Mới đây, NSND Hồng Vân và hai con kết hợp cùng thương hiệu Việt phục Hoa Niên – Năm Tháng Tươi Đẹp đã giới thiệu đến giới chuyên môn và công chúng bộ ảnh phỏng dựng áo Bình Lĩnh của Mệnh phụ triều Nguyễn.
Nhật Bình/ Bình Lĩnh (Bình Lãnh) là hai tên gọi phổ biến cho loại áo khoác có cúc gài kín lại ở trước ngực dành cho Mệnh Phụ thời Nguyễn. Hiện tại thường được phân biệt làm hai bởi hai kiểu cổ áo khác nhau: Áo có nẹp cổ được khoét tròn để lộ cổ áo ngũ thân bên trong được gọi là Bình Lĩnh và ngược lại – Nhật Bình là dạng thức áo mệnh phụ được biết đến rộng rãi hơn.
Áo Bình Lĩnh (tạm gọi) được mô phỏng và giới thiệu lần này trong bộ ảnh cùng NSND Hồng Vân có phần cổ áo thêu số lượng Loan Phượng tương đương với số lượng trên Mão. Thân áo sử dụng đồ án “Song Loan Chầu Thọ” vô cùng tinh mỹ, phản ánh địa vị người chồng của vị Mệnh Phụ. Áo được phối cùng Xiêm may liền với Kế Y có cổ tròn có diềm hoa sen màu xanh đẹp mắt được thể hiện thống nhất bằng phương pháp giả dệt.
Chiếc Mão là tác phẩm mô phỏng và phóng tác dựa trên nhiều tư liệu tranh và ảnh của các Ngoại Mệnh Phụ Việt Nam chứ không phỏng dựng từ bất kì hiện vật nào. Mão bao gồm phần thân mão bao quanh đầu cùng một chụp búi tóc hở để gài trâm cài cố định ở hai bên đầu. Trước chụp búi tóc là một “Bác Sơn” chạm thủng hình Hoa Điểu tinh xảo. Số lượng sức Phượng/Loan trên Mão được lựa chọn thể hiện gồm hai Phụng cham liền trên Bác Sơn, hai chạm phẳng dang cánh chầu Hoa ở giữa trán cùng một trên đỉnh búi tóc theo thế dang cánh, vểnh đầu.
Ngoài ra phía sau Mũ còn một phần trang sức mang hình dáng vòng cung ngay dưới chân chụp búi tóc, có hoạ tiết hoa cúc dây cùng hệ thống lỗ xỏ những dây cườm như trên các dạng Tòng của Kim Khánh hay Kim Bội – đây là một lựa chọn mỹ thuật riêng của Hoa Niên thay cho Chân Chỉ được thể hiện trên Ước Phát của tượng Mẫu trên điện Huệ Nam (Huế). Theo phỏng đoán của Hoa Niên, dạng Mão Phượng phổ biến này là sự phát triển tiếp nối Kim Ước Phát và sẽ bị thay thế bằng Khăn Vành Dây về sau ở các Mệnh Phụ.
Chia sẻ về bộ ảnh chụp, NSND Hồng Vân cho biết trong sự nghiệp kéo dài nhiều thập niên của mình, cô chụp vô số hình ảnh. Tuy nhiên, việc thực hiện một bộ ảnh riêng tại studio thì rất hạn chế, thậm chí có thể nói “trên đầu ngón tay”. “Khi được ngỏ lời hợp tác trong một dự án bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa ý nghĩa như thế này, tôi lập tức đồng ý. Các bạn của Hoa Niên tuy khá trẻ nhưng đã có nhiều năm kinh nghiệm, có sự đầu tư và nghiên cứu nghiêm túc. Khi khoác lên mình những bộ Việt phục, tôi luôn thấy bản thân mình thêm đứng đắn, trang trọng, tôi luôn tự nhủ bản thân lại càng nghiêm túc và để tâm đến từng cử chỉ, hành động dù nhỏ để phù hợp với trang phục trên người”.
Bộ ảnh cũng có sự góp mặt của 2 khách mời đặc biệt, là 2 người con ruột của NSND Hồng Vân: McFloyd (Khôi Nguyên) và Bí Ngô (Minh Châu). NSND Hồng Vân cũng cho biết cô muốn 2 người con của mình thông qua dịp này thêm yêu mến văn hóa dân tộc, càng đam mê về lịch sử Việt Nam. Cô cho biết cả hai đều đặc biệt yêu thích chủ đề về lịch sử, luôn ngồi dưới hàng ghế khán giả ở các vở kịch với câu chuyện về lịch sử tại sân khấu kịch Hồng Vân. Bên cạnh đó, nữ nghệ sĩ hy vọng các bạn trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, sẽ thấy di sản phục trang của cha ông đa dạng và mỹ thuật đến ra sao. Thông qua đó, các bạn sẽ có thêm động lực để thích thú tìm hiểu các thời kì lịch sử của đất nước,…
NSND Hồng Vân qua đó cũng bày tỏ niềm trăn trở với việc dựng các vở kịch về đề tài lịch sử trên sân khấu kịch. “Thứ nhất là kinh phí thực sự quá tốn kém, một vở dựng lên khó hơn các vở kịch hiện đại rất nhiều. Thứ hai phải làm sao vừa đảm bảo tính đúng đắn về mặt sự kiện lịch sử, vừa phải đảm bảo độ hấp dẫn trong kịch bản. Dù khó khăn rất nhiều, nhưng tôi vẫn ấp ủ về việc mang các vở kịch lịch sử Việt Nam lên sân khấu Hồng Vân, mà trước mắt là câu chuyện về An Dương Vương,…”
