Kệ chứ, ai gièm cứ gièm, tình yêu chẳng lẽ không lớn hơn những lời thị phi vô căn cứ?
Kệ chứ, cái sự cưới đâu có giống chạy đua cự ly ngắn, hơn thua nhau từng giây; đâu có giống đánh bạc ở Las Vegas để cho kẻ thắng cuộc gom được hết (“The winner takes it all”) như trong bài hát xưa của ABBA?
Kệ chứ, cưới liền tay thì đâu có khó, vấn đề là ở chỗ có dẫn đến ly hôn liền tay hay không. Hình như thường thì hai chuyện ấy xảy ra cùng nhau, cái này dẫn đến cái kia một cách… tự nhiên.
Tôi thấy đôi uyên ương đáng ngưỡng mộ nhất là hai bạn Jonnny Depp và Vanessa Paradis. Họ có con với nhau, sống cùng nhau, đi đâu cũng có nhau, gắn đời mình vào nhau, bằng tình yêu bền chặt chứ không bằng tờ hôn thú đăng ký vội vã ở ủy ban phường. Tòa thị chính Tây hay ủy ban phường ta thì cũng thế, họ từ chối thủ tục đó.
Họ, một Mỹ một Pháp, người nào giữ quốc tịch người nấy, nhưng không vì thế mà Paradis không mỗi ngày một gần với lối sống Mỹ hơn, và Depp cũng chẳng vì chuyện giấy thông hành cấp ở đâu mà chẳng thể sống như một tay đàn ông Tây thứ thiệt. Hai người đan hòa vào nhau như một lẽ tất yếu của tình cảm, của thấu hiểu, của cảm thông (chắc là phải rất nhiều cảm thông vì Depp vốn có đời sống quá khứ rất giông bão, và Paradis cũng không kém), của tự do trong cách tổ chức đời sống. Chẳng cần lời thề nào trước người làm chứng; họ tự thề và tự chứng cho nhau. Thế không vui hơn ư?
Thế thì tại sao phải cưới ngay?
Sao phải vội “dán nhãn”?
Tôi nhớ lại lời hai người anh, nhạc sĩ Xuân Hồng và nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu, đã nói nửa đùa nửa thật với tôi khoảng năm 1995. Anh Xuân Hồng bảo, cưới đi mày, ngâm lâu không tốt đâu. Anh Cầu bảo, mày cưới nhanh để tao còn đi dự được chứ, không tao chết mất làm sao. Thế mà lời nói vận vào sự thật: cả hai anh đều không dự được lễ cưới của tôi. Mà ngay cả cuộc hôn nhân sau rất nhiều năm quen nhau cũng không giữ được bền. Vậy thì không nên để lâu, hay là không nên cưới?
Đây không là chuyện con chim phải tên sợ nhánh cây cong. Lại chẳng phải chuyện mê tín, nghĩ mình có “dớp” xấu, đâm ra phản đối hôn nhân. Tôi chỉ cho rằng những gắn bó trong tình yêu (nếu quả thật đôi lứa đã gắn bó bằng tình yêu) không nhất thiết phải được củng cố bằng đám cưới. Đám cưới có thể khiến người ta bỗng dưng chỉn chu hơn, có trách nhiệm hơn, cứng cáp trưởng thành hơn, nhưng đám cưới đồng thời cũng khiến người ta xơ cứng và máy móc hơn.
Nói thế không có nghĩa là tôi ủng hộ sống thử. Trong một bài viết cho Tạp chí Đẹp hai năm trước, tôi đã phân tích điều này. Giờ, tôi nhắc lại ngắn gọn: sống thử không giống như thật, không bao giờ là thật được. Còn hôn nhân thì đúng là thật, nhưng không nên tìm cách “dán nhãn” vội vã cho các mối quan hệ. Hãy để nó phát triển tự nhiên, theo cái cách đúng như khi hai người đến với nhau: hai người xa lạ gặp nhau, dần dần trở nên thân thuộc, quyến luyến, dần dần học cách gìn giữ nhau, cách đan cài hai đời sống vào làm một. Tiến trình của một mối quan hệ tự nó xảy ra, đâu có cần áp đặt, kiểm tra, đặt tên, dán nhãn. Tôi nghĩ vậy, tin vậy.
Hôn nhân – khoản hụi cần hốt sớm?
Hôn nhân truyền thống có vẻ đẹp đặc biệt của sự thủy chung, chia sẻ, thậm chí hy sinh và chịu đựng. Tiếc là chúng ta không còn sống trong thời đại truyền thống. Mà là thời đại truyền thông. Mọi nhiễu loạn xảy ra trong hôn nhân sẽ gây hậu quả đáng tiếc gấp nhiều lần sự trục trặc, ngộ nhận, thậm chí tan vỡ, của những cặp chưa cưới.
Khế ước hôn nhân mặc nhiên quy định ta phải làm theo những đòi hỏi của gia đình người phối ngẫu, bất kể bây giờ đã là thế kỷ hăm mốt và bất kể ta đã trưởng thành từ lâu, đã có nhân cách ổn định, nghề nghiệp ổn định và vị trí xã hội ổn định. Thường thì đòi hỏi thực chất là một cuộc đổi chác, đôi bên cùng có lợi: anh chị sống theo cách chúng tôi (bố mẹ vợ, chồng) muốn, thì anh chị sẽ có được tình cảm và sự bảo bọc của chúng tôi, bằng không thì anh chị tự lo lấy thân. Dù món quà trao đổi có to đến mấy, tôi thấy mất mát lớn nhất vẫn là mất mình. Đã mất mình thì tình yêu làm gì mà tồn tại nổi…
Bởi thế, hôn nhân nên là món quà sau cùng mà Trời ban cho những kẻ biết sống, biết yêu, biết giữ gìn hạnh phúc. Đừng bao giờ là khoản hụi hốt sớm để… yên tâm, để làm vốn cho những kế hoạch, để tránh bị gièm pha, để “cho giống người ta”.
Đã là sự cưới tử tế, vui vẻ, thì không bao giờ sợ lỡ. Ta chỉ lỡ những cơ hội, mà hôn nhân thì dứt khoát không chịu để cho ai xếp vào hàng cơ hội..
Hôn nhân đừng bao giờ là khoản hụi hốt sớm để… yên tâm, để làm vốn cho những kế hoạch, để tránh bị gièm pha…
Bài Quốc Bảo
* Các bài viết trong chuyên mục Sao Hỏa – Sao Kim:
