Hoa nhựa, hoa tươi - Tạp chí Đẹp

Hoa nhựa, hoa tươi

Xu Hướng Làm Đẹp

Tôi ngửi thử 1932 khi có dịp đến Bangkok. Đó là một mùi thơm thanh lịch, tươi mát và dịu nhẹ, pha chút hương phấn. Thành phần của nó có mùi chanh, hoa nhài, rễ cây diên vĩ (iris) và gỗ đàn hương – phong cách không lẫn đi đâu được của Chanel, nhưng không “nặng đô” như Chanel No5 cổ điển.

Hoa nhài là một trong những thành phần chính của Chanel No5 và có lẽ vì thế mà nó trở thành mùi hương đặc trưng cho các sản phẩm của nước hoa thương hiệu Pháp. Chanel thậm chí còn duy trì một nông trại riêng tại Grasse nhằm đảm bảo nguồn tinh dầu hoa nhài tự nhiên đặc biệt được trồng truyền thống tại đây từ giữa thế kỷ 17. Tuy vậy, bí mật về việc Chanel dùng tinh dầu hoa nhài “xịn” trong nước hoa của mình như thế nào chỉ gần đây mới được tiết lộ một phần. Nhân dịp Hiệp hội Nước hoa Quốc tế (International Fragrance Association) công bố quy định hạn chế nồng độ tinh dầu hoa nhài tự nhiên trong nước hoa (đã được pha loãng trong cồn) ở mức dưới 0,7% vì lý do tránh gây dị ứng, thì Christopher Sheldrake (nhà pha chế nước hoa của Chanel) đã khẳng định không có bất cứ sản phẩm nào của thương hiệu vượt mức trên.

Vùng Grasse nổi tiếng với Jasminum Grandiflorum L (hoa nhài Tây Ban Nha) – loài hoa có cánh lớn, thường được ghép trên thân cây Jasminum Vulgare hay Jasminum Officinale (giống hoa nhài nhỏ, chịu được sương giá). Mùi thơm của hoa nhài vùng Grasse tươi mát, có mùi trái cây (fruity) và trong sáng hơn (ít gây liên tưởng đến cơ thể (animalic) – đặc tính của các loại hoa trắng) so với hoa nhài từ các vùng khác như Ý,  Ai Cập hay Ma Rốc. Sản lượng hoa nhài của Grasse ngày càng sụt giảm; hiện nay, mỗi năm nông dân ở đây chỉ thu hoạch được vài tấn hoa (trong khi năm 1925 sản lượng là 1000 tấn), và là một phần rất nhỏ trong sản lượng hoa nhài thế giới. Phải mất 600kg hoa mới thu được 1kg tinh dầu absolute, loại tinh dầu chiết xuất bằng chất dung môi (phân biệt với loại tinh dầu essential chiết xuất thông qua quá trình chưng cất). Nếu tinh dầu hoa nhài được coi là một trong những hương liệu đắt giá nhất của ngành pha chế nước hoa thì tinh dầu hoa nhài vùng Grasse là thứ nguyên liệu quý hiếm nhất trong số này, với giá từ 20 đến 30 ngàn euro cho 1kg.

 

Các loại nước hoa thuộc dòng Les Exclusifs của Chanel 

“Người trong cuộc” gắn mùi hoa nhài với Hedione từ năm 1962. Tuy điều này cũng đã được đề cập trong sách giới thiệu về nghệ thuật pha chế nước hoa cách đây hơn một thập kỷ, nhưng “sự thật về hoa nhài” mới đến tai công chúng chỉ vài năm gần đây. Hedione “tên thật” là methyl dihydrojasmonate, hợp chất có trong thành phần hương hoa nhài tự nhiên do công ty Firmenich chiết xuất và tổng hợp năm 1962. Nó được ví có thể đem lại cảm giác “tia nắng chạm cánh hoa” cho nước hoa của bạn. Nó trở thành phân tử “siêu sao” vào năm 1965, khi được Edmond Roudnitska dùng với tỷ lệ cao chưa từng thấy lúc bấy giờ (tuy mới ở mức 2% công thức) trong Eau Sauvage – nước hoa dành cho nam giới của Christian Dior (được giới chuyên môn mô tả là có tác dụng “sáng như gương”). Chính nhờ Hedione (với giá thành thấp hơn nhiều so với tinh dầu tự nhiên), cách pha chế những loại nước hoa có mùi hoa tươi dành cho phụ nữ đã thay đổi hoàn toàn. Theo nhà pha chế Pierre Benard, nước hoa có mùi hoa nhài có thể được chia làm ba loại: 1 – Pha chế từ tinh dầu hoa nhài thật trộn lẫn với các hợp chất “nhái” mùi tự nhiên; 2 – Sử dụng Hedione; 3 – Dùng hỗn hợp Indolepha và Benzyl Benzoate (cũng là những chất có trong tinh dầu hoa nhài tự nhiên). “Thật hạnh phúc nếu đủ tiền dùng 30ml tinh dầu nhài absolute trong 1kg nước hoa chưa pha loãng trong cồn. Nhưng chỉ cần 1% thôi đã có thể tạo ra hương hoa nhài tuyệt diệu.”, Pierre Benard chia sẻ.

