Sắc tím chứa đựng điều bí ẩn, sự lãng mạn của một mối tình. Có điều, sắc tím trong Park Chan Wook tượng trưng cho sự báo thù, là sự tổn thương trong “Hai Phượng” của Lê Văn Kiệt, là một tình yêu đầy nuối tiếc của Damien Chazelle gửi gắm vào “La La Land”,… Sức hút của sắc tím mãnh liệt đến mức nó trở thành đại diện cho sự chuyển biến tâm lý phức tạp trong “Joker” và “Mandy”.
Chẳng biết từ bao giờ, có lẽ vì thấy được sự sâu sắc ẩn bên trong sắc tím, mà các đạo diễn đã chọn mặt gửi vàng cho màu sắc này trở thành biểu tượng của sự trả thù, hỗn loạn và đầy tổn thương. Một Oh Dae Su bắt đầu cuộc hành trình trả thù của mình trên tầng thượng, nơi mà hàng dọc tòa nhà được phủ những tấm bạc tràn ngập sắc tím. Đồng thời, một sắc tím ẩn hiện liên tục trong những phân cảnh chiến của Oh cùng kẻ thù. Thậm chí, chiếc hộp quà màu tím chứa đựng những tấm hình của gia đình cùng cuộc đời của gia đình Oh với dòng chữ “Cười lên, cả thế giới cùng cười với bạn”, chẳng khác nào làm dấy lên sự thù hận mãnh liệt mà Park Chan Wook muốn truyền tải trong “Old Boy”.
Cũng là một Hai Phượng với chuỗi ngày tìm đứa con bị bắt cóc của mình, từ bộ bà ba đơn sơ đến không gian ngập tràn với những sắc tím đan xen. Băng qua từng nẻo đường, lùng sục từng ngóc ngách, hay trở về nơi chốn cũ của mình, Hai Phượng với chiếc áo bà ba tím chưa từng rời khỏi nhau, ánh lên nét bi kịch của cuộc đời một người phụ nữ bị ruồng bỏ, cả thế giới xem thường nhưng vẫn can trường quyết tâm cứu lấy con mình khỏi tay những kẻ tay buôn. Lê Văn Kiệt nói về sắc tím trong “Hai Phượng”: “Sắc tím hơi ngả màu trong ‘Hai Phượng’ là yếu tố tiên quyết cần có trong một bộ phim hành động kịch tính. Có điều, sắc tím bầm ở đây không phải bầm ngoài da mà là vết bầm trong tim”.
Dù có điểm khác biệt với nhau, “John Wick” và “Old Boy” lại nhất chí có một điểm chung mà ai cũng đồng tình, chính là sự thù hận mong muốn được trả thù. Dù chẳng khoác lên mình một bộ đồ màu tím độc bản như Hai Phượng, nhưng sắc tím vẫn quá nổi bật trong từng thước phim hành động. Một John Wick giết chết từng tên một trong không gian được bao phủ bởi sắc xanh pha lẫn sắc tím tại nhà vệ sinh quán bar, như minh chứng cho việc tay sát thủ nghỉ hưu đã trỗi dậy bản tính “ăn miếng trả miếng” một lần nữa.
Tưởng chừng sắc tím chỉ ám chỉ những sự thần bí hay thù hận, nhưng nó lại là điềm báo của những tình yêu lãng mạn nhưng đầy tiếc nuối. Chuyện tình của nàng diễn viên Mia cùng nhạc công jazz Sebastian trên đồi Griffith Park dưới ánh hoàng hôn tím hồng, đã báo hiệu cho một chuyện tình không hồi kết. Cả hai người nghệ sĩ đều có những rung động mãnh liệt, mơ về một giấc mơ nổi tiếng mà người làm nghệ thuật ai cũng ao ước giữa kinh đô tráng lệ. Vậy mà họ bỏ lỡ nhau, cùng nhìn nhau tận hưởng bản nhạc “Mia & Sebastian’s Theme” với vô vàn sự tiếc nuối; họ cùng mơ về những ngày tháng họ sẽ hạnh phúc như thế nào trong dải màu sắc tím tại hộp đêm của Sebastian mà Damien Chazelle muốn gửi gắm trong “La La Land”.
Thậm chí, ngay cả trong khoảnh khắc đặc biệt “kataware doki” – thời khắc giao thoa giữa ngày và đêm, Taki và Mitsuha cảm nhận được sự hiện diện của nhau trong một bầu trời sắc tím ngập tràn tại đỉnh núi Itomori cũng là điềm báo trước cho một chuyện cuộc gỡ chóng tàn. Khi mà sắc tím mang cảm giác huyền bí nhưng cũng phảng phất một nỗi buồn sâu lắng, nơi chứng kiến cảnh Mitsuha biến mất, để lại Taki một mình giữa bầu trời tím nhạt dần vì chưa kịp nhìn thấy tên nhau đã khiến cho “Your Name” có một phân cảnh sống mãi trong tâm trí người xem.
