Muôn nẻo tai nạn hủy hoại “kho đạn”
Nhắc đến những tai nạn liên quan đến tinh hoàn, ắt hẳn nhiều người sẽ không quên trường hợp anh T.P.Y (25 tuổi, Q. Bình Tân, TP.HCM) bị xe buýt kéo lê đến mức hai tinh hoàn bị rớt ra ngoài vào ngày 8/7 vừa qua. Ngay sau tai nạn, anh Y được đưa vào cấp cứu tại một bệnh viện lớn trong tình trạng mất da bìu, hai tinh hoàn bị đứt rời, dương vật bị tổn thương nặng, đứt niệu đạo.
Các bác sĩ đã làm sạch đất đá dính trên vết thương rồi tiến hành khâu niệu đạo, cắt lọc da bìu để phủ lên dương vật. Tuy nhiên, anh Y vĩnh viễn mất tinh hoàn vì chúng không được sơ cứu đúng cách và đưa đến nơi chuyên về vi phẫu thuật mạch máu. Điều đáng nói là không ai nghĩ đến việc lấy một tinh hoàn đem đến những nơi như Bệnh viện Từ Dũ, Hùng Vương hay các trung tâm có khả năng lưu trữ mô tinh hoàn để “giữ của” ngay lập tức. (Điều này có thể “cứu nguy” cho khả năng làm cha vì sau đó, dù khả năng xấu nhất xảy ra (trên thực tế đã xảy ra) thì khi cần có con, có thể rã đông mô tinh hoàn, trích tinh trùng trong đó để làm thụ tinh trong ống nghiệm”.)
Cũng bị tai nạn giao thông, nhưng trường hợp của anh H.V.L (23 tuổi, Hà Nội) lại hy hữu hơn. Một lần bị va chạm giao thông và làm đổ xe, chiếc bật lửa ở trong túi quần của L mài mạnh xuống đường và đã phát nổ khiến hai tinh hoàn của L bị nát được L đưa vào viện cấp cứu trong tình trạng chảy máu vùng kín, tổn thương vùng bìu và tinh hoàn bị nát nên buộc phải cắt bỏ tinh hoàn để tránh hoại tử.
Một trường hợp khác, nạn nhân là anh B.V.T (27 tuổi, Long An) đang dùng búa chẻ củi thì lưỡi búa trượt khỏi cán, văng vào “của quý” khiến hai tinh hoàn của anh bị đứt lìa. Do thiếu kiến thức, người nhà đem hai tinh hoàn bỏ vào nước muối và trực tiếp cho đá vào bảo quản nên dù đưa đi cấp cứu ngay sau đó nhưng các bác sĩ vẫn không thể khấu nối tinh hoàn lại cho anh T được.
Trên đây là 3 trong những tai nạn gây tổn thất cho “kho đạn dược”, dù hiếm gặp nhưng lại rất dễ xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Tổn thất nặng nề
Theo BS Mai Bá Tiến Dũng, Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM, việc mất cả hai tinh hoàn do tai nạn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng làm chồng và làm cha vĩnh viễn vì việc này đôi khi cũng tương đương với chuyện người nam đó bị vô sinh. Việc này càng tai hại hơn khi nạn nhân là người chưa lập gia đình và chưa kịp chuẩn bị gì để đối diện với việc mình sẽ không bao giờ có khả năng duy trì nòi giống.
Tinh hoàn là nơi sản xuất ra tinh trùng và hormone testosterone ở nam giới. Nếu tinh hoàn bị phá hủy hoàn toàn, nạn nhân dần dần biểu lộ những dấu hiệu như: lông trên người rụng dần, khả năng sinh hoạt giới tính giảm đáng kể… Nếu dương vật cũng bị tổn thương (điều không thể tránh khỏi) thì rất khó giao hợp vì không thể duy trì sự cương dương vật, không có khoái cảm cực độ nên không thể xuất tinh.
Song song với những biến đổi về thể xác, những biến đổi về tâm lý do việc thiếu hormone testosterone cũng xảy ra. Nhiều người bị khủng hoảng tâm lý do mặc cảm, tự ti đến mức trở nên suy nhược thần kinh. Một số người khác dần dần xa lánh bạn bè, người thân, đôi khi tự hủy hoại mình vì cho rằng “không còn là đàn ông thì không đáng sống” nữa. Số khác lại sống trầm uất, khép kin, rất dễ bị kích động mỗi khi bị người khác trêu chọc hay vô tình nhắc đến chuyện có liên quan đến mình. Chính vì vậy, cách cấp cứu và xử lý của người thân, y bác sĩ đóng vai trò rất quan trọng.
