Tự làm mới sạch
Chị Liên (Bắc Ninh) chia sẻ: “Ngày nào đọc báo cũng thấy thông tin thực phẩm không an toàn, cho gì vào miệng cũng lo. Thế nên cái gì tự làm được thì cố làm cho yên tâm. Dạo trước ủ sữa chua bằng cách phơi nắng hoặc ủ trong mền nhưng giờ họ bán máy cho mình làm rất nhanh gọn. Máy làm sữa chua cũng rẻ nên mình mua luôn để phục vụ sở thích của cả nhà”.
Từ ngày có máy làm sữa chua, chị Liên tiết kiệm thêm được một khoản. Tính sơ sơ, 4 hộp sữa chua mua ngoài thị trường khoảng 18.000đ còn chị tự chế thì chỉ mất khoảng 10.000đ. Tự làm sữa chua còn khiến chị thích thú hơn bởi có thể điều chỉnh được các thành phần để phù hợp với khẩu vị của các thành viên trong gia đình: Cho nhiều sữa đặc để sữa chua đậm hơn hay cho thêm bất cứ hoại hoa qua nào mà gia đình thích. Chứ ăn sữa chua hoa quả sản xuất công nghiệp, chị Liên cũng nơm nớp lo không phải hoa quả thật mà chỉ toàn hương liệu và hóa chất. Còn chị Thu Hà cho biết: “Tự mình làm sữa chua để tiết kiệm và vệ sinh. Nhưng quan trọng tự làm còn là một cách thư giãn. Mình và bạn vè thi nhau trổ tài, sau đó cùng nhau thưởng thức, rút kinh nghiệm, chấm điểm. Những lúc ấy, mẹ con, bạn bè có thêm thời gian, chủ đề cùng quan tâm để trò chuyện”.
Suy nghĩ của chị Liên và chị Hà đã trở thành trào lưu chung của nhiều người nội trợ. Một số diễn đàn dành cho phụ như webtretho, lamchame,… nhiều thành viên đã lập hẳn Topic để trao đổi về kinh nghiệm làm sữa chua, cách mua máy, nguyên liệu để chế biến.
Có “sánh vai” với sữa công nghiệp?
Khi trào lưu làm sữa chua đang phát triển thì gần đây, một số phương tiện truyền thông đại chúng lại đăng tải phát biểu của đại điện một công ty sữa với nội dung: Sữa chua tự chế chỉ là sữa chua lên men, không tốt như sữa chua các công ty sản xuất vì không có lợi khuẩn.
Tuy nhiên, bàn về vấn đề này, PGS. TS. Nguyễn Thị Lâm, Viện dinh dưỡng Quốc gia lại cho rằng: “Với những người có kinh nghiệm thì việc tạo ra những sản phẩm sữa chua tự chế ngon, đầy đủ dinh dưỡng là hoàn toàn có thể. Những người có kinh nghiệm, pha chế đúng tỷ lệ các thành phần, có cách ủ, thời gian ủ thích hợp, đúng quy trình vệ sinh thì vẫn đảm bảo”.
Tăng cường lợi khuẩn, kích thích tiêu hóa là “chìa khóa” để các công ty sản xuất giới thiệu về sản phẩm. Vậy có thực sự sữa chua tự chế thì không có được lợi thế này? Trả lời vấn đề này, TS. Lâm cho biết, chưa có nghiên cứu cụ thể nào về số lượng vi khuẩn có lợi trong sữa chua tự chế nên khó có thể khẳng định sữa chua tự chế có nhiều hơn hay ít hơn so với sữa chua công nghiệp. Trên thị trường sữa chua công nghiệp, một số thương hiệu ghi rõ là bổ sung lợi khuẩn, một số thương hiệu thì không ghi. Vì vậy càng khó để chắc chắn rằng tất cả sữa chua công nghiệp có hàm lượng lợi khuẩn như nhau và cao hơn sữa chua tự chế. Nếu để so sánh thì chỉ nên ghi nhận rằng sữa chua sản xuất công nghiệp có lợi thế vì có nguồn cung cấp men giống, sữa tươi loại tốt, có điều kiện bảo quản đúng tiêu chuẩn, có khâu kiểm tra vệ sinh. Bất lợi của người làm sữa chua tự chế là khó có thể đảm bảo một công thức chuẩn, “đều tay” và nguyên liệu đảm bảo.
Đảm bảo cho hàng tự chế
Trước đây, khi máy làm sữa chua chưa ra đời thì người dân đã tự ủ sữa tươi thành sữa chua. Dùng máy cỏ thể đảm bảo vệ sinh, phương thức ủ, thời gian, nhiệt độ hơn ủ thủ công nhưng chúng không phải yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm.
Máy làm sữa chua đang dần trở nên quen thuộc với các bà nội trợ
Để đảm bảo chất lượng, tiến sĩ Lâm khẳng định chất lượng, tỷ lệ các nguyên liệu được xem là quan trọng nhất. Hiện nay, nhiều người dùng sữa đặc, sữa đậu nành hoặc tận dụng sữa bột công thức để dễ làm và giá rẻ. Nhưng nguyên liêu trên sẽ khiến sữa chua không ngon hoặc không đảm bảo chất lượng. Sữa chua tự chế từ sữa đặc sẽ thiếu vitamin, khoáng chất vì sữa đặc có hàm lượng đường lớn, thành phần sữa nguyên kem thấp. Sản phẩm làm từ sữa bột hoặc sữa đậu nành, sữa công thức sẽ dễ tách nước, nhanh vữa nên khi ăn sẽ giảm cảm giác mịn, bảo quản khó hơn. Vì vậy, TS. Lâm khuyên chị em nên chọn sữa tươi nguyên chất làm nguyên liệu chủ đạo.
Dụng cụ ủ, nhiệt độ và cách ủ nếu không được sát trùng, giữ vệ sinh cẩn thận sẽ khiến sữa chua tự chế mất vệ sinh. Bởi vậy, khi tự ủ sữa bằng nồi, mền thủ công nên đậy kín để tránh ruồi, muỗi, vi khuẩn. Các cốc lọ, máy ủ phải được rửa sạch sau mỗi lần dùng (hoặc phơi nắng để diệt vi khuẩn). Lưu ý cốc, lọ, thìa dùng một lần để đựng sản phẩm thì không được sử dụng lại. Những sản phẩm sau khi ủ mà chưa dùng tới thì cần được bảo quản trong tủ lạnh, tránh suy nghĩ chúng được “làm chua” như dưa cà thì có thể bảo quản ở nhiệt độ thường, tránh để quá lâu trong máy.
