Bích Phương ra mắt MV “Bùa yêu” vào lúc 0 giờ ngày 12 tháng 5, cùng thời điểm với MV “Chạy ngay đi” của Sơn Tùng. Chi Pu cũng “come back” bằng tận 2 MV, một bản dance và một bản chính thức cho “Đóa hoa hồng (Queen)” cách đó không lâu. Chưa kể đến Hòa Minzy, Erik, Isaac cũng chào hè bằng sản phẩm mới, nhóm Spacespeakers của giới underground xuất chiêu với “Everyday”, còn boyband siêu non trẻ Zero 9 thì tung ra sản phẩm tiếp theo mang tên “Pinocchio”.
Số lượng MV mới này hoàn toàn có thể tạo ra một cuộc đại chiến trên mọi diễn đàn, nhưng đặc biệt thay, nó lại chỉ xảy ra duy nhất trên bảng xếp hạng Trending của Youtube, thứ mà chỉ 1-2 năm trước vẫn là một khái niệm hoàn toàn mới lạ với thị trường.
Youtube – “cửa ra” của mọi nghệ sỹ
Ở Việt Nam, phong trào nhạc số đã diễn ra từ 10 năm trước với những vấp ngã đau đớn về bản quyền. Trang web nhacso.net của FPT từng có một vụ kiện khổng lồ liên quan đến hãng điện thoại Nokia dẫn đến phải đóng cửa tạm thời, khi mở lại đã không còn sức hút như cũ (còn giám đốc vùng của Nokia thì bị sa thải). Kể từ đó, khi đăng tải nhạc trên mạng, người ta phải nghĩ rất kỹ về việc ai sở hữu nó, tiền bản quyền ra sao, hoặc phải upload “chui”, hoặc viện cớ là người dùng tự upload lên như một số bảng xếp hạng hiện tại.
Đến thời gian này, khi những sân chơi như Itunes, Billboards hay gần nhất là Spotify khiến thị trường nhạc số thêm phần sôi động, thì nhu cầu “nghe” của khán giả một cách tự nhiên vẫn không thể cạnh tranh được với nhu cầu “nhìn”. Sau khi các kênh truyền hình như Channel V hay MTV trở nên thất thế, Youtube lên ngôi và trở thành “cửa ra” của mọi nghệ sỹ. Ngày xưa, các nghệ sỹ lớn nhỏ lên kế hoạch phát hành cả album rồi chọn 1-2 bài để ra single và quay MV, giờ chỉ còn Mỹ Tâm làm theo quy trình “cổ điển” đó (album “Tâm9”). Còn nghệ sỹ trẻ và mới, họ chọn ca khúc lẻ, quay MV, tải lên Youtube và… ngồi chờ được khán giả tìm thấy, chia sẻ. Những chuyên gia âm nhạc như DJ trên đài radio và VJ trên kênh truyền hình hoàn toàn bị cắt bỏ khỏi hành trình ra sản phẩm của nghệ sỹ. Chỉ còn Youtube và khán giả trở thành những yếu tố quyết định thành bại của một sản phẩm âm nhạc.
Bạn có thể sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng, một đơn vị kinh doanh nhạc số có thể phải trả bản quyền tới vài trăm triệu cho một bài hát dạng audio. Nhưng Youtube thì chỉ phải trả 100 đô cho 1 triệu view trên platform của mình. Vì thế, nếu có đứng đầu thế giới về lượt xem trong ngày mới ra mắt thì với con số 59 triệu view ở thời điểm hiện tại, Sơn Tùng cũng chỉ đang kiếm được 5.900 đô la, tức là chỉ bằng 1/5 so với doanh thu từ bản audio trên platform nhạc số trong nước. Khi phần “nhìn” thắng thế thì các ca sỹ “có tiếng mà không có miếng”, chưa kể việc họ luôn phải chia lại 30% phí quản lý cho những network mà mình trực thuộc.
