Việc mua bảo hiểm là một phần quan trọng của việc quản lý rủi ro và bảo vệ tài sản trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, có sự khác biệt đáng kể trong mức độ sử dụng bảo hiểm giữa các quốc gia, đặc biệt là giữa phương Tây và Việt Nam. Bạn có bao giờ băn khoăn tại sao người phương Tây thường mua bảo hiểm nhiều hơn so với người Việt?
Một trong những yếu tố quan trọng nhất là sự khác biệt trong văn hóa tiêu dùng và giáo dục tài chính giữa các quốc gia. Trong các nền văn hóa phương Tây, việc quản lý rủi ro và đầu tư vào bảo hiểm thường được coi là một phần không thể thiếu của kế hoạch tài chính cá nhân. Người dân ở các quốc gia này thường được khuyến khích và giáo dục về việc mua bảo hiểm từ khi còn nhỏ.
Trái lại, ở Việt Nam, giáo dục tài chính và bảo hiểm thường không được chú trọng. Chúng ta có thể thiếu kiến thức (hoặc thậm chí hiểu nhầm) về tầm quan trọng của mua bảo hiểm, do đó thường không ưu tiên việc này trong kế hoạch tài chính cá nhân.
Khác biệt về ưu tiên tài chính cũng là một yếu tố quan trọng trong việc quyết định mua bảo hiểm. Ở phương Tây, mọi người thường có xu hướng tìm kiếm sự an toàn và bảo vệ tài chính, do đó họ sẵn lòng chi tiêu để mua bảo hiểm và đầu tư vào các sản phẩm tài chính an toàn.
Ngược lại, ở Việt Nam, thu nhập bình quân đầu người còn thấp, khiến nhiều người không đủ khả năng chi trả cho phí bảo hiểm. Vậy nên những nhu cầu thiết yếu như ăn uống, nhà cửa, giáo dục con cái thường được ưu tiên hơn.
Nhiều người Việt Nam chưa hiểu rõ về vai trò và lợi ích của bảo hiểm, dẫn đến việc đánh giá thấp tầm quan trọng của nó. Một số người theo “hệ tâm linh” tin rằng mình sẽ may mắn và không cần sử dụng đến bảo hiểm, hoặc có thể dựa vào hỗ trợ từ gia đình, bạn bè khi gặp rủi ro. Chính phủ Việt Nam đã có một số chính sách hỗ trợ mọi người khi gặp rủi ro như bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp… điều này khiến một số người nghĩ rằng họ không cần mua bảo hiểm tư nhân. Ngoài ra, còn có một số quan niệm sai lầm về bảo hiểm như “mua bảo hiểm là xui xẻo”, “phí bảo hiểm quá cao”, “thủ tục rườm rà” khiến nhiều người e dè không tìm hiểu, chứ chưa nói đến chuyện tham gia.
Trong khi đó, văn hóa đề cao sự tự lập và trách nhiệm cá nhân ở các nước phương Tây khiến người dân ở đây có xu hướng chủ động tham gia bảo hiểm để bảo vệ bản thân và gia đình, từ đó không phải dựa vào bất cứ ai khi gặp khó khăn.
Không thể phủ nhận rằng ở các nước phương Tây, chất lượng dịch vụ bảo hiểm nhìn chung thường cao hơn, với các sản phẩm đa dạng, thủ tục minh bạch và bồi thường nhanh chóng. Điều này tạo niềm tin cho người dân và khuyến khích họ tham gia bảo hiểm.
Ở Việt Nam lại ghi nhận những trường hợp lừa đảo nhân danh bảo hiểm, bồi thường chậm trễ, thủ tục rườm rà khiến nhiều người mất niềm tin. Một số sản phẩm bảo hiểm còn có điều khoản phức tạp, khó hiểu, khiến mọi người không nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Bên cạnh đó, bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe có mức phí khá cao so với thu nhập trung bình của mọi người, điều này làm cho việc tiếp cận và sử dụng bảo hiểm trở nên khó khăn đối với một số người. Ngoài ra, hệ thống kênh phân phối bảo hiểm ở Việt Nam còn chưa phát triển, đặc biệt ở khu vực nông thôn, khiến mọi người khó tiếp cận với các sản phẩm bảo hiểm.
Trên thực tế, sự khác biệt trong việc sử dụng bảo hiểm giữa phương Tây và Việt Nam phản ánh một sự kết hợp giữa văn hóa, giáo dục tài chính, hệ thống bảo hiểm và tâm lý cá nhân. Để tăng cường việc sử dụng bảo hiểm ở Việt Nam, cần phải có sự nâng cao nhận thức và kiến thức về bảo hiểm, cùng với việc phát triển hệ thống bảo hiểm mạnh mẽ và đa dạng hơn.
