Nghệ sĩ thường có cá tính mạnh, muốn được tự do, thích làm việc độc lập, ham phá cách. Theo quy luật tâm lý ấy, nếu muốn chơi chung trong nhóm, làm chung trong êkíp thì “cái tôi nghệ sĩ” có khi phải “thu xếp lại” để cùng sáng tạo, chia sẻ cuộc sống. Điểm “mâu thuẫn” này khiến không ít chuyện “nóng – lạnh” xảy ra từ êkíp, nhóm hội, có thể làm “nhức đầu” cả người trong cuộc lẫn người hâm mộ!
Ca sĩ Thu Minh và Mỹ Lệ. |
“Buôn có bạn, bán có phường”
Chẳng phải ngẫu nhiên mà “vụ án Trà – Chanh” cho đến nay vẫn chưa khép lại. Gặp ca sĩ Phương Thanh, cô tỏ ra rất bức xúc: “Nếu có "hội nhà báo tử tế" như tôi biết thì cũng có những phe nhóm trong giới nghệ sĩ bênh vực nhau, chèn ép người khác. Tôi không "lập nhóm" nào cho mình cả và thấy rằng: Làm nhà báo thì hãy viết báo cho tốt, và tôi biết, đa phần là như thế; còn là nghệ sĩ thì cứ lo hát cho hay đừng lo chèn người khác”.
Bây giờ nếu lắng lại, Phương Thanh sẽ thấy có những nhóm rõ ràng và không phải cô không có lợi từ đó: có nhóm đồng tình, bênh vực cho cô; có nhóm nghiêng về phía blogger và nhóm… ở giữa chỉ trả lời “miễn bình luận” vì ngại mếch lòng của cả hai bên khi có báo chí hỏi đến. Trong các nhóm này, rất đáng chú ý ở đó là sự lên tiếng của những người cho rằng mình chơi thân với cả hai bên hoặc dù không thân với ai và họ cũng dám bày tỏ thẳng thắn quan điểm của cá nhân mình.
Thực tế sau vụ “đụng độ” không nên có kia, đã có những người ủng hộ bên này bị bên kia tẩy chay, cho vào “danh sách đen” hoặc bị loại khỏi “friend’s list”, khi chạm mặt ở ngoài thì bị nhìn dưới con mắt không mấy thiện cảm. Phe nào, nhóm nào trong làng báo văn hóa – văn nghệ, làng ca sĩ cũng từ “vụ” này mà… lộ diện.
Thị trường showbiz rộng lớn và phức tạp ở Sài Gòn rất dễ gặp những phe nhóm, êkíp “hòa nhập” với nhau rồi muốn “hòa tan” nhóm khác. Êkíp của Thế giới giải trí với Quang Huy – Ưng Hoàng Phúc – HAT – Quỳnh Anh, êkíp của Nhạc xanh với Duy Khánh – Nhật Tinh Anh – Khánh Ngọc và êkíp của HT Productions với Hoàng Tuấn – Đan Trường đã từng một thời “độp” nhau chan chát.
Trong giới showbiz, nếu không có hội có thuyền thì vừa rồi chưa chắc ca sĩ Thu Minh đã gật đầu với ca sĩ Mỹ Lệ và kéo thêm MC Thanh Bạch vào vụ kiện vô tiền khoáng hậu với tạp chí Mốt Việt Nam vì đã gán họ với danh xưng “ăn mặc phản cảm”. “Ba năm bị giải phản cảm tôi không phản ứng mạnh, đến nỗi gia đình còn bảo “sao con hiền thế?” Nhưng lần này, “họ” đưa cả tên chị Mỹ Lệ, người suốt một giai đoạn vừa qua không hoạt động mấy thì chúng tôi quyết định phải bắt tay với nhau làm cho ra chuyện”, ca sĩ Thu Minh nói.
