Chúng ta có thể tự phân tích chính mình qua hai vụ thảm sát kinh hoàng vừa qua, tự thấy mình đã tiếp cận và xử lý thông tin đủ khoan dung và công bằng chưa. Tôi không cho rằng, việc chăm chú lên tiếng chống lại cái ác một cách điên cuồng là chúng ta đang làm việc thiện.
Trong những ngày gần đây, tôi không dám dùng mạng xã hội. Có lẽ tôi không có một tinh thần thép đủ để đọc, bình luận, hay chia sẻ các thông tin tràn ngập về mấy vụ thảm sát xảy ra liên tiếp vừa qua tại Việt Nam. Trong vòng chưa đầy một tuần có hai vụ án gây rúng động dư luận: một ở Nghệ An, hung thủ giết chết bốn người trong gia đình rồi vứt xác ra bờ suối và một là vụ giết chết 6 người trong gia đình ở Bình Phước.
Đáng nói, đây không phải là những vụ thảm sát đầu tiên được phát hiện. Trước đó, một vụ án nghiêm trọng xảy ra, mà hung thủ là một người trẻ – Lê Văn Luyện. Tội ác ngày càng nhiều, và tàn độc. Nhưng cách dư luận truyền đạt và cách chúng ta đón nhận thông tin cũng có nhiều điều làm tôi suy nghĩ. Ngồi viết những dòng này mà tôi thấy lạnh xương sống. Bởi đâu?
MC Huyền Ny (Ảnh: Đông Phong; Makeup: Minh Trần; Trang phục: Valenciani)
Báo chí ồ ạt đưa tin cùng với nhiều hình ảnh đẫm máu xuất hiện trong các bài viết. Tôi nghĩ, có nhiều thông tin, lẽ ra chỉ dành cho công tác điều tra, chẳng hiểu sao cũng được“trưng bày” trên mặt báo. Bên cạnh đó, Facebook những ngày qua cũng tràn ngập các bình luận, phân tích mổ xẻ, như thể mỗi người là một điều tra viên. Một đám đông phẫn nộ, không ngần ngại buông những lời lẽ, mà theo tôi độc ác không kém: “Loại này bắt được, bắn bỏ là cái chết quá dễ”, “Loài cầm thú”; “Bắt được phải treo cổ cho chúng chết từ từ mới hả dạ”; “Giết, phải giết“… Chưa kể, hàng loạt Facebook giả mạo của nạn nhân, hung thủ cũng mọc lên như nấm, nhằm trục lợi. Tôi rùng mình, cái ác sao bỗng nhiều thế xung quanh mình?
Tôi cho rằng, cách đưa tin, cách chúng ta tiếp cận thông tin không kiểm soát đôi khi vô tình gieo mầm mống cho một điều ác mới. Thông tin từ từ làm suy giảm đạo đức trong xã hội có khi là cái ác lớn hơn, khủng khiếp hơn những điều nhãn tiền. Cách nhiều người đang không đồng tình (một cách không có căn cứ) với kết quả điều tra của cơ quan công an, với lập luận rằng, vụ việc đó không thể nào đơn giản như thế, và họ đòi hỏi (một cách vô lý theo tưởng tượng) rằng, vụ án đó phải ly kỳ hơn, nhiều người tham gia gây tội ác hơn, tôi cho rằng, chính nó đã mang mầm mống của sự vô cảm, gieo những sự vô cảm lớn hơn cho xã hội.
Nhưng điều bất ngờ hơn lại là khi tôi thấy vụ án mạng nghiêm trọng đó, sau khi làm “sục sôi” dư luận thì nó cũng nhanh chóng bị “tạm kết thúc” và dần như trôi vào lãng quên với tốc độ chóng mặt, sau vẻn vẹn hơn một tuần lễ.
Tôi nhớ lại phiên tòa thế kỷ ở Mỹ xét xử O.J. Simpson – cựu ngôi sao bóng bầu dục với tội danh giết vợ cũ Nicole Brown Simpson và người tình Ronald Goldman của vợ, năm 1995. Vụ án thế kỷ đó cho đến thời điểm này vẫn còn làm rung động và chia rẽ hai luồng dư luận ở Mỹ. Với những bằng chứng mà nhiều người cho là rành rành, sau một quy trình tố tụng lâu dài hàng tháng trời, cuối cùng O.J. Simpson lại được tuyên trắng án. Tôi không tin O.J. Simpson vô tội, tuy nhiên vẫn phải tôn trọng bản án mà toà đã tuyên năm ấy. Bởi pháp luật là trắng đen rõ ràng, nếu có những nghi ngờ, dù hợp lý nhưng bằng chứng không đủ thì cũng không thể tuyên án. Pháp luật luôn công bằng với tất cả mọi người, dù là với những tên tội phạm tàn ác nhất.
Cựu ngôi sao bóng bầu dục Mỹ – O.J. Simpson (thứ hai từ phải qua) cùng các luật sư sau khi nghe phán quyết của tòa án
Quay về Việt Nam, hai vụ án xảy ra tại Nghệ An và Bình Phước như một tiếng sét khiến chúng ta phải thừa nhận, cái ác đang thả sức hoành hành trong xã hội. Những giả thiết về sự biến thái tâm lý của tội phạm, tâm thần tội phạm không ổn định đều bị loại trừ trong trường hợp này, khiến chúng ta càng phải cảnh tỉnh hơn.
Tôi vẫn cho rằng, Việt Nam là một đất nước bình yên, nhưng rồi tôi nhận ra, nơi bình yên nhất đâu hẳn là nơi an toàn nhất. Tội ác đang ngày càng gia tăng nhanh trên khắp thế giới, nên con người ngày càng cần hơn một hệ thống luật pháp bảo vệ mình “kiên cố” và chắc chắn hơn. Có người cho rằng, tội ác của những người trẻ gây ra ngày càng tăng, và dư luận đổ lỗi cho game, cho “đập đá”, và cho cả sự cô đơn nữa.
Nhưng dù nguyên nhân gốc rễ là khác nhau, thì chúng ta, cũng cần nhận thức rõ rằng, tội phạm không thể đổ lỗi cho bất cứ điều gì, cho bất cứ ai khi phạm vào điều ác. Bản thân mỗi người đều phải học về lòng nhân, sự khoan dung và cách nhìn cuộc sống này theo hướng tích cực hơn. Bởi chỉ chính mỗi cá nhân chứ không thể là ai đó khác sẽ tạo ra tổng thể xã hội này. Bên cạnh đó, mỗi người cũng cần chuẩn bị và có những kỹ năng tự vệ, để bảo vệ chính mình.
MC Huyền Ny
Ảnh: Internet
Ảnh: Internet
