Cái đẹp là một khái niệm bao la và không ngừng biến động theo thời đại và nhịp đập của xã hội. Từ số báo đầu tiên 26 năm về trước, Đẹp đã cùng phụ nữ Việt Nam bước vào hừng đông của thiên niên kỷ mới với một sứ mệnh khắc ghi trong tên mình. 300 số báo cũng là ba thập kỷ Đẹp dẫn dắt cuộc đối thoại về cái đẹp thực thụ ở nhiều tầng ngôn ngữ, để từ đó trao quyền, soi chiếu và tôn vinh hành trình từ tự do, đến tự tin, rồi tự chủ của ba thế hệ phụ nữ Việt.
Ra mắt vào năm 1999, lớp độc giả thân thuộc đầu tiên của Đẹp là những người phụ nữ thuộc thế hệ X. Trong 100 số báo khởi đầu, Đẹp giống như một dòng sông mở lối, khẽ khàng nhưng kiên định chảy xuyên qua những tảng đá định kiến nặng nề về câu chuyện làm dâu hiền vợ đảm bao phủ nữ giới ở nút chuyển giao của thế kỷ. Đẹp đã dám hành động bằng những chuyên đề mang tính chất “dấn thân” của báo chí lúc bấy giờ.
Chẳng hạn như chuyên đề Muộn chồng ở số 83 – một cú bứt phá táo tợn trong bối cảnh đương thời. Thay vì tô son cho luận điệu “con gái có thì”, Đẹp dựng lên bức tranh những người phụ nữ ngoài ba mươi chưa chồng… mà vẫn sống tốt! Có gương mặt chia sẻ thẳng thắn rằng chị thấy sự nghiệp hấp dẫn hơn hôn nhân, rằng tự do quyết định giờ giấc, lựa chọn cho mình quan trọng hơn ép bản thân phải yên bề gia thất. Người khác thì coi hôn nhân chỉ là một lựa chọn, chẳng cần nôn nóng, bởi “yêu vui hơn cưới.” Số 82 với chuyên đề Vợ chồng cọc cạch lại khéo léo soi chiếu đời sống hôn nhân bằng lăng kính chân thật, phơi bày những bước lệch nhịp, những va chạm khập khiễng, để rồi khẳng định: hôn nhân không phải miền đất hứa, mà là hành trình cần can đảm song hành. Và cũng trong tinh thần ấy, chuyên đề Phụ nữ thời hiện đại – Khó yêu, lại để cho nữ giám đốc Trần Nguyễn Như Hoa cất tiếng: “Tôi không lấy chồng vì đến tuổi phải lấy.” Một lời tuyên ngôn trực diện, một nhát búa phá vỡ cái đồng hồ sinh học mà xã hội đã mặc định cho phụ nữ.
Song song với tình yêu và hôn nhân, Đẹp cũng đồng hành và khuyến khích phụ nữ vươn xa trong sự nghiệp. Ở số 68, trong một bài phỏng vấn Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Tôn Nữ Thị Ninh, ngoài những chia sẻ về con đường làm ngoại giao, điều khiến người đọc ấn tượng mãi là khi bà thẳng thắn thú nhận đam mê mua sắm quần áo, cùng một câu phản biện nhẹ nhàng nhưng dứt khoát: “Đàn ông uống bia thì bốc hơi nhanh, còn phụ nữ mặc đẹp thì luôn là ấn tượng được nâng niu mãi.” Ấy không chỉ là câu chuyện thời trang váy vóc, mà là sự khẳng định chắc nịch về quyền tận hưởng cuộc sống, tận hưởng cái đẹp của người phụ nữ. Trước đó, từ những số báo đầu tiên, bài phỏng vấn bà Phan Thúy Thanh – người phát ngôn Bộ Ngoại giao – cho thấy phụ nữ hoàn toàn có thể trở thành gương mặt chính thức đại diện cho quốc gia, bản lĩnh trước quốc tế, thay vì chỉ ở lại phía hậu phương.
Ở một thái cực khác, số 62 là nơi Hồ Ngọc Hà, khi ấy mới 19 tuổi, thẳng thắn thừa nhận: “Đôi khi tôi hơi coi thường đàn ông. Vì họ không cho tôi một lòng tự tin.” Nghe qua tưởng lời bông đùa có chút bướng bỉnh, nhưng thực chất lại là dấu hiệu của một thế hệ phụ nữ với nhận thức rõ rệt về quyền bình đẳng, đánh giá ngược đàn ông thay vì chỉ chịu sự đánh giá từ một phía. Sự bất cần ấy, được Đẹp ghi lại, tuy có gây tranh cãi nhưng cũng đã trở thành một vết rạn quan trọng trong chiếc gương định kiến giới cần bị phá vỡ.
