Ma trận ”hình tượng”

Tạo dựng cho mình một hình tượng âm nhạc độc nhất vô nhị, không “đụng hàng” và nổi bật – đó luôn là mong ước của các ca sĩ, nhất là ca sĩ trẻ đang trong giai đoạn định hình thương hiệu. Nhưng trên thực tế, “ma trận” tự phong và được phong hình tượng trong làng nhạc Việt thời gian gần đây khiến công chúng vô cùng bối rối…

Mickey con gái?

Ca sỹ trẻ Từ Minh Hy từ Hà Nội vào Tp.HCM lập nghiệp, tên thật là Phương Huyền, xuất phát ban đầu từ đôi song ca Lê Minh – Phương Huyền.

Mấy năm trời không thể “nổi”, may mắn được công ty Music Box của ca sĩ Thanh Thảo để mắt đầu tư, vừa phát hành album đầu tay ngay đầu 2008, hát nhạc rock với chủ đề kiêm hình tượng Mickey.

Nếu chỉ như thế, chuyện đã chẳng có gì phải bàn, nhưng xem đi xem lại

Album “Mickey” của cô ca sĩ trẻ này, chưa bàn tới âm nhạc, chỉ thấy hình tượng mà cô và ê-kip tạo nên dường như… có vấn đề.

Mickey biểu trưng cho hình ảnh một chú chuột vui nhộn, tuy nhiên hình ảnh thiết kế của Từ Minh Hy trong album và cả ngoài đời lại cho thấy hình tượng cô chuột này không hề vui nhộn chút nào, mà hiện nguyên hình là… một cô chuột sexy, rất bốc lửa, gợi tình với mớ vải vóc bó sát tiết kiệm.

Chưa hết, theo như giám đốc Thanh Thảo phát biểu trên báo: “Hình ảnh mà Music Box cũng như Thanh Thảo muốn xây dựng cho Từ Minh Hy là “hoa hồng”.

Biết rằng thế mạnh của Hy là rock, nhạc dance nhưng Thanh Thảo cũng muốn ca sĩ của mình đa dạng hơn và cũng thật đằm thắm khi cần thiết.

Hoa hồng vừa đẹp nhưng lại có gai, đó cũng là những nét chủ đạo trong âm nhạc Từ Minh Hy, vừa gai góc nhưng lại vừa sâu lắng nồng nàn”.

Thế nghĩa là sao, chẳng lẽ một ca sĩ cùng lúc mang lủng lẳng hai hình tượng hầu như đối nghịch nhau: một “chuột” và một “hoa hồng”? Xem ra loạn phong cách mất rồi!

Từ Minh Hy: Chuột…	… và hoa hồng

Vui thêm một chút, Mickey là chú chuột, nghĩa là giống đực, nếu muốn “ăn theo” hình tượng chuột hoạt hình, lẽ ra Từ Minh Hy nên lấy tên Minnie – cô chuột bạn gái của Mickey thì hợp lẽ hơn chăng?!

Bỏ qua một bên những bất ngờ đầy hài hước này, nghiêm túc mà nói, với vẻ đẹp đập vào mắt, với giọng hát khá ổn và phong cách tự nhiên “bùi bụi”, Từ Minh Hy hoàn toàn có thể xây dựng cho mình một hình tượng dựa theo chính cá tính của bản thân cô – một cô gái phá phách – hao hao siêu sao quốc tế Avril Lavigne, mà không cần phải khiên cưỡng nhập vai chuột hay hoa hồng gì cả.

Cô ca sĩ trẻ trong giai đoạn tìm đường và cả ê-kip nên nghĩ đến chuyện tạo dựng hình tượng một cách chuyên nghiệp và lâu dài, chứ không phải là những hình tượng kiểu “ăn xổi” được chăng hay chớ.

Trào lưu hình tượng

Ca sĩ Việt và cả ca sĩ quốc tế, những tên tuổi bậc diva, những nghệ sĩ kỳ cựu không bao giờ bận tâm về việc xây dựng hình tượng, đơn giản bởi hình tượng của họ chính là cá tính của họ, con người của họ, giọng hát và tài năng của họ, tất cả những yếu tố ấy kết hợp tạo nên một hình tượng hoàn hảo, chinh phục công chúng và tồn tại bền lâu.

Riêng những ca sĩ kém tài hơn một chút (chứ không phải không có tài), muốn nổi bật, bắt buộc phải dùng hình tượng như một “chiêu” PR gây chú ý. Phải, xây dựng hình tượng chính là cách PR hiệu quả đối với một ca sĩ.

Như nhóm hát Spice Girls lẫy lừng vừa tụ hợp lưu diễn vòng quanh thế giới, 5 cô tài năng tầm tầm, dưới sự chỉ đạo xuất sắc của ông bầu Simon Fuller đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh nữ giới (Girl Power) toàn cầu, mỗi cô biểu trưng một phong cách: Victoria Beckham (trước là Adams) thanh lịch – Posh, Melanie Brown đáng sợ – Scary, Emma Bunton đáng yêu – Baby, Melanie Chisholm thể thao – Sporty và Geri Halliwell khêu gợi – Ginger.

