Phương pháp rửa mặt bằng nước lạnh được tôn vinh như bí quyết “vàng” giúp da hết mụn, căng bóng, tươi trẻ. Nhưng khoa học nói gì về điều này?
Jennie (BLACKPINK) từng chia sẻ rằng cô thường tắm bằng nước đá sau các buổi tập luyện để thư giãn cơ bắp và làm dịu cơ thể. Lady Gaga cũng chọn nước lạnh như một phần trong quy trình giảm đau cơ sau khi biểu diễn, trong khi Dua Lipa yêu thích cảm giác sảng khoái và tươi mới mỗi sáng từ việc dội nước lạnh lên mặt. Từ các ngôi sao K-pop đến Hollywood, nhiều ngôi sao nổi tiếng áp dụng như một liệu pháp phục hồi thể chất và làm dịu làn da.
Chưa hết, trên mạng xã hội, xu hướng “ice bath” hay rửa mặt bằng nước lạnh đang trở thành cơn sốt với hàng triệu lượt xem. Các clip ngâm mặt vào bát nước đá được dựng cực kỳ hấp dẫn, đi kèm caption đầy hứa hẹn như: “Da căng bóng sau 3 ngày”, “Giảm mụn siêu tốc không cần mỹ phẩm”… Nhưng liệu nước lạnh có thực sự kỳ diệu như lời đồn?
Sự thật là, nước lạnh có một vài lợi ích rõ rệt đối với làn da nếu bạn biết dùng đúng cách. Nhiệt độ thấp giúp làm co mạch máu, từ đó giảm mẩn đỏ, dịu viêm và phần nào hạn chế sưng tấy do mụn. Da cũng có xu hướng tiết ít dầu hơn trong môi trường mát mẻ, nên lý thuyết về việc giảm bã nhờn cũng không hoàn toàn vô lý. Thêm vào đó, rửa mặt bằng nước lạnh được đánh giá là dịu nhẹ hơn nước nóng vốn dễ phá vỡ lớp dầu tự nhiên và làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
Tuy nhiên, câu chuyện không đơn giản như việc vốc một gáo nước lạnh và mong làn da sẽ “biến hình” chỉ sau vài ngày. Mụn trứng cá không chỉ đến từ bề mặt mà bắt nguồn từ nhiều yếu tố phức tạp: từ bít tắc lỗ chân lông, vi khuẩn, dầu thừa, đến hormone và lối sống. Vì vậy, nước lạnh có thể hỗ trợ làm dịu da trong ngắn hạn, nhưng không thể thay thế hoàn toàn một quy trình chăm sóc da bài bản.
Nếu chỉ rửa mặt bằng nước lạnh mà không sử dụng sữa rửa mặt phù hợp, bụi bẩn và bã nhờn vẫn có thể tồn đọng trên da, thậm chí còn khó loại bỏ hơn, vì nước lạnh không có khả năng làm tan dầu tốt như nước ấm. Trên thực tế, nếu bạn từng rửa một chiếc chảo có dính dầu dừa bằng nước lạnh, bạn sẽ nhận ra rằng dầu không tan ra mà đông lại, bám dính và rất khó làm sạch, tương tự như cách dầu thừa trên da phản ứng với nước lạnh.
Nước lạnh không có khả năng làm sạch sâu, và nếu sử dụng quá thường xuyên, bụi bẩn và bã nhờn có thể tích tụ trên bề mặt và bên trong lỗ chân lông tạo môi trường lý tưởng cho mụn phát triển. Thêm vào đó, nước quá lạnh có thể làm tổn thương hàng rào bảo vệ da, gây mẩn đỏ, thậm chí dẫn đến tình trạng phát ban do lạnh ở một số người có cơ địa nhạy cảm.
Theo bác sĩ da liễu Marisa Garshick, giảng viên lâm sàng tại Bệnh viện New York Presbyterian-Cornell, nước lạnh có thể giúp làm dịu da, nhưng nếu sử dụng quá thường xuyên mà không làm sạch hiệu quả, bụi bẩn và dầu thừa vẫn có thể bám lại, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng mụn. Bà cũng nhấn mạnh rằng, nước lạnh không thể thay thế một chu trình chăm sóc da khoa học, đặc biệt với những làn da dễ bị mụn hoặc đang gặp vấn đề về hàng rào bảo vệ da.
Điều đó không có nghĩa là bạn nên “bài trừ” nước lạnh. Với làn da khỏe và thích nghi tốt, rửa mặt bằng nước lạnh vào buổi sáng hoặc kết thúc chu trình chăm sóc bằng một làn nước mát có thể giúp giảm bọng mắt, cải thiện tuần hoàn máu, mang lại cảm giác tỉnh táo và vẻ ngoài tươi tắn hơn. Tuy nhiên, những lợi ích này thường chỉ kéo dài vài giờ.
Nước lạnh mang lại một số lợi ích cho cơ thể và làn da, nhưng cũng không phải phép màu. Để kiểm soát mụn một cách hiệu quả, đặc biệt trong mùa hè nắng gắt, độ ẩm cao và mưa bất chợt, làn da cần được chăm sóc bằng một chu trình rõ ràng, đều đặn và khoa học.
Bước đầu tiên trong chu trình chăm sóc da mụn luôn là làm sạch và trong mùa hè, điều này càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Sữa rửa mặt dịu nhẹ, có khả năng làm sạch dầu thừa và cặn bẩn mà không làm khô rát da là lựa chọn tối ưu. Những sản phẩm chứa salicylic acid (BHA) có thể giúp làm sạch sâu lỗ chân lông, hỗ trợ giảm viêm và ngừa mụn ẩn. Tuy nhiên, nếu da bạn đang bị kích ứng hoặc có hàng rào bảo vệ yếu, hãy ưu tiên các công thức dịu nhẹ hơn, như sữa rửa mặt chứa chiết xuất trà xanh, rau má hoặc panthenol.
Sau bước làm sạch là toner hoặc essence…, những sản phẩm giúp cân bằng độ pH và chuẩn bị da hấp thụ tốt hơn các hoạt chất trị mụn. Tiếp đến là các hoạt chất đặc trị. Đây là bước quan trọng trong chu trình chăm da mụn. Vào mùa hè, làn da thường nhạy cảm hơn với ánh nắng nên bạn cần đặc biệt lưu ý khi sử dụng retinoid (như adapalene hoặc tretinoin), và chỉ nên dùng vào buổi tối, kết hợp với dưỡng ẩm phục hồi. Ban ngày, niacinamide là lựa chọn lý tưởng nhờ khả năng kháng viêm, kiểm soát dầu, đồng thời làm sáng vết thâm sau mụn mà vẫn an toàn dưới ánh nắng.
Dưỡng ẩm là bước không thể thiếu, kể cả khi bạn có làn da dầu. Trong mùa hè, hãy ưu tiên các sản phẩm dạng gel hoặc lotion nhẹ, chứa hyaluronic acid, glycerin hoặc squalane để cấp nước mà không gây bí da. Bỏ qua dưỡng ẩm vì sợ “dầu” chỉ khiến da tiết dầu nhiều hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng mụn.
Và cuối cùng, không có làn da khỏe mạnh nào thiếu bước chống nắng. Với khí hậu nắng gắt như mùa hè ở Việt Nam, việc sử dụng kem chống nắng phổ rộng SPF từ 50 trở lên là điều bắt buộc. Nên chọn các công thức oil-free, non-comedogenic (không gây bít tắc lỗ chân lông), có thể chứa thêm thành phần làm dịu như zinc oxide, niacinamide hoặc chiết xuất centella asiatica để tăng cường bảo vệ da mụn.