Đừng lơ là bảo vệ “vốn quý”
Thông thường, các quý ông hiếm khi quan tâm đến chuyện tìm cách bảo vệ cơ quan sinh dục, đặc biệt là hai tinh hoàn. Trong khi đó, tinh hoàn thường chỉ được treo trong một túi bên ngoài cơ thể (bìu), không được bảo vệ bởi xương và cơ bắp như các bộ phận khác nên rất dễ bị tổn thương khi bị tai nạn, tác động. Chính vì vậy, việc chủ động bảo vệ “kho đạn” không bao giờ là lời khuyên thừa thãi. Một số lưu ý dưới đây có thể sẽ có ích cho quý ông:
– Luôn thắt dây an toàn khi lái xe hơi. Thận trọng điều chỉnh tư thế ngồi, hạn chế tác động đến tinh toàn khi đi xe đạp, xe máy.
– Mặc đồ lót jockstrap khi chơi thể thao hoặc đồ bảo vệ vùng kín khi tham gia hoạt động có thể bị va đập mạnh như chơi bóng chày, tập võ thuật.
– Cẩn trọng khi đứng gần máy móc dễ cuốn vào áo và da. Khi bị bắt buộc phải sử dụng thì tránh mặc trang phục quá rộng, lung nhùng và có dây lưng. Tuân thủ các quy định về việc sử dụng các loại máy móc này.
– Trữ tinh trùng khi có nghề nghiệp đặc biệt hay sau khi vừa xảy ra tai nạn (nếu có thể) hoặc trước khi tiến hành chữa một số bệnh.
|
Bảo vệ “tài sản” quý ông Nhiều quý ông nghĩ, tinh hoàn chỉ là một bộ phận phụ trong “vùng chiến sự” và tinh trùng như những chú “lăng quăng” bé xíu xíu luôn sinh sôi không ngừng nên chẳng cần để ý. Họ cho rằng thứ cần quan tâm chính là dương vật – bộ phận được cho là vũ khí giúp họ và bạn tình đạt được cảm giác thăng hoa. Thế nhưng, một khi khu vực “đạn dược” bị trục trặc sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng làm chồng, làm cha của các quý ông. Do đó, việc chủ động bảo vệ “vốn quý” là vấn đề cần được quan tâm. Các yếu tố nguy cơ khác Ngoài việc dễ tổn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động, nghề nghiệp – như máy móc cuốn vào làm dập nát hai tinh hoàn, máy quạt khí của vuông tôm, máy đuôi tôm của ghe thuyền đoạn lìa… hay những trường hợp hy hữu như bị heo, chó cắn, tinh hoàn còn rất dễ bị ảnh hưởng và tác động bởi các yếu tố nguy cơ khác. Trong các yếu tố nguy cơ dưới đây, một số có thể không phải là bệnh lý, không gây ra các vết thương hở, gây đau đớn nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng làm bố của nam giới, vì làm giảm chất lượng tinh trùng. Mời bạn tham khảo:
1. Nhiệt độ Tinh hoàn chỉ thực hiện tốt vai trò của mình khi được nuôi dưỡng trong môi trường có nhiệt độ thích hợp (khoảng 35 – 36 độ C, thấp hơn nhiệt độ cơ thể 1 – 2 độ C). Vì vậy, những thói quen xấu như mặc quần lót quá chật, tắm nước quá nóng và thường xuyên tắm hơi… làm tăng nhiệt độ của hai tinh hoàn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc sản xuất tinh trùng. 2. Viêm nhiễm Bệnh quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn là một trong những bệnh có tác động trực tiếp đến sức khỏe của tinh hoàn. Nó cũng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh phổ biến ở nam giới. Các bệnh như: viêm tinh hoàn, viêm đường sinh dục cũng ảnh hưởng đến việc sinh sản tinh trùng. 3. Mất cân bằng nội tiết tố Theo các nghiên cứu thuộc Đại học Cornel (Mỹ), nội tiết tố có vai trò quan trọng nhất đối với sức khỏe của tinh hoàn là các nội tiết tố sinh dục nam như: LH, FSH và testosterone. Vì vậy, sự suy giảm hay mất cân bằng của các nội tiết tố nói trên đều có thể làm ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng của tinh trùng. 4. Thiếu nhiều dưỡng chất Chế độ ăn thiếu một số dưỡng chất như vitamin A, vitamin C và kẽm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến “nhà máy” sản xuất tinh trùng là tinh hoàn. Vì vậy, để tinh hoàn khỏe mạnh, chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng cũng đóng vai trò rất quan trọng. 5. Chất kích thích, gây nghiện Ngoài việc gây hại cho não và tim, các chất kích thích gây nghiện có trong cà phê, rượu, thuốc lá và ma túy sẽ tác động đến chức năng của tinh hoàn, khiến việc sản xuất tinh trùng bị ảnh hưởng, làm tinh binh bơi chậm hơn hoặc gây xuất hiện tinh trùng dị dạng. Chính vì sự tác động này, những bệnh nhân khi điều trị vô sinh thường được bác sĩ khuyến cáo là không nên sử dụng các chất kích thích, gây nghiện trong quá trình điều trị. 6. Nồng độ pH Tinh trùng chỉ có thể hoạt động tốt và di chuyển mạnh mẽ trong một môi trường dung dịch có độ axit trung tính hoặc hơi kiềm một chút (pH từ 7-8). Môi trường axit hoặc kiềm quá cao sẽ làm cho khả năng di chuyển của tinh trùng bị hạn chế, hoặc có thể gây chết tinh trùng. Do vậy, sự thay đổi nồng độ pH trong tinh dịch sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của tinh hoàn và “tinh binh”.
7. Các biện pháp trị bệnh Việc truyền hóa chất để điều trị ung thư tất nhiên sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng. Vì vậy, trước khi điều trị ung thư, bệnh nhân nên đi trữ “của để dành”. 8. Môi trường sinh hoạt Môi trường sống hay làm việc quá nóng, thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất và dung môi hữu cơ cũng sẽ tác động đến quá trình sản xuất tinh trùng của hai tinh hoàn. 9. Từ trường Các nhà khoc học thuộc trường Đại học Bristol (Anh) đã khuyến cáo rằng việc tiếp xúc thường xuyên với từ trường (dù với tần số thấp) có thể gây tổn hại đến tinh hoàn, cụ thể là ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng. Vì vậy, nam giới cần hạn chế tiếp xúc với các thiết bị tạo ra từ trường như đường dẫn truyền điện, điện thoại di động.
|
|
Vài thông tin đặc biệt về tinh hoàn – Tinh hoàn có thể không đều nhau. Tinh hoàn chỉ bị coi là có một bên “lép” nếu thể tích của cái này dưới 2/3 thể tích của cái kia. – Thể tích trung bình của tinh hoàn đàn ông Việt Nam cỡ quả trứng gà ta (12 – 30ml) – Cơ bìu chính là cái máy điều hòa nhiệt độ của tinh hoàn. Khi nóng nực, cơ bìu nhả ra để tinh hoàn giãn ra khỏi cơ thể, bảo đảm tinh trùng sống tốt. Khi lạnh, cơ bìu co lại, đem hai tinh hoàn lại sát người hơn cho đỡ vướng víu. – Đường tưởng khi có kích thích tình dục thì chỉ có dương vật to và dài ra nhé! Thật ra lúc ấy cả tinh hoàn cũng to ra dù rằng sự cương tụ của máu ở tinh hoàn và bìu không rõ ràng như ở dương vật. – Không phải “ăn gì bổ nấy”, ăn nhiều tinh hoàn động vật thì tinh hoàn ở người càng “mạnh”. Chỉ cần ăn uống bình thường và giữ cho cơ thể khỏe mạnh thì “hai tròn” tự dưng sẽ khỏe mạnh theo. – Xét về mức độ ảnh hưởng trên cơ thể, giống nòi thì tinh hoàn quan trọng hơn hẳn dương vật, thậm chí kích thước dương vật còn chịu sự chi phối của hai “hòn bi” này. – Tinh hoàn cũng có thể có sỏi. Trong đại đa số trường hợp dù chưa tìm ra nguyên nhân gây ra nhưng đều lành tính. Theo quyển “Nam khoa cho mọi người” tập I, TS. BS Nguyễn Thành Như. NXB Trẻ, 2011 |
Theo Thế giới gia đình