Những chuyên đề có phần táo bạo trong bối cảnh thời bấy giờ đã dệt nên một bản giao hưởng đa sắc độ, nơi phụ nữ Gen X học cách nghe rõ chính giọng nói của mình. Và 100 số báo đầu tiên của Đẹp, lại chính là những nốt nhạc tiên phong mở đầu cho khúc hát tự do ấy.
Năm 2007, Đẹp chạm đến cột mốc số báo thứ 100, cũng là lúc những thiếu nữ Gen Y bắt đầu khám phá cuộc sống của người phụ nữ trưởng thành. Đó là thập niên mà Internet bắt đầu len lỏi vào từng ngóc ngách của đời sống đô thị. Thế hệ phụ nữ Gen Y lớn lên cùng những ám ảnh thị giác trong một thế giới mới của truyền hình, thần tượng phim ảnh và âm nhạc toàn cầu. Cái đẹp đối với họ đã bị vặn xoắn thành những chuẩn mực khắc nghiệt. Trong bối cảnh ấy, Đẹp lại mở ra một kỷ nguyên của những chiến dịch truyền thông mang tính khai phá, nơi cái đẹp không còn bị khóa trong phòng trưng bày của những ảo ảnh, mà được trả về với sự thật: cái đẹp của sự tự tin.
Sự tự tin ấy được Đẹp tiếp cận bằng cách khơi dậy tình yêu và niềm tin đối với bản thân xuất phát từ nội tại. Mỗi cơ thể dù bị tổn thương vì bệnh tật, bất thường do nghịch cảnh, hay đơn thuần là chưa tiệm cận với khái niệm hoàn hảo thông thường, đều mang một vẻ đẹp riêng. Và đích đến của Đẹp là truyền cảm hứng cho mỗi người phụ nữ, bất kỳ lúc nào, cũng nâng niu và tự tin với chính vẻ đẹp có một không hai của mình.
Trong chiến dịch Chúng ta là chiến binh, những người phụ nữ chống chọi với ung thư trở thành nhân vật chính đầy kiêu hãnh. Từ câu chuyện đời thực của họ, bộ ảnh đã tập hợp những nhân vật nổi tiếng như Ngô Thanh Vân, Sơn Tùng MTP, Chi Pu… Thậm chí từ Hollywood xa xôi, cả minh tinh Angelina Jolie cũng đã viết thư gửi Đẹp để cổ vũ thông điệp này. Ở đó, bệnh tật không đồng nghĩa với thất bại hay mất mát nhan sắc, mà trở thành một định nghĩa mới của cái đẹp: cái đẹp của sự kiên cường. Feature Cùng nhau chúng ta sẽ mạnh hơn về ung thư vú cũng đồng hành để phụ nữ không đơn độc trong cuộc chiến với căn bệnh này, bởi khi họ cất tiếng nói, cả xã hội sẽ lắng nghe, cùng họ tìm lối đi. Đẹp trao cho phụ nữ Gen Y một vũ khí mới: tự tin quan tâm đến sức khỏe, tự tin đối diện những nỗi sợ thầm kín.
Tiếp nối mạch tôn vinh sức mạnh của sự tự tin, bộ ảnh Những cô gái vàng ở số 176 lại tôn vinh các nữ vận động viên bằng thần thái rạng rỡ, đôi cơ bắp rắn rỏi, những giọt mồ hôi trên gương mặt. Đẹp khẳng định: phụ nữ không chỉ đẹp khi mặc váy lụa, họ đẹp trong mỗi khoảnh khắc tự tin phá vỡ giới hạn. Bởi vẻ đẹp không cần phải mong manh, nó có thể gân guốc, có thể cứng cáp, có thể bùng nổ bằng sức mạnh của cả thể chất lẫn nội lực.
Nhưng nỗi ám ảnh sâu thẳm nhất của phụ nữ Gen Y lại nằm ở những bức hình trên tạp chí bóng loáng đến mức không còn vết chân lông. Trong dòng xoáy ấy, Đẹp tung ra True Beauty – campaign dài hạn chụp chân dung người nổi tiếng không trang điểm, không đèn chiếu, không chỉnh sửa – một cuộc nổi loạn chống lại ngành công nghiệp vốn tồn tại dựa trên việc che giấu đi sự khuyết thiếu. Đẹp đưa đến những điều chưa từng thấy trên trang tạp chí: những nếp nhăn nhỏ, những quầng thâm mờ, những “khuyết điểm” thân quen. Để rồi một sự hoàn hảo khác hiện ra: sự hoàn hảo khi ta tự tin với những bất toàn.