Thế rồi, khi Thu Minh còn ở Mỹ lưu diễn thì mọi kế hoạch xúc tiến cho cuộc họp báo để tuyên bố khởi kiện được tiến hành. Và ngày họp báo có ai? Người đại diện cho ca sĩ Thu Minh, ca sĩ Mỹ Lệ, MC Thanh Bạch và một số khách mời thì đều là bạn bè, đối tác của Thu Minh như Dũng Yoko (thiết kế bìa đĩa), Hoàng Ngân (thiết kế trang phục), ca sĩ Nathan Lee (bạn thân của Thu Minh)…
Ca sĩ Hà Anh Tuấn và Lưu Hương Giang. | Đạo diễn Huỳnh Phúc Điền – ca sĩ Mỹ Tâm – Nhạc sĩ Lê Quang. |
Phía “đối phương” FADIN cũng là nơi mang “tư tưởng nhóm hội” nặng nề khi cứ nhìn vào các show diễn chính thức mà nơi này chủ trì như Tuần lễ Thời trang VN (Fashion Week), Vietnam collection grand prix thì thấy cứ năm này qua năm khác, “10 show như một” với sự xuất hiện NTK Minh Hạnh và các nhà thiết kế trẻ thân thuộc, các người mẫu của New Talent, một số người mẫu “ruột” khác (năm rồi Vietnam colletion thêm Hoa hậu Thùy Dung lần đầu tiên lên sàn diễn thời trang chính thức sau scandal bằng cấp), nhiếp ảnh gia Hải Đông…
Nhìn vào đó, có thể nhiều người sẽ nói: Tập thể cũ nhưng nếu có được những bộ trang phục mới thì cũng là điều đáng mừng. Vấn đề là êkíp có thấy nhạt và công chúng có thấy nhàm hay không!
Vài năm nay có Ngày hội Ca sĩ (Singer’s Day) được mở đầu tại một số địa điểm ở phía Nam. Đây trước hết là dịp để các ca sĩ có ít ngày xa rời hoàn toàn công việc để vui chơi, lắng nghe nhau, có thể góp phần tác động đáng kể cho các mối quan hệ thân tình; sau đó cũng có thể hiểu đó giống như cuộc “vận động hành lang” cho việc thành lập Hội Ca sĩ, giống như Hội Người mẫu sau bao “bươn trải” đã ra đời được vài ba năm nay (mà chưa rõ… hiệu quả thế nào khi còn quá nhiều “nhóm thế lực” khác nhau và vênh nhau trong làng thời trang Việt).
Ở Ngày hội Ca sĩ, vẫn có những ca sĩ bị… đánh rớt khỏi sân chơi chung “Singer’s Day” vì không được đơn vị tổ chức hài lòng, có những nhóm đã đi là phải có đôi có cặp, tách bạch với các nhóm khác nhưng Singer’s Day vẫn là một trong những “liệu pháp” tốt để cấu kết tình bạn của các sao.
Lúc bình thường, khi các ca sĩ tranh nhau hát solo, bằng đủ cách leo lên hàng vedette thì cũng có lúc cần “hài hòa hơn đẹp lẻ loi một mình” để hợp ca, hợp xướng và có người chỉ huy, hát bè, lĩnh xướng, làm được những việc to tát hơn như chung tay cho các hoạt động xã hội, cộng đồng mà chỉ có một cá nhân thôi thì không làm được.
Khi Singer’s Day mới tổ chức ở phía Nam thì tại phía Bắc, với sự chủ trì của ca sĩ Thanh Hoa, các ca sĩ Hà Nội đã có cuộc họp đông vui để ngỏ ý sẽ vận động cho việc ra đời Hội Nghệ sĩ hát Việt Nam, độc lập với Hội Nhạc sĩ, Hội Nghệ sĩ sân khấu đã có. Như thế, hẳn là rồi đây sẽ có nhiều “hội nhỏ” trong một “hội to” của làng showbiz.
“Đôi bạn cùng tiến” hay “thế lực ngầm”, “cát cứ”…?
