Quản lý “tự nhiên hương”

Cơ thể chúng ta có mùi đặc trưng riêng và thường là sự hòa quyện của nhiều thành tố. Phần lớn mùi cơ thể đều có tính đặc thù, người này khác người kia, nhưng trừ một số trường hợp nổi trội, còn lại với khứu giác bình thường, cũng khó có thể phân biệt. Mùi “gia bản” khó cất lời còn vì bị che khuất bởi các loại mùi tự nhiên cường độ mạnh khác.

Mồ hôi – kẻ ăn to nói lớn

Đầu bảng phải kể đến mồ hôi, thành viên có “tiếng nói nặng ký” nhất của mùi cơ thể. Phát tích từ hàng triệu tuyến và rải khắp châu thân, mồ hôi là một tạo tác khá đặc biệt của tự nhiên: vừa là sản phẩm bài tiết, vừa là kênh điều hòa thân nhiệt.

Mang theo những chất bị cơ thể thải bỏ, trong đó có một số chất hôi hám như hợp chất amoniac, axit béo phân tử thấp khiến mồ hôi – như cái tên của nó – thường nặng mùi và hơi ngả sang mùi chua nồng. Hơn thế, là công cụ giải nhiệt nên mồ hôi là một trong những loại dịch tiết có thể xuất lộ với số lượng lớn. Vừa nặng về mùi, vừa lắm về lượng, nên dễ hiểu, trời sinh mồ hôi luôn là nhân vật “ăn to nói lớn” trong bài toán tổng mùi cơ thể.

Ngoài các tuyến tiết bình thường, mồ hôi còn làm hao tổn giấy mực vì vài nhân vật đặc biệt mà sự can dự của chúng để lại dấu ấn khó phai trên người chủ nhân. Đầu têu là tuyến mồ hôi nhầy, thường trú tại một số vị trí như hốc nách, đầu nhũ hoa, vùng sinh dục, cho ra loại mồ hôi mùi nặng (có thêm glycogen, cholesterol), nếu quá thể sẽ sinh chứng “hách từ trong nôi”.


Bữa cỗ của kẻ ăn nhờ ở đậu

Thật ra, thành phẩm sau cùng có mặt trong không khí thường không phải nguyên bản mồ hôi, mà là sản phẩm sau “bữa cỗ” của đám vi khuẩn thường trú trên da. Chất thải đầy “dinh dưỡng” cộng với sự ẩm ướt biến mồ hôi thành tiệc tùng cho đủ loại khách trú. Không may, hầu hết thành quả sau những cuộc chè chén này cho ra mùi nhức đầu hơn nguyên liệu nhiều, điển hình là chứng hôi hách. Đây cũng là một hình thức vạn biến của mùi cơ thể. Cớ sự giải thích vì sao nhiều người tự thẩm tra mùi cơ bản không đến nỗi nào, nhưng có lúc chúng lại bất ngờ phản chủ.

Những vị khách vãng lai

Chìm lỉm dưới cái bóng của kẻ   mạnh nhưng thực tế, những chất mùi có xuất thân khác vẫn âm thầm có mặt, trong một số trường hợp chúng vẫn có thể chen lên.

Đầu tiên là loại mùi tạm gọi “mùi hocmon”, sản phẩm của tuyến ngoại tiết có mặt tại vùng sinh dục. Với nhiệm vụ được giao, loại mùi chuyên dụng này thường tăng hiệu suất vào những thời điểm như dậy thì, phát dục, rụng trứng hay thời biểu tiết hocmon hằng ngày. Loại mùi tính dục này còn được gọi là pheromon, chất được nhiều loài động vật dùng để hấp dẫn bạn tình vào mùa tìm bạn. Con người không cần nhờ đến một phương tiện thô thiển và nặng mùi như thế để tán tỉnh, cộng với việc vệ sinh, nên loại mùi đặc biệt này gần như không có cơ hội xuất hiện, trừ một số trường hợp vượt trội hoặc thiếu chăm sóc vệ sinh, thường rơi vào những cậu trai, cô bé mới lớn chưa có kinh nghiệm.

