Trong số nhiều tác phẩm về vùng đất và con người Việt Nam một thuở do người Pháp ghi chép, bộ sách 2 tập “Nam Kỳ và cư dân” (tập đầu về các tỉnh miền Tây và tập sau về các tỉnh miền Đông) của bác sĩ thuộc địa hạng nhất J. C. Baurac chiếm vị trí đặc biệt quan trọng.
Đây là bộ tư liệu đồ sộ hơn 1.100 trang với nhiều hình ảnh quý giá, với dày đặc thông tin và kèm theo những đánh giá về cơ hội phát triển của xứ Nam Kỳ, những điều thiết tưởng vẫn còn hữu ích cho chúng ta ngày hôm nay.
Tập đầu tiên của bộ sách với tên “Nam Kỳ và cư dân: Các tỉnh miền Tây” được chia thành hai phần: Phần thứ nhất gồm 8 chương giới thiệu về vùng đất Nam Kỳ ở các khía cạnh tổng quan. Phần thứ hai gồm 12 chương giới thiệu cụ thể về 11 hạt tham biện thuộc miền Tây thời Pháp thuộc. Một điểm đặc sắc ở toàn bộ sách này, đó là nó thể hiện dưới quan điểm của chính quyền Pháp thời bấy giờ.
Tác giả J. C. Baurac tiếp tục hoàn thiện bộ sách địa chí của mình về con người và vùng đất phương Nam thông qua tập thứ hai mang tên “Nam Kỳ và cư dân: Các tỉnh miền Đông”. Cụ thể, tác giả đã đi thẳng vào việc giới thiệu các hạt thuộc miền Đông Nam Kỳ. Ông tìm tòi cách lý giải cho sự tích/ huyền thoại liên quan, qua đó gián tiếp giúp người đọc có một hành trình xuyên không – thời gian tìm hiểu về vùng đất; nêu rõ ưu điểm cũng như những điểm bất lợi của từng địa phương đối với khả năng phát triển lâu dài.
“Nam Kỳ và cư dân” là bộ sách tiếp theo trong tủ sách “Hiểu Việt Nam qua tư liệu Pháp ngữ” do Omega+ thực hiện.