Cuộc sống đời thường sao thì… showbiz Việt vậy, có rất nhiều nhóm hội để tụ họp vui vẻ và để làm ăn. Hẳn ai quan tâm “sao nội” thì đều nghe nhắc đến những đôi bạn, anh chị em thân thiết như ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng – ca sĩ Hồng Ngọc – nhiếp ảnh gia Thành Nguyễn, ca sĩ Thanh Lam – nhạc sĩ Lê Minh Sơn – nghệ sỹ violon Trịnh Minh Hiền, ca sĩ Hồng Nhung – Quang Dũng, bộ ba “sao mai” Tùng Dương – Ngọc Khuê – Khánh Linh, ca sĩ Hà Trần – nhạc sĩ Thanh Phương – nhà thiết kế Dũng Yoko, nhạc sĩ Đỗ Bảo – ca sĩ Tấn Minh – Ngọc Anh, ca sĩ Thu Minh – Đoan Trang – Đức Tuấn – Nathan Lee, ca sĩ Hà Anh Tuấn – Lưu Hương Giang – MC Thùy Minh – Thiết kế Cao Trung Hiếu, ca sĩ Hiền Thục – Tăng Nhật Tuệ, Nhạc sĩ Phương Uyên – ca sĩ Lê Minh, ca sĩ Thanh Thảo – người mẫu Thúy Vinh, Đạo diễn Vũ Ngọc Đãng – diễn viên “ruột” Lương Mạnh Hải – ca sĩ Thủy Tiên, cặp đôi Ngô Thanh Vân – Johnny Trí Nguyễn, vợ chồng đạo diễn Thanh Vân – Nhuệ Giang – diễn viên Hồng Ánh – biên kịch Nguyễn Quang Lập, đạo diễn Lê Hoàng – diễn viên Mỹ Duyên, đạo diễn Đỗ Thanh Hải – MC Thảo Vân – nhóm hài Gala Cười…
Ca sĩ Hồng Nhung và Quang Dũng. | Nhạc sĩ Đức Trí – ca sĩ Hồ Ngọc Hà. |
Đây là chưa kể đến những ban – nhóm nhạc, những người bạn cùng công ty hay trong câu lạc bộ. Có những “ngôi sao” trở thành bạn thân của nhau từ khi chưa bước vào hàng ngũ “celibrity”, có những đôi bạn giúp nhau sáng hơn lên và có những nhóm không chỉ là “cánh hẩu” trong cuộc sống mà còn trở thành êkíp làm việc chung, cứ sản phẩm của người này ra mắt thì có dấu ấn của người kia.
Làng showbiz Việt đã chứng kiến sợi dây tình cảm và mục tiêu cá nhân đã gắn kết, tạo nên nhiều êkíp mạnh có sự hợp tác ăn ý như ca sĩ Mỹ Linh – nhạc sĩ Dương Thụ – Anh Quân – Huy Tuấn, đạo diễn Huỳnh Phúc Điền – nhạc sĩ Lê Quang – ca sĩ Mỹ Tâm, nhạc sĩ Đức Trí – ca sĩ Hồ Ngọc Hà – quản lý Hà Quang Minh – nhạc sĩ Dương Khắc Linh, đạo diễn Việt Tú – biên tập Chu Minh Vũ – biên đạo múa Tấn Lộc – ánh sáng Dũng Martin – nhạc sĩ Thanh Phương, ê kíp Đại – Lâm – Linh (nhạc sĩ Ngọc Đại – ca sĩ Thanh Lâm – Linh Dung, nay có thêm nhà sản xuất Nhất Lý)…
Hiếm khi nào có chuyện những cái tên lạ khác chen vào những tập hợp này, lý do là các ê kíp đó đã hoạt động có tính hệ thống, được cài đặt, sắp xếp kỹ càng rồi, không dễ để kết hợp ăn rơ hay đạt hiệu quả tốt nếu có sự tham gia của đối tượng khác. Điều này thể hiện tính chuyên nghiệp rất cần thiết đối với ngành công nghệ tổ chức – trình diễn của Việt Nam, vì cũng như bao ê kíp chung sức làm nên những chương trình lớn trên thế giới, trong môi trường showbiz hiện đại, phải có những “thế chân kiềng” hay cần có sự “chụm lại” để tạo nên những “hòn núi cao” trong sáng tạo nghệ thuật.
Tuy nhiên, một mặt, êkíp cũng có thể dẫn đến tình trạng “cát cứ” và những “thế lực ngầm”. Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng từng kể, để có thể đứng độc lập như hiện nay, thì anh đã từng bị gạt bỏ khỏi khá nhiều "sô" diễn trong và ngoài nước, chỉ vì êkíp của "đối thủ cạnh tranh" không muốn một gương mặt khác như anh xuất hiện cùng “gà” của họ.
Độc lập và êkíp: Sao chọn lối nào?
Trong một số êkíp hay hội nhóm trong làng showbiz Việt hiện nay, cũng có tình trạng “bằng mặt nhưng không bằng lòng” xảy ra. Nhưng nếu một “cá thể” muốn “chỏi” ra, tách nhóm để lập nhóm mới thì đó không phải chuyện dễ để có thể trụ lại, tiếp tục “sống khỏe” được như trường hợp ban nhạc Mặt Trời Đỏ tách nhóm, sau một hồi tranh luận căng thẳng và nay Mặt Trời Đỏ, Mặt Trời Mới song song tồn tại, ăn khách như nhau!