Tinh thần này được nối dài bằng số chuyên đề Love Body số 140, nơi Đẹp trực diện chạm vào nỗi ám ảnh cơ thể. Từ nỗi sợ cân nặng, chiều cao, đến sự xấu hổ khi lộ ra điểm yếu ngoại hình, tạp chí đã lật giở từng trang ký ức tập thể của Gen Y. Thay vì dạy phụ nữ che giấu, Đẹp khuyến khích họ đối thoại với cơ thể mình – một cuộc đối thoại để chữa lành, để nhìn thân xác như một người bạn đồng hành chứ không phải kẻ thù. Chính ở đây, khái niệm “Đẹp tự tin” bắt đầu bén rễ: tự tin là đứng vững trong thân thể của chính mình. Để rồi đến chuyên đề Mùa hè không của riêng ai ở số 196, tám người phụ nữ với tám vóc dáng, tuổi tác, niềm tin tôn giáo khác nhau cùng khoe sắc trong áo tắm – từ U60 đến phụ nữ Hồi giáo, từ cơ thể oversized đến cơ thể đang mang thai, lại mãnh liệt phá bỏ khuôn mẫu “một chuẩn mực cho tất cả”, lên tiếng thay cho một thế hệ đang tập học yêu lấy từng vết rạn, từng thước đo bất toàn của cơ thể mình.
Công nghệ thông tin là phẳng thế giới, mạng xã hội khiến kết nối giữa người với người mở hơn bao giờ hết, thế hệ Z vì thế cũng trưởng thành và trải nghiệm cuộc sống sớm hơn. Vậy nên, “câu lạc bộ” bạn đọc của Đẹp từ lâu đã đón chào thêm một thế hệ phụ nữ mới.
Nếu như trước đây, phái đẹp phải khẳng định bản thân bằng cách phá vỡ rào cản xã hội, thì hôm nay họ không cần ai trao quyền nữa, bởi quyền lực lớn nhất chính là quyền định nghĩa chính mình. Gen Z “mang tiếng” là bất cần, sống nhanh, nhiều khi lắm hỗn loạn, nhưng đằng sau lớp vỏ ấy là khát khao sâu thẳm: được làm chủ thân thể, tâm hồn, sự nghiệp và tương lai. Chính trong quãng đường từ số 200 đến số 300, Đẹp vừa là chứng nhân vừa là bạn đồng hành, mở những cánh cửa mới, không áp đặt định nghĩa về cái đẹp mà chỉ soi rọi, lắng nghe, khắc họa, để mỗi người phụ nữ có thể tự bước đi theo nhịp tim mình, mang theo bản ngã rực rỡ trong muôn sắc độ của thời cuộc.
Chuyên đề Inspiring Women ở số 269 như một khúc tụng ca dành cho năm người phụ nữ tự chủ trong đam mê và sự lựa chọn: ca sĩ Bùi Lan Hương phiêu du trong âm nhạc, họa sĩ Mộng Bích lặng lẽ cặm cụi với sắc màu, kiến trúc sư Nguyễn Hà dựng nên những không gian, phi công Mạch Khanh chinh phục bầu trời, nghệ sĩ cello Trần Hồng Nhung thả hồn trong tiếng nhạc. Nếu Coco Chanel từng nói “Vẻ đẹp xuất hiện vào lúc bạn quyết định trở thành chính mình”, thì Đẹp đã chứng minh điều đó bằng chính sự kiên định của những người phụ nữ ấy.
Số 294 với In her place lại khắc họa những nơi chốn riêng muôn màu muôn vẻ mà phụ nữ kiến tạo cho bản thân: hành trình 1.000 km qua bốn sa mạc khắc nghiệt của Thanh Vũ, căn nhà tối đa chủ nghĩa lưu giữ ký ức của Marielle Genet, hay vũ trụ vô tận nơi Amanda Nguyễn tìm thấy sự giải thoát khỏi nỗi đau. Mỗi nơi chốn ấy là một tuyên ngôn: tự chủ nghĩa là có quyền sở hữu không gian của riêng mình – không chỉ về mặt vật lý, mà còn là lãnh địa tinh thần.
Sự đa dạng và sức sáng tạo của phụ nữ còn được tôn vinh trong số 297 với Women in art. Khi những bóng dáng nữ giới hiện diện ngày càng nhiều trong thị trường nghệ thuật Việt Nam, từ gallery đến nhà sưu tập, từ họa sĩ đến nhà tổ chức, Đẹp đã không bỏ lỡ cơ hội ghi lại sự hiện diện ấy. Không phải chỉ để kể, mà để khẳng định: phụ nữ có quyền tự chủ trong việc góp sắc màu, định hình và nâng tầm cả một thị trường vốn dĩ đầy thử thách.