Một loại mùi định kỳ mới ghé khác từ vài loại dịch tiết. Với phụ nữ là kinh nguyệt (hỗn dịch gồm máu, niêm mạc tử cung, dịch tiết âm đạo…). Nếu đảm bảo vệ sinh kinh nguyệt tốt thì vị khách “nguyệt san” ít khi làm khó chủ nhân, sẩy tay, nếu có, thường chỉ ở những thiếu nữ mới lớn.

Các chàng cũng có riêng loại mùi cho cánh mình, đó là chất bựa sinh dục, sản phẩm của bao quy đầu, dễ kẹt lại ở các ngóc ngách, đặc biệt ở những chàng mắc tật hẹp bao quy đầu (phimosis). Bựa sinh dục không chỉ có mùi kém lịch sự mà sự lưu cữu lâu ngày của chúng còn gieo mầm họa đáng sợ: ung thư dương vật.

Những cuộc hôn phối thảm họa

Không chỉ đến từ những sản phẩm tự nhiên, mùi cơ thể còn có thể là tác phẩm của những sản phẩm nhân tạo, phổ biến là xà phòng, nước hoa, mỹ phẩm, đôi khi cả mùi nghề nghiệp ở người làm việc thường xuyên trong môi trường đặc mùi như công nhân vệ sinh, thuộc da, chế biến, tái chế…

Những loại mùi ngoại lai này hoàn toàn có khả năng thay đổi mùi bản địa. Vấn đề là cuộc binh biến có mang lại kết quả tốt đẹp hay không. Không thiếu tình cảnh trớ trêu khi những kẻ “bốc thơm” lại phản phúc, làm bẽ mặt người dùng. Cớ sự là nhiều người dùng nước hoa với mục đích át vía mùi nền của mình. “Bi kịch” ở chỗ, nước hoa cũng là chất hóa học, khi gặp cả làng hóa chất trên da, hoàn toàn có thể xảy ra chuỗi phản ứng. Và chẳng may, “giọt máu” của những cuộc hôn phối như thế thường bốc mùi.

Một sai lầm chiến lược phổ biến: Nhiều quý bà, quý cô thường chăm chăm đến mùi nước hoa trong lọ mà quên thực nghiệm thực địa ngay trên da của mình, hoặc có nhưng bỏ qua những vùng trọng điểm. Tất nhiên, hậu quả của những cuộc thành thân “cây lành sinh trái độc” không chỉ ở nước hoa mà có thể đến từ mỹ phẩm, dung dịch vệ sinh và cả chất liệu quần áo…

Mùi vào từ miệng

Hiếm hơn, thỉnh thoảng sóng gió dậy từ vài loại mùi… trên trời rớt xuống. Như đã biết, mồ hôi là kênh thải chất bã. Do đó, việc chúng vô tình cho quá giang những chất nặng mùi từ thức ăn, đồ uống hay từ phản ứng sinh lý của cơ thể là có cơ sở. Đơn cử, mùi tanh cá có khả năng bốc mùi qua mồ hôi rỉ rả dù chủ nhân xong bữa từ lâu. Có cả danh sách dài những chất tạo mùi kiểu này, đứng đầu là vài loại gia vị như tỏi, hành, thì là, cà-ri, sa tế, hoặc chất kích thích như cà-phê, trà đậm, cồn, sô cô la… Tương tự với các loại thực phẩm chứa lecithin, cholin, có nhiều trong sản phẩm từ đậu tương, bột mì, trứng, lạc (đậu phộng)…

Việc thiếu một số vi chất, có tác dụng giải độc, hóa giải, xử lý chất thải, mở đường cho chứng nặng mùi. Nổi bật là kẽm, nhôm. Bệnh mãn tính cũng có thể tạo oan gia, đặc biệt là các bệnh nội tiết.

Tâm lý cũng là tác giả làm nặng mùi cơ thể. Cụ thể, stress, không chỉ buộc cơ thể tiết ra nhiều mồ hôi mà còn tẩm mùi nặng hơn lúc bình thường.