Hedione là ví dụ nổi tiếng nhất hay được nhắc đến mỗi khi nói về tác dụng kỳ diệu của các hóa chất tổng hợp. Nhưng thực ra, ngay từ thế kỷ 19 ngành chế tạo nước hoa đã dùng hóa chất thay thế hoặc kết hợp với tinh dầu hoa tự nhiên để tạo ra mùi hương như ý.  Ví dụ, chất Heliotropin (được phát hiện vào năm 1869) có thể làm bạn thỏa mãn nhu cầu sở hữu mùi thơm ngọt vị vanila pha caramel quyến rũ của hoa vòi voi (Heliotrope). Tuy không tìm thấy chất Heliotropin trong chính loài hoa bụi có nguồn gốc từ Peru này, nhưng nó lại có trong quả vanila tự nhiên (dù chỉ với một tỷ lệ nhỏ). Và nếu ngửi thấy mùi hoa mimosa trong nước hoa của mình, thì theo Luca Turin – đồng tác giả của cuốn cẩm nang về nước hoa “Perfumes, the A-Z guide”, cũng rất có khả năng bạn đang “đọc vị” chất Heliotropin. Ngoài Heliotropin còn có Ionones – loại hóa chất được phát hiện vào năm 1893 và được Luca Turin xem như một phát minh gây chấn động địa cầu của các nhà hóa học. Ionones vừa có hương gỗ (woody), vừa thơm mùi hoa quả tươi (fruity) – hai tính chất vốn dĩ như “mặt trăng, mặt trời”, thường không thể cùng tồn tại. Phân tử này đã giúp giảm giá thành nước hoa hương violet (mùi hương yêu thích của bà hoàng Marie Antoinette) đến “hàng triệu lần” và nhờ đó mà châu Âu vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 tràn ngập mùi hoa violet.

Knowing (Estée Lauder)

Ngoài hoa nhài, hoa hồng cũng là một hương hiệu cơ bản, đắt giá của ngành chế tạo nước hoa. Khó có thể tưởng tượng ra các loại nước hoa đậm đặc mùi hoa hồng và mọng nước quả tươi (fruity rose) đặc trưng cho thập kỷ 1980 nếu không có ba hợp chất mới được các nhà hóa học tổng hợp thành công khi đó. Đó là Damacenones, Damascones alpha (kết hợp mùi hoa hồng với mùi táo), Damascones beta (có thêm hương vị quả phúc bồn tử đen và mận) thuộc nhóm Rose Ketones có trong tinh dầu hoa hồng Bulgari (rosa damascena). Luca Turin viết rằng nước hoa cổ điển Knowing (Estée Lauder, năm 1988) “sáng bừng lên trong bóng tối”. Tania Sanchez gọi Paris của Yves Saint Laurent (năm 1983) là “quái vật thơm mùi hoa hồng”, cấm chỉ định với những không gian hẹp như trong thang máy. Nhiều người còn nói đùa rằng Poison – kiệt tác đậm hương hoa huệ của Christian Dior (năm 1985), thật sự là “liều thuốc độc” vì có quá nhiều Damascone trong thành phần, bởi hợp chất  này cũng có khả năng gây dị ứng khi tiếp xúc ở nồng độ cao.

Tôi cho rằng câu hỏi hương tự nhiên hay hoá chất, nói cách khác là “hoa nhựa hay hoa tươi” trong nước hoa không còn tồn tại. Bởi lẽ một hương liệu tự nhiên mới hay hợp chất mang tính đột phá đều có thể cho ra đời những loại nước hoa kinh điển. Nhà pha chế Rene Laruelle ví hóa chất nhân tạo như “khung xương” của nước hoa, còn “da thịt” chính là hương liệu tự nhiên. Nếu như sự đậm đà tinh tế của mùi hương chỉ thiên nhiên mới có thể tổng hợp được thì vẻ đẹp độc đáo của nước hoa lại phụ thuộc vào cá tính và sự khéo léo của nhà pha chế.

 

Nước hoa 1932 Chanel 

Paris (Yves Saint Laurent)

Poison (Christian Dior)

Bài: Thành Lukasz

Hãy chia sẻ bí quyết làm đẹp của bạn với độc giả Đẹp Online bằng cách gửi thông tin, hình ảnh và công thức làm đẹp của bạn tới địa chỉ email: lamdep@dep.com.vn. Bài được chọn đăng sẽ hưởng nhuận bút theo quy định chung của tòa soạn.

Thực hiện: depweb

11/05/2013, 10:44