Trong việc chăm sóc các cháu nội ngoại, tôi rất quan tâm đến môi trường sống tại gia đình.
Nhà cửa: Phải đảm bảo thoáng khí, cửa trước cửa sau hợp lý cho luồng khí sạch vào nhà. Mỗi sáng bao giờ cũng mở cửa 1 giờ đồng hồ, sau đó đóng bớt cửa tránh bụi bặm và gió lùa mạnh. Nhiệt độ trong nhà phải đảm bảo chuẩn 29oC, nhất là với trẻ sơ sinh vì nếu trong phòng không đủ nhiệt độ, trẻ dễ bị phù cứng bì.
Tỉ lệ trẻ mắc phù cứng bì vào mùa đông và tử vong là cực kỳ cao. Ngay cả việc giữ cho nhà thông thoáng cũng phải chú ý. Nếu cứ mở toang các cửa để gió lùa sẽ gây co mạch não do thiếu ôxi, không những nguy hại với trẻ nhỏ mà với cả người lớn tuổi.
Tắm rửa: Nguyên tắc của tôi là tắm từ dưới lên trên. Tôi không bao giờ gội đầu cho cháu trước khi tắm, trong khi rất nhiều y tá, hộ lý vẫn có thói quen tắm gội cho trẻ sơ sinh là gội đầu trước, tắm sau.
Cháu tôi luôn được giữ tóc khô trong quá trình tắm gội, sau khi tắm xong, mặc quần áo ấm mới đến việc gội đầu. Sau đó làm thật khô tóc. Khi đầu được giữ ấm, tuần hoàn máu lên não tốt thì cơ thể mới an toàn.
Ăn uống: Thức ăn của các cháu phải được đảm bảo tươi, ngon. Tôi dặn các con không bao giờ được cho cháu dùng lại thức ăn trong tủ lạnh. Mua đến đâu, ăn đến đấy. Thức ăn thừa như cháo không bao giờ được để lại, đến bữa sau đun lên và cho ăn. Các cháu tôi hầu như không bao giờ bị tiêu chảy do ăn uống.
Gia đình tôi cho các cháu ăn nhiều rau xanh và hoa quả hơn thịt để tăng cường vi lượng. Cháo cua, cá, hến được chế biến thường xuyên cho các cháu ăn hơn là những bữa cháo thịt.
Trong việc nuôi trẻ phải chú ý đến nghệ thuật cho trẻ ăn uống. Khi cho cháu ăn một thức ăn mới, phải cho thật ít, miễn là trẻ thấy ngon, còn hơn làm một bát tú hụ, trẻ phát sợ, lần sau không muốn ăn dù mẹ có làm ngon đến mấy.
Sinh tố bao giờ cũng được trộn 3 loại quả. Vì nếu cho trẻ uống một loại quả sẽ chỉ có một vài loại vitamin nào đó. Nếu trộn 3 loại quả vào một cốc sinh tố sẽ cung cấp nhiều hơn các loại vitamin và các chất vi lượng.
Ngủ: Tôi không cho các cháu ngủ tách phòng bố mẹ vì điều kiện Việt Nam không như nước ngoài. Các cháu dễ nhiễm lạnh vì trẻ ngủ hay đạp chăn. Gia đình tôi thường kê thêm đệm cạnh giường bố mẹ, vừa đảm bảo trẻ có không gian riêng, mẹ lại dễ dàng kiểm tra nhiệt độ ban đêm, giữ ấm cho trẻ.
Bệnh: Một số kinh nghiệm chia sẻ. Đối với bệnh viêm đường hô hấp, nếu trẻ bị chảy nước mũi có 3 màu vàng, xanh và gỉ sắt thì buộc phải dùng kháng sinh. Còn nếu chỉ chảy dịch mũi trắng hoặc bị tiêu chảy, phân toàn nước, các bà mẹ tuyệt đối không nên dùng kháng sinh cho con. Nếu phân có màu, nhầy mũi thì phải dùng kháng sinh do vi khuẩn đã xâm nhập thành ruột.
Nguyên Viện phó Viện Nhi Trung ương