Nhưng chớ có lầm, màu tím trong thời kỳ đỉnh cao của Đế chế La Mã, nó được dành riêng cho các hoàng đế và các sĩ quan cao cấp nhất, sắc tím trở thành màu tượng trưng cho quyền lực của đế quốc và quyền thiêng liêng. Trong “The Grand Budapest Hotel”, dù cho Wes Anderson chơi nhiều bảng màu khác nhau từ hồng, xanh, đỏ,… thì màu tím vẫn là điểm nhấn hoàn hảo của ông. Tại khoảng thời gian đỉnh cao của khách sạn, bộ đồng phục tím của nhân viên phản ánh cho sự tinh tế và xa họa của khách sạn Grand Budapest, là biểu tượng của sự đẳng cấp và sự phục vụ hoàn hảo. Cũng giống như bản thân Gustave H., người quản lý khách sạn, ông trở thành đại diện chuẩn mực cao cấp nhất cho phép lịch sự và đẳng cấp vì luôn tuân theo những thước đo phục vụ sang trọng.
Ấy vậy mà những kẻ phản diện như Maleficent (bản hoạt hình), Thanos (Avengers) lại có điểm chung là được các đạo diễn khoác lên một sắc tím đặc trưng. Nếu Maleficent với bộ quần áo đen ánh tím, phép thuật đều ánh lên sắc tím nói về sự độc ác của bản thân dành cho cô công chúa nhỏ mà ả gieo lời nguyền độc ác, thì Thanos lại là một màu da tím than vô cùng đặc trưng, đến nổi chỉ cần nhớ đến nhân vật nào có sắc tím thì sẽ được gọi tên điểm mặt.
Có điều, dù là phản diện thì như thế nào, cả hai kẻ đều chẳng phải xuất thân tầm thường, chúng nắm giữ những chức vị quyền lực nhất, có thể ban cái chết cho những người không tuân theo chúng, thậm chí ở Thanos vì mục đích cao cả của mình mà chỉ với một cái búng tay cũng đã cho đi nửa dân số vũ trụ. Vậy nên, màu tím dành cho chúng chẳng thể nào hợp lý hơn.
Chẳng có gì là ngoại lệ giữa những kẻ mang tâm lý bất thường trong điện ảnh mà không có màu tím. Mỗi khi màu tím xuất hiện, báo hiệu cho một cuộc chuyển biến tâm lý phức tạp biến một người trở nên bình thường thành một kẻ điên loạn. Có lẽ, vị đạo diễn thiên tài Christopher Nolan chẳng ngờ đâu nhân vật Joker cùng bộ suit tím do Heath Ledger thủ vai sẽ trở thành một tượng đài không thể phá vỡ cho những ai muốn thử sức với gã điên loạn này. Bộ suit tím xuất hiện cùng gã khi thao túng những tên tội phạm khét tiếng của Gotham rằng Batman mới là đứa cho mọi người thấy bản chất thực sự của chúng nó. Báo hiệu cho việc một kẻ tâm thần đã chuẩn bị sẵn sàng trả lại từng miếng bị cướp mất bởi Batman.
“Joker” của Christopher là thế, còn “Joker” của Todd Phillips chẳng hề kém cạnh khi sử dụng sắc tím. Một gã hề gầy guộc, chẳng có tiền, chẳng có quyền của Gotham đã biến dạng tâm lý hoàn toàn, trở thành một kẻ tâm thần trong lúc chờ đợi được lên show truyền hình về hài nổi tiếng bật nhất lúc bấy giờ. Ánh đèn tím phát ra từ đằng sau tivi, phía trong cánh đài, nơi mà Joker theo dõi chương trình, đã ngầm ám chỉ những toan tính có chủ đích nhằm biến cho Gotham ngày càng hỗn loạn của hắn.
Đã là điên loạn, thì màu tím trong Mandy áp đảo về mọi thứ, nhấn mạnh cách hiệu ứng ảo giác mà thuốc đem lại. Những nhân vật bị ảnh hưởng bởi thuốc chẳng phân biệt được đâu là mơ, đâu là thực, rồi gây ra những thảm cảnh chẳng thể nào tha thứ. Sắc tím cùng với hiệu ứng mờ ảo là liều thuốc tốt nhất để đẩy mạnh sự hỗn loạn, mộng mị và tâm lý vặn vẹo trong Mandy. Hay những kẻ cuồng tín trong giáo phái được bao quanh bởi màu tím, làm tăng cảm giác của một thế giới ngoài thực tại, nơi đạo đức bị bóp méo và bạo lực được thần thánh hóa.
Màu tím là gì ư? Là đôi khi nó sẽ biến hóa muôn hình vạn trạng, có khi chỉ về những mặt đen tối của con người, có khi là cho chúng ta thấy được thực tế nhưng đánh mạnh vào nội tâm. Như cách nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm đã nói: “Một bộ phim kinh điển đánh thức những điều sâu kín trong nội tâm.”
