Thật ra, đến tận đầu thập niên 1990, Hollywood vẫn chưa có nhiều phim mạnh tay về phụ nữ. Dù 1991 được xem là một năm đột phá ở Hollywood khi ra mắt nhiều phim mà tính nữ được thể hiện mạnh mẽ hơn, như vai diễn của Jodie Foster trong “The Silence of the Lambs”, Kathy Bates trong “Fried Green Tomatoes” và Julia Roberts trong “Sleeping With the Enemy”… nhưng chỉ đến khi “Thelma & Louise” của đạo diễn Ridley Scott ra rạp, nhiều mảng tối trong cuộc sống của phụ nữ Mỹ mới được đưa ra ánh sáng. Không chỉ thu được những thành công về thương mại (doanh thu 45,4 triệu USD so với 16,5 triệu USD chi phí sản xuất), và nghệ thuật (với 6 đề cử giải Oscar)…, bộ phim là một bước ngoặt về nữ quyền cả trong điện ảnh và ngoài đời sống.
Chuyến đi định mệnh của hai người phụ nữ và một khẩu súng
“Thelma & Louise” đã tạo một cú sốc khi thoát khỏi truyền thống của thể loại phim hành trình (road movie) ở chỗ các nhân vật chính lần này là phụ nữ. Thelma và Louise là đôi bạn gái thuộc tầng lớp lao động ở một thị trấn nhỏ ở Arkansas. Louise là nữ bồi bàn, Thelma làm nội trợ. Cả hai đều không ngần ngại mô tả mình là người hoàn toàn bình thường. Để đổi gió khỏi cuộc sống nhàm chán, họ quyết định rong ruổi trên chiếc xe T-Bird 1956. Chuyến phiêu lưu định mệnh gặp phải tai ương và bất đắc dĩ trở thành cuộc chạy trốn sau khi Louise buộc phải giết người để tự vệ.
Khởi đầu tương đối tẻ nhạt song Thelma và Louise dần bộc lộ tính cách qua cuộc đào tẩu. Hai ngôi sao chính của bộ phim, diễn viên Geena Davis (vai Thelma) và Susan Sarandon (vai Louise) trở thành đôi bạn diễn hoàn hảo, tạo nên sự hấp dẫn đến tận những phút cuối cùng. Chuyến đi đã biến Louise từ một phụ nữ hay cằn nhằn trở thành người chín chắn, can trường, còn Thelma thì trút bỏ tính nhẹ dạ, yếu đuối thành một người đàn bà gan góc. Sự chuyển biến tính cách khiến họ vừa là những nạn nhân đáng thương, vừa là những kẻ phản diện táo tợn.
Khi Hollywood đánh cược vào phụ nữ
Năm 1979, trong thời gian khởi nghiệp tại một công ty quảng cáo và video âm nhạc, nữ biên kịch kiêm đạo diễn Callie Khouri mới 22 tuổi đã bắt đầu thai nghén một kịch bản có tựa đề “Thelma & Louise”, dựa trên câu chuyện của bạn cô, ca sĩ nhạc đồng quê Pam Tillis. Đạo diễn Ridley Scott, khi ấy khuyến khích Khouri làm đạo diễn và chuyển thể kịch bản này thành một bộ phim tài liệu. Ông đưa ra một mức kinh phí khiêm tốn, và đồng ý làm nhà sản xuất của cô.
Kịch bản “Thelma & Louise”, sau đó, từng bị nhiều hãng phim từ chối, cho đến năm 1981, thì rơi vào tay hãng MGM. Nhà làm phim dự kiến đầu tư kinh phí không nhỏ cho bộ phim này, nhưng MGM lại ngần ngại không dám giao phim cho một tay mơ như Callie Khouri, và bản thân cô, cũng chưa sẵn sàng cho vai trò đạo diễn. Hơn 40 người được cân nhắc cho vị trí đạo diễn, trong đó có những cái tên nổi tiếng như: Richard Donner, Brian de Palma, John Carpenter và Sidney Lumet… Cuối cùng, hãng MGM bèn quay lại đề nghị Ridley Scott làm nhà sản xuất kiêm đạo diễn của phim.
Lần đầu tiên trong lịch sử Holllywood có một dự án phim mà cả 2 nhân vật trung tâm đều là nữ. Chính vì vậy, danh sách ứng cử viên muốn thử vai dài vô kể. Tới năm 1988, ít nhất 35 ngôi sao tên tuổi đã đến thử vai Thelma. Trong buổi thử vai cuối cùng, cô đào cao 1,83m với cái miệng rộng ấn tượng Geena Davis đã được chọn. Vai Louise thì mãi đến gần lúc bấm máy mới được giao cho diễn viên Susan Sarandon.
Phát súng kết liễu cuộc đời tên hiếp dâm trở thành sự kiện chấn động xã hội
Không một ai có thể hình dung “Thelma & Louise” lại tạo ra hiệu ứng xã hội lớn, vượt khỏi khuôn khổ của bộ phim như vậy. Nữ ca sĩ nổi tiếng Tori Amos đã từng khóc trong rạp khi xem “Thelma & Louise”. Bộ phim trở thành động lực để cô sáng tác ca khúc “Me and a Gun”, kể về vụ hiếp dâm mà cô là nạn nhân lúc 21 tuổi – một bí mật cô không kể với bất kỳ ai, cho đến khi xem phim này.
Nhiều cuộc tranh luận bất tận nổ ra trên mặt báo, những buổi hội thảo về bạo lực, quấy rối tình dục, hiếp dâm bắt đầu được tổ chức rộng rãi. Uy tín của “Thelma & Louise” càng lên cao, khi đúng một tháng sau ngày ra mắt, bộ phim được lên bìa tuần báo Time danh tiếng (số ra ngày 24/6/1991), với gần chục trang trong bàn về tác động xã hội của “Thelma & Louise”.
Cuối năm 1991, giáo sư luật Anita Hill trong một phiên điều trần đã xác nhận cô bị thẩm phán Tòa án Tối cao Clarence Thomas quấy rối tình dục. Qua năm 1992, phụ nữ giành được chiến thắng lịch sử tại cả Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ – chiếm 04 trong số 24 ghế. Đỉnh cao là giải Oscar dành cho Kịch bản xuất sắc đã thuộc về Callie Khouri. Những sự kiện đó đã đánh dấu năm 1992 là “Năm của phụ nữ”.
Nhiều người tin rằng nhờ “ Thelma & Louise”, Hollywood đã có một diện mạo mới, sẵn sàng đặt vào tay phụ nữ những vai quyết liệt, mạnh bạo hơn. Trả lời trên tờ Time, Callie Khouri đã thẳng thắn: “Với tư cách là một khán giả, tôi đã chán ngấy vai trò thụ động của phụ nữ trong phim”.