Nhưng đâu còn lựa chọn nào khác, vì họ là nghệ sỹ nên việc luôn phải ra sản phẩm mới, phải “come back” (hoặc đừng đi đâu cả) là con đường độc đạo để duy trì sức nóng, để khán giả nhớ đến mình, để tiếp tục chạy show, kiếm hợp đồng quảng cáo…
MV xuất sắc nhất tháng Năm?
Sơn Tùng đã “ủ mưu” khá lâu trước “Chạy ngay đi”. Cách làm marketing từ thời Wepro quản lý vẫn được cậu tận dụng triệt để cho lần này, với việc countdown livestream (trên Youtube), mời diễn viên Thái nổi tiếng (thậm chí hashtag tên bài hát bằng tiếng Thái)… MV được quay bởi một ê kíp 100% người Hàn Quốc đã có profile “bự” từng làm việc với nhiều ngôi sao Hàn. Tất nhiên, bài hát được tự sản xuất, phần beat và rap vẫn không lẫn đi đâu cái chất của Tùng (nghe mãi người ta vẫn không biết cậu ấy đang hát gì). Vì thế, nó không phải sản phẩm dở.
Nhưng nó cũng không phải sản phẩm tốt nhất và có màu sắc rõ nhất. Một cú “come back” tàm tạm, người ta sẽ quên ngay sau khi tháng Năm khép lại. Thậm chí, tôi còn thấy hơi tiếc cho một ngôi sao như Tùng vì ở vị trí này, vượt qua nhiều điều tiếng và có cá tính hơn người, việc ra một sản phẩm thành công như cũ quả là… không thành công như cũ. Và cũng giá như anh ấy có thể làm gì hay hơn để phản ánh một câu chuyện khác thay vì chỉ nói chuyện yêu đương đôi lứa, như cách mà Donald Glover đã làm với tác phẩm “This is American” ở Mỹ. Ừ thì mọi sự so sánh đều khập khiễng, đây là Việt Nam mà!
Bích Phương đủ “yêu” nhưng chưa có đủ “bùa”. MV “Bùa yêu” được tính toán để đi một lối khác lạ so với chính Phương (và Tiên Cookie với tư cách nhà sản xuất), nhưng lại không đủ lôi cuốn bằng những sản phẩm hết sức pop và buồn thê lương như vài năm trước. Tuy nhiên, rất đáng ngạc nhiên, sản phẩm này có một cuộc chạy đua khá sát nút với Sơn Tùng, khiến Bích Phương không những không “đổ máu” mà còn trở thành một “top of mind” của khán giả. Tức là khi nghĩ đến Sơn Tùng, tự dưng người ta lại nghĩ thêm đến… Bích Phương. Thậm chí, có những lúc “Bùa yêu” đã nhảy lên đứng đầu Top Trending Youtube.
Nhưng cuối cùng, một lính mới mà chính ta đã từng chê tan nát vào tháng trước lại là bước đột phá nhất trong tháng Năm. Zero 9, những anh chàng có phong cách ăn mặc kì dị không thể khen là đẹp, với nỗ lực của một ông bầu có nghề, đã tạo ra dư chấn xứng đáng khi ra mắt sản phẩm thứ hai. “Pinocchio” là một bài hát có giai điệu thu hút và MV làm rất ổn. Ngược lại, Chi Pu nỗ lực cóp nhặt vũ đạo đang ăn khách nhất trên Youtube của nhóm TDC Nhật Bản, nhưng sản phẩm vẫn thiếu lửa và chệch choạc. Chi đã từng nói cô không muốn bị gán mãi cho cái danh xưng “xinh nhưng nhạt”. Lần này Chi không nhạt, chỉ… là lạ, kỳ kỳ!
Kết
Khi phim ảnh Việt bị tấn công ào ạt bởi những siêu anh hùng như Avengers và Deadpool, còn thời trang Việt thì không như mọi năm (Lý Nhã Kỳ đã không “gây sốt” trên thảm đỏ Cannes), thì đúng, đây là một “tháng Năm rực rỡ” với V-pop vì đã chiếm sóng mọi diễn đàn và thu hút mọi “spotlight”.