Qua đó để thấy, để có thể tỏa sáng thì các "sao" ngày nay khó có thể "đơn thương độc mã". Thế mới có chuyện nhiều gương mặt mới phải chọn cách "đi đường tắt" bằng việc bám lấy một tên tuổi nào đó hoặc đu theo danh tiếng của họ và vì thế không ít ngôi sao đang đứng riêng hiện nay đều bày tỏ mơ ước có một ê kíp ăn ý, phù hợp, hiểu nhau.
Đây cũng là lúc câu chuyện của cá tính, bản năng nghệ sĩ, cái tôi sáng tạo độc lập trở nên mâu thuẫn hoặc để tránh “xung khắc” thì những “cái tôi” đó cần “gọt bớt”, kìm nén để dung hòa trong một êkíp chung, hòa hợp trong một nhóm. Còn nếu không gặp êkíp tâm đầu ý hợp, không thể gọt chân cho vừa… nhóm, thích làm việc độc lập hơn thì chỉ có cách tiếp tục ca bài đường riêng ta đi.
Trong showbiz Việt, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh từng tuyên bố “không thích có ca sĩ “ruột”, gặp ca sĩ nào hợp với mỗi xu hướng nhạc khác nhau anh theo đuổi thì cộng tác. Khác với người bạn của mình là Vũ Ngọc Đãng, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng không có quan điểm cứ phim của mình thì phải có ai theo cùng mà vấn đề là tổ chức casting, tuyển diễn viên công khai, ai hợp vai thì chọn!
Đạo diễn Vũ Ngọc Đãng và đạo diễn hình ảnh Nguyễn Tranh – Nguyễn Nam. | Êkíp Đại Lâm Linh. |
Về việc điều chỉnh bản thân để có thể đi chung đường với một êkíp, ca sĩ Nguyên Thảo nói: "Điều tôi thấy cần thiết nhất để hoàn thiện công việc của mình chính là có một ê-kíp làm việc chuyên nghiệp. Đây không hẳn là chuyện công nghệ lăng-xê để nổi tiếng, nhưng mỗi ca sĩ xác định gắn bó với nghề hát chuyên nghiệp đều cần sự trợ giúp về phát triển chuyên môn, kỹ thuật, thông tin….
Những người thành đạt đi trước không ai đứng một mình cả. Nếu tôi muốn được như thế thì tôi buộc phải thay đổi”. Thực tế, Nguyên Thảo “đi tắt đón đầu” được nhanh như ngày hôm nay là nhờ một phần không nhỏ ở sự hỗ trợ, đỡ đầu ở một số thời điểm nhất định của nhạc sĩ Dương Thụ, vợ chồng ca sĩ Mỹ Linh – Huy Tuấn và sự ưu ái từ các nhạc sĩ lão làng khác, cho dù để có một êkíp thực thụ bên mình thì cô chưa.
“Trong công việc và đứng trước một chương trình thì cái tôi nằm ở chỗ, bạn có đưa ra được một khái niệm nào mới đối với công việc của mình hay không, có cái mới thuyết phục, khả thi thì mọi người được kích thích sáng tạo, sẽ thấy sướng, sẽ nghe nhau, dốc sức cùng nhau thực hiện bằng được mục tiêu chung. Ví dụ như khi tôi đưa ra khái niệm "vở thời trang", nếu nhóm thực hiện không thấy “sướng” và cùng chia sẻ ý tưởng thêm thì làm sao thành công được.
Để chứng minh bản thân trong “team work” thì không nhất thiết cứ phải lúc nào cũng nhảy chồm chồm lên và độc đoán với mọi người thì mới thể hiện rõ “cái tôi” của mình. Tôi luôn nghĩ rằng xung quanh mình cần phải có rất nhiều người giỏi để biến cái tôi đó thành hiện thực!” – Đạo diễn Việt Tú, người từng cùng ê kíp của mình tạo nên nhiều chương trình đình đám, giải thích về “cái tôi nghệ sĩ” cần làm sao để có thể đứng được trong “cái ta của nhóm”.