Nhưng “Đẹp tự chủ” không chỉ nằm trong những cuộc đời đầy hào quang. Nó cũng hiện hữu trong những khuyết thiếu, trong những vết nứt tưởng như không thể vá lại. Khi chuyên đề I love my Body ở số 244 xuất hiện, đó chẳng khác nào một cú đánh thức giữa thời đại Instagram, nơi hàng triệu bộ lọc đang khéo léo bào mòn sự tự tin của hàng triệu phụ nữ trẻ. “Không phải khác biệt mà là đặc biệt” – lời Cẩm Tiên vang lên như một bản nhạc phản kháng, bởi lẽ yêu cơ thể mình chính là bước đầu tiên để làm chủ đời mình. Tự chủ trong việc yêu lấy hình hài, tự chủ trong việc đặt dấu chấm hết cho mặc cảm – đó chính là khởi nguồn của một cái đẹp không thể bị lấy đi.
Số 249, với chuyên đề True Beauty quay trở lại, càng chạm đến một lãnh địa ít ai bước vào: vẻ đẹp của người khuyết tật. Khiếm khuyết không còn là mất mát, mà trở thành “bệ phóng kỳ diệu” giúp những con người ấy viết tiếp chương đời còn dang dở. Khi họ nói: “Bất hạnh là một tài sản”, đó chính là đỉnh cao của tự chủ – khi ta biến điều tưởng như gánh nặng thành nguồn năng lượng để tỏa sáng.
Đẹp cũng đã dũng cảm dấn chân vào những đề tài gai góc, nơi vẻ đẹp không còn được mặc định là tự nhiên. Số 213 về phẫu thuật thẩm mỹ đã mở ra một diễn đàn chưa từng có trên trang báo, nơi năm người phụ nữ kể lại cả những cơn đau thể xác, những nỗi sợ khôn nguôi trên bàn mổ, lẫn niềm kiêu hãnh khi bước ra với gương mặt mới. Với họ, cái giá của sắc đẹp không chỉ là sẹo, mà là niềm tin, là quyền được kiêu hãnh, phẫu thuật thẩm mỹ không còn là câu chuyện giả tạo hay chạy theo chuẩn mực, mà là một cách phụ nữ khẳng định quyền tự chủ tuyệt đối với chính hình hài mình.
Cũng trên hành trình ấy, Đẹp đã gợi mở một chân lý giản dị mà sâu sắc: cái đẹp không tuổi, và sự tự chủ không có hạn dùng. Chuyên đề Tâm hồn không tuổi ở số 290 đưa người đọc gặp đạo diễn – nhà văn Xuân Phượng ở tuổi 95, vẫn trang nhã, thông tuệ và cháy bỏng như một thiếu nữ, hay nghệ sĩ Ái Như ở tuổi ngoài 60 vẫn run rẩy theo nhịp đèn sân khấu. Trước đó, bộ ảnh Potential has no age trong số 278 đã từng khơi mào cho tinh thần đó: từ người mẫu cao tuổi Minh Đăng Khánh, ca sĩ Lynk Lee, đến NSND Bạch Tuyết, tất cả cùng khẳng định rằng thời gian có thể làm đổi thay dung mạo, nhưng trái tim và ý chí thì không. Với Gen Z, vốn đang sống trong xã hội gắn liền với tuổi trẻ và sự tươi mới, thông điệp này là một cú xoáy ngược: sự tự chủ thực sự không giới hạn ở tuổi đôi mươi, mà là hành trình dài hơi, có thể bùng nổ ở bất cứ giai đoạn nào của đời sống.
Hơn 300 số tạp chí đã qua, Đẹp đã trở thành một dòng chảy song hành cùng phụ nữ Việt Nam qua ba thập kỷ biến động. Từ tự do, đến tự tin, rồi tự chủ, Đẹp cùng ba thế hệ phụ nữ liên tục khẳng định giá trị và vẻ đẹp không thể bị đóng khung. Ở mỗi trang báo, Đẹp đã thắp lên ngọn lửa đối thoại, để phụ nữ có thể tự nhìn mình, tự yêu mình và tự viết tiếp câu chuyện của mình. Bởi nếu cái đẹp luôn thay đổi, thì hành trình đi tìm và định nghĩa cái đẹp vẫn còn đang tiếp diễn. Và Đẹp sẽ mãi là tấm gương phản chiếu trung thành cho những biến đổi ấy.
