Không giống như Leonardo da Vinci, Michelangelo, hay Vincent van Gogh, có rất ít tác phẩm về hội họa được xuất bản ở Việt Nam đề cập đến cái tên Rembrandt, bất chấp việc ông là một trong những danh họa vĩ đại nhất lịch sử hội họa châu Âu. “Rembrandt: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh” là một trong những cuốn sách hiếm hoi khái quát đầy đủ về cuộc đời và sự nghiệp của vị danh họa vĩ đại này.
Khi đọc tiêu đề cuốn sách này, hẳn bạn sẽ tự hỏi Rembrandt có đóng góp to lớn đến thế nào cho hội họa mà được ca tục đến vậy? Khoan bàn đến các tác phẩm tiêu biểu, thì ông dường như chính là “cha đẻ” của trào lưu chụp ảnh “tự sướng” (selfie) cực kỳ phổ biến hiện nay. Trước khi máy ảnh ra đời, Rembrandt đã khắc họa lại cuộc đời mình thông qua những bước chân dung tự họa từ khi còn niên thiếu, đến lúc trưởng thành, trở thành một họa sĩ vĩ đại, sau đó già đi trong cô độc. Bằng ngôn ngữ hội họa độc đáo, ông đã vẽ nên cuốn tự truyện về cuộc đời mình khiến cả thế giới phải trầm trồ thán phục.
Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606 – 1669) là danh họa người Hà Lan nổi tiếng với kỹ thuật điêu khắc axit bậc thầy, là điển hình cho sự sống động và đa dạng của thị trường nghệ thuật châu u trong thế kỷ 17. Di sản ông để lại cho hậu thế bao gồm hơn 600 bức tranh sơn dầu, 1.300 bức tranh khắc, 2.000 bức phác thảo… Ông là thầy dạy vẽ của gần như tất các họa sĩ hàng đầu ở Hà Lan thế kỷ XVII. Một số tác phẩm nổi tiếng nhất của Rembrandt có thể kể đến như “Tuần đêm”, “Cơn bão trên biển Ga li lê”, “Bài học giải phẫu của bác sĩ Nicolaes Tulp”,…
Vào giai đoạn nghệ thuật châu Âu đang ở Thời kỳ Phục Hưng với những bức tranh lộng lẫy, tráng lệ đặc trưng, Rembrandt lại đem đến cho công chúng những bức vẽ có phần xấu xí và đi ngược lại tiêu chuẩn thẩm mỹ đương thời. Tuy nhiên, chính vì vậy mà tranh của ông lại nhận được sự quan tâm đặc biệt, vì cái xấu xí, nghèo đói được ông truyền tải quá chân thật trong từng nét vẽ. Rembrandt đã làm nổi bật kỹ xảo của hội họa khi thực hiện những bức chân dung khám phá bản chất của chủ nghĩa hiện thực. Khi đến gần, người ta kinh ngạc bởi độ dày của sơn, những gợn màu và đường rãnh. Quan sát từ xa, bức tranh trở nên chân thực đến không tưởng và người xem dường như có thể “thấu suốt” được cả tâm hồn của nhân vật trong tranh. Nếu các họa sĩ cùng thời tìm đến cái đẹp để làm cảm hứng, thì Rembrandt không ngại khắc họa những gì bị cho là xấu xí nhất, vì đó cũng là một phần của cuộc sống. Nghệ thuật của ông không vẽ nên một thế giới đẹp đẽ mơ mộng, mà nó là sự thâu tóm tất cả nội tâm con người để rồi hữu hình hóa qua những nét vẽ tài tình. Đúng như thi hào Goethe xem tranh của ông đã phải thốt lên: “Rembrandt là một nhà tư tưởng”.
Không chỉ nổi tiếng với nghệ thuật vẽ chân dung, Rembrandt còn là bậc thầy của điêu khắc axit. Ông thử nghiệm với các cách khác nhau để khắc lại hình ảnh của mình, thường khám phá ra những phương pháp sáng tạo đột phá. Ông dùng sáp mềm phủ lên bề mặt bản khắc bằng đồng, để vẽ trên đó các đường nét, rồi làm những đường rãnh sâu hơn bằng dụng cụ khắc nguội có mũi nhọn. Khi in, chất liệu trung gian ưa thích của ông là giấy da bê, giấy Nhật Bản hoặc giấy Trung Quốc; ông tìm kiếm những loại giấy không thường dùng.
Và cuộc đời cũng như sự nghiệp nghệ thuật vĩ đại ấy của Rembrandt đã được diễn giải một cách đầy ấn tượng trong cuốn sách “Rembrandt: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh”. Hơn 200 trang sách sẽ đưa người đọc vào hành trình khám phá cuộc đời vị danh họa nổi tiếng, đặt trong bối cảnh lịch sử của thế kỷ 17 ở đất nước Hà Lan. Đặc biệt, tác giả đã có sự phân tích, diễn giải chuyên sâu về tiến trình sáng tạo của Rembrandt và những ảnh hưởng đã dẫn dắt ông từ phong cách Baroque phô trương sang một phong cách bớt hoa mỹ hơn. Sách cũng bao gồm 300 tác phẩm ấn tượng của Rembrandt, được chú giải với những thông tin quan trọng cùng phân tích từ chuyên gia về phong cách và kỹ thuật vẽ. Tranh được in màu sắc nét, giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất khi khám phá những tác phẩm xuất sắc của vĩ nhân này.
Nếu bạn quan tâm đến lịch sử, văn hóa, nghệ thuật nói chung, đặc biệt là nền nghệ thuật Hà Lan trong Thời kỳ Hoàng kim (thế kỷ 17); và danh họa Rembrandt nói riêng, thì đây sẽ là cuốn sách vô cùng hữu ích, xứng đáng để bạn bỏ thời gian nghiên cứu.
