ các vùng da đang tổn thương.
Trước tiên, bạn nên rửa tay cẩn thận; tẩy trang và rửa mặt với sữa rửa mặt dịu nhẹ, có độ pH cân bằng; lau khô mặt; thoa toner và đợi 20-30 phút trước khi thoa Tretinoin. Sau đó, bạn dùng đầu ngón tay để thoa một lượng nhỏ Tretinoin thành lớp mỏng lên vùng da cần điều trị và chờ tiếp 20-30 phút để Tretinoin thấm hoàn toàn vào da; sau đó tiến hành thực hiện các bước skincare còn lại.
Đối với làn da dầu, Tretinoin dạng gel có thể thẩm thấu nhanh vào da, có công dụng trị mụn hiệu quả hơn, nhưng sẽ dễ gây kích ứng cho da. Trong khi kết cấu chứa chất dưỡng ẩm trong sản phẩm kem hoặc sữa dưỡng Tretinoin sẽ thích hợp với da khô, da hỗn hợp. Dù vậy, để hạn chế tình trạng da khô, bong tróc trong giai đoạn đầu sử dụng Tretinoin, bạn nên ưu tiên sử dụng kem dưỡng có kết cấu dày, lành tính, chứa các thành phần thiên nhiên.
Tác dụng phụ thường gặp của Tretinoin
Mỗi loại da khác nhau sẽ có khả năng dung nạp Tretinoin khác nhau. Khi mới bắt đầu sử dụng, Tretinoin có thể gây kích ứng da như mẩn đỏ, da khô, bong tróc, châm chích và ngứa ở mức độ nhẹ đến trung bình trong vài tuần đầu là điều bình thường. Đây là hiện tượng thanh lọc Tretinoin, khiến bạn cảm thấy tình trạng da tệ hơn thay vì có hiệu quả phục hồi. Nguyên nhân là do các nốt mụn trứng cá bên dưới sẽ được đẩy lên trên bề mặt khi quá trình thay đổi tế bào bắt đầu. Các triệu chứng kích ứng này sẽ giảm dần khi da bạn thích nghi với thuốc.
Do đó, bạn nên bắt đầu sử dụng Tretinoin cách 1-2 đêm trong hai tuần đầu, đến khi làn da quen dần với hoạt chất này bạn có thể tăng tần suất sử dụng lên.
Nếu da bị mẩn đỏ, thay đổi sắc tố da, sưng tấy, phồng rộp, đóng vảy quá mức… bạn nên ngừng sử dụng và thăm khám tại các cơ sở y khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ngoài ra, những người mắc bệnh chàm có thể bị kích ứng nghiêm trọng, nên thận trọng khi sử dụng Tretinoin.
Lưu ý khi sử dụng Tretinoin
Không thể phủ nhận công dụng hiệu quả, mang lại làn da căng mịn, sáng khỏe của Tretinoin, nhưng đây vẫn là loại thuốc có hoạt tính mạnh, đòi hỏi sự tìm hiểu cẩn thận trước khi sử dụng. Đồng thời, bạn nên hiểu rõ tình trạng và nhu cầu của da, tham vấn ý kiến chuyên môn của bác sĩ và xây dựng chu trình chăm sóc da chặt chẽ giúp các tinh chất đạt hiệu quả tối ưu khi thấm vào da.
Tretinoin có thể làm mỏng lớp sừng, khiến da nhạy cảm và dễ bị cháy nắng hơn. Vậy nên, bạn cần dùng kem chống nắng phổ rộng, che chắn cẩn thận vào ban ngày để giảm thiểu những tác động tiêu cực đến làn da. Chính vì thế, bạn nên dùng Tretinoin vào buổi tối, trên làn da khô thoáng đã được làm sạch và duy trì sử dụng thường xuyên để đạt hiệu quả cao nhất. Với hoạt tính tác động mạnh, bạn không nên tự ý điều chỉnh tần suất, liều lượng dùng Tretinoin nếu không cần thiết, bởi điều này có thể làm gia tăng nguy cơ mẩn đỏ, bong tróc và đau rát.
Ngoài ra, khi sử dụng Tretinoin, bạn cũng nên hạn chế kết hợp với một số loại mỹ phẩm trong cùng một quy trình chăm sóc da như các sản phẩm chứa nhiều cồn, dòng sản phẩm trị mụn hoặc có chứa chất peel da (Benzoyl Peroxide, Resorcinol, Acid Lactic, Acid Salicylic…). Việc sử dụng các sản phẩm này cùng với Tretinoin có thể gây kích ứng da từ nhẹ đến nghiêm trọng.