Spice Girls – biểu tượng của nhạc pop thế giới – được xem là nhóm nhạc thành công và phổ cập nhất kể từ thời The Beatles trở lại.

Hay nhìn lại thuở hàn vi của Madonna, khi ấy tài năng chưa chín như hiện tại, đã phải dụng “chiêu” xây dựng hình tượng Cô gái vật chất – “Material girl” – tên một ca khúc hit của Madonna để khuếch trương tên tuổi.

Ashlee Simpson – ngôi sao pop rock trẻ Mỹ mới nổi cũng nhờ ông bố Joe Simpson đầu tư bộn tiền vào hình ảnh và phong cách Thiếu nữ ngổ ngáo hát rock mới có thể thành công được như bây giờ.

Bên cạnh chi phí, muốn xây dựng thành công một hình tượng, rất cần những bộ óc tỉnh táo, biết phân tích thị trường âm nhạc và hoạch định chiến lược cụ thể, lâu dài, mà thành công hay không, có khi chỉ vịn vào may rủi.

Ca sĩ Việt sinh sau đẻ muộn, quả nhiên “hậu sinh khả úy” học tập và áp dụng “chiêu” PR bằng hình tượng với nhiều “sáng tạo”. Có thể vì quan niệm “may rủi” mà nhiều ca sĩ thay đổi hình tượng xoành xoạch.

Thanh Thảo – sếp của Mickey – được fan tung hô “tắc kè hoa” vì sự thay đổi đến chóng mặt dòng nhạc cũng như ngoại hình của cô.

Sau “búp bê biết yêu” nhạc dance là cô gái hip-hop, rồi cô gái Sài Gòn xưa áo dài tóc xõa hát tình ca, đến thiếu nữ áo tứ thân hát dân ca, giờ lại quay trở về với… búp bê, nhưng là “búp bê con trai”.

Thanh Thảo từ xanh…	…sang đỏ

Nhìn vào “biểu đồ hình tượng” của Thanh Thảo, rất dễ hiểu lý do thay đổi hình tượng liên tục của cô, một phần vì năng lực hát hạn chế, phải lấy hình ảnh màu mè vui mắt bù lại chiều lòng khán giả, phần khác do “xài” hình tượng này không thành công, lập tức lựa thế xoay chiều, đổi qua hình tượng kia kịp thời vớt vát.

Chính bằng những “chiêu” hình tượng ấy, không ngờ Thanh Thảo có thể níu kéo hào quang thành công. Chẳng biết đến khi nào ý tưởng của cô mới cạn, và nếu cạn rồi thì cô sẽ làm gì?!

Trào lưu hình tượng công chúa, hoàng tử tưởng đã qua thời, không ngờ đến cuối 2007, đầu 2008 lại đang trỗi dậy theo ngòi bút PR của một số cây viết.

Hoàng tử Sơn ca Quang Vinh mãi mới dứt bỏ được cái nick xưa cũ, đã có ngay Hoàng tử V-pop Hoàng Hải, chưa kịp nguội, lại thêm một gương mặt mới nhảy vào tranh giành: Wanbi Nguyễn Tuấn Anh – Hoàng tử mới của V-pop (chủ đề một bài báo). Xem ra phải phong Hoàng Hải danh vị Cựu Hoàng tử V-pop cho yên!!!

Tương tự, Thủy Tiên trở thành Công chúa Tuyết, Bảo Thy nghiễm nhiên bước lên ngôi vị Công chúa V-pop (trên mạng) theo sự tấn phong của cộng đồng teen mạng, trong khi Mỹ Tâm vẫn yên vị với danh hiệu Công chúa V-pop chính thức (trên báo), rồi chưa kể nhóm hát Ngũ Long công chúa mới thành lập… Ôi, loạn hoàng tử và công chúa!

Hình tượng đúng là một chiêu PR hiệu quả cho ca sĩ. Tuy vậy, luôn có những tác dụng phụ, những phản ứng ngược trở lại gây hại đến người sở hữu hình tượng ấy.

Như Thanh Thảo có quá nhiều hình tượng, đến mức khiến công chúng hoang mang không biết “cô này làm trò gì”.

Như Hồ Quỳnh Hương vừa nhí nhảnh trẻ trung hát “Với anh em vẫn là cô bé”, thoắt cái đã chững chạc sang trọng hát nhạc Hà Dũng rồi lại bốc lửa tình tứ với “Honey”, thật chẳng hiểu hình tượng của cô là gì?!

Để tạo dựng một hình tượng hiệu quả, gây ấn tượng (tốt), không gì hơn bắt nguồn từ chính bản thân người ca sĩ, từ cá tính, những đặc điểm nổi bật của họ.

Dù là chuột vui tính hay hoa hồng sexy, những gì giả tạo sẽ không bền lâu. Dù vì đam mê hay để PR, trước tiên, hình tượng phải nên là cái Thật!