Cường giao cảm, cường giáp cũng là đầu phạm gây ra chứng tăng tiết mồ hôi dầm dề, đặc biệt ở một số vị trí như lòng bàn tay, bàn chân, lưng, qua đó làm tăng mùi cơ thể.

Khi đã nắm được thành phần xuất thân lẫn đường đi nước bước thì việc xử lý mùi cơ thể kém lịch sự là việc trong tầm tay, kể cả bằng sự can thiệp của y học.

 Một số cách khử mùi cơ thể

– Tắm: Cách khử mùi khả thi và hiệu quả nhất trong hầu hết chiến thuật khử mùi, bởi mục tiêu chính của tắm là mồ hôi. Kiểu tắm dân dã xối nước hoặc bằng vòi hoa sen có hiệu quả hơn kiểu tắm bồn vì lợi thế tẩy rửa mạnh của tia nước. Có thể tắm chỉ là biện pháp chữa ngọn, nhưng thực tế, bấy nhiêu cũng đủ giúp nhiều người thoát phiền toái, nhất là khi các phương pháp căn cơ bất lực.

– Quạt, quần áo thoáng, thấm nước tốt cũng là cách tắm không dùng nước. Cần hiệp đồng giặt giũ, thay mới quần áo, nội y, giày, vớ thường xuyên…

– Uống nhiều nước: Nghe có vẻ trái khoáy, bởi át chủ bài của nhiều biện pháp chống nặng mùi là tống khứ mồ hôi. Thật ra, uống nhiều nước giúp làm loãng mồ hôi, vừa vơi bớt mùi, vừa có lợi trong việc xuất thải chúng.

– Ăn uống có kế hoạch, an định tinh thần: Một số đồ ăn, thức uống có vấn đề về mùi, do đó, nên cẩn tắc vô ưu, hạn chế động đến. Vui vẻ, yêu đời, tránh xa rắc rối cũng giúp mùi cơ thể được nhờ.

– Sử dụng sản phẩm khử mùi, chống tiết mồ hôi: Các nhà sản xuất cung cấp khá nhiều sản phẩm khử mùi, mặc sức các “thượng đế” chọn. Tựu trung, chúng là những sản phẩm có tác dụng át mùi, diệt khuẩn, kháng nấm, chống ẩm, hoặc khống chế đầu ra của mồ hôi (acid cromic, chai lăn nách). Đa số thành phần cơ bản của các sản phẩm này là hợp chất kẽm, nhôm… Phần lớn chúng hữu dụng tại chỗ, cũng có loại dùng toàn thân (chlorophyl). Ngoài các sản phẩm nhân tạo, thiên nhiên “cây nhà lá vườn” cũng khá giỏi trong lĩnh vực khử mùi, thậm chí, nhiều trường hợp còn hiệu quả và an toàn hơn cả “thuốc Tây”.

– Dao kéo có thể được mời tham gia khử mùi. Cụ thể, người ta có thể cắt bớt hạch giao cảm ngực giúp các nạn nhân của chứng tăng tiết mồ hôi chống khủng hoảng thừa. Đốt điện, laser, hóa chất, tiêm botox là kế khác triệt diệt một lượng tuyến mồ hôi. Hiệu quả trông thấy, nhưng cần lưu ý hiệu ứng tăng tiết bù đắp, tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa của các tuyến mồ hôi sống sót còn lại.

Biện pháp dân gian:

– Phèn chua phi, giã nhỏ, thấm khăn mềm, thoa vào hốc nách.

– Củ cải được cho là có tác dụng ngăn tiết mồ hôi, có thể dùng như một thực phẩm “nên thuốc” hoặc giã nhỏ, lấy nước đắp tại chỗ. Tương tự với lá khổ qua, giã nhuyễn lấy nước cốt bôi lên vùng có nhiều mồ hôi.

– Dấm hoặc trộn nước cốt chanh, thấm khăn thoa tại chỗ, hoặc pha vào nước tắm.

– Cho vào nước tắm tinh dầu bạc hà, khuynh diệp, ít mật ong, dấm thanh – vừa có tác dụng ngăn tiết mồ hôi, vừa phả hương nhẹ nhàng cho làn da.

Bài: BS. Đỗ Minh Tuấn

From the